Dẹp nạn mua xe 'bia kèm lạc': Cần nâng cao đạo đức kinh doanh
Như Tạp chí điện tử Doanh Nhân Việt Nam đã đưa, hiện tại hầu hết những mẫu ô tô bán ra tại Việt Nam đều 'gợi ý' khách hàng mua thêm phụ kiện để có thể nhận xe sớm.
Thực trạng đáng lo này không còn là riêng vấn đề của một hãng xe nào, mà có thể xảy ra ở bất cứ đại lý nào, miễn là mẫu xe đó được khách hàng quan tâm. Nhiều đại lý Hyundai bán Santa Fe, Tucson hay Creta kèm thêm phụ kiện từ 20 - 100 triệu đồng. Đại lý Ford cũng không ngoại lệ khi dòng bán tải Ranger hiện cũng 'kênh' thêm 20 - 60 triệu đồng tiền phụ kiện.
Trong những năm qua, phần lớn khách hàng than phiền về tình trạng chèn ép này chỉ dừng lại ở những lời nói. Sau đó, họ vẫn chấp nhận bỏ thêm tiền để mang xe về. Đó là lý do mà tình trạng này vẫn tồn tại trong thời gian dài tại các đại lý.
Trao đổi thêm về vấn đề này anh Nguyễn Mạnh Thắng, chuyên gia có nhiều năm theo dõi lĩnh vực ô tô và là người sáng lập kênh WhatCar.vn chia sẻ: "Vấn đề này phần lớn vì sự điều tiết cung - cầu của thị trường. Những mẫu xe phải mua nhiều phụ kiện hiện nay hầu hết là những mẫu xe có nguồn cung hạn chế hơn nhiều so với nhu cầu của người dùng. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn có cách giải quyết và nó nằm nhiều ở mong muốn của Hãng có muốn điều tiết hoặc giảm thiểu việc này hay không".
Các hãng vẫn thường đưa ra luận điểm là giữ họ (hãng) và đại lý là 2 thực thể độc lập nên rất khó can thiệp vào những hoạt động của nhau. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng. Giữa 2 bên vẫn có nhiều điều khoản ràng buộc như nguồn cung hàng, chế độ và chính sách... những điều này có thể giúp hãng "xử đẹp" những đại lý ép khách hàng một cách quá đáng, anh Thắng nhấn mạnh.
Một quan điểm khá tương đồng với anh Thắng, Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch công ty Luật SB Law cho biết: "Các đại lý như những dân buôn, cố gắng gia tăng lợi nhuận bằng nhiều cách. Về phía hãng, họ khẳng định chiêu trò này không phải là chủ trương của nhà sản xuất và hứa hẹn yêu cầu tất cả các đại lý thuộc hãng phải tuân thủ chính sách để bảo vệ quyền lợi của khách hàng, ai đến trước phục vụ trước, nếu không sẽ bị phạt. Tuy nhiên, trên thực tế tại Việt Nam chưa thấy trường hợp đại lý nào bị 'xử lý' vì phương thức bán hàng này. Đây là một điểm khá khó hiểu khi hiện tượng này không hề khó phát hiện đặc biệt là thời gian vừa qua".
Các đại lý bán xe ô tô cần xem xét lại về đạo đức kinh doanh, đạo đức bán hàng để tạo nên uy tín cho hãng cũng như cho doanh nghiệp mình. Các đại lý không nên thấy lợi nhuận trước mắt mà có thể mất đi rất nhiều khách hàng trong tương lai. Kể cả các hãng xe lớn cũng vậy, họ đã mất công để gây dựng thương hiệu và hình ảnh không nên chỉ vì lợi nhuận tức thời mà bỏ đi nhiều giá trị khác, luật sư Hà nhấn mạnh.
Theo tìm hiểu của PV Doanhnhanvn.vn, trước đây mẫu MPV của Mitsubishi Việt Nam (MMV) là Xpander cũng vị rơi vào tình trạng khan hàng và gặp các vấn đề tương tự. Tuy nhiên, cách xử lý của hãng xe Nhật Bản được đánh giá rất cao ở thời điểm đó.
Trao đổi với PV, đại diện MMV chia sẻ: "Sau khi nhận được nhiều phản hồi của khách hàng chúng tôi đã đưa ra giải pháp ngay ở thời điểm đó. Hãng yêu cầu các đại lý cung cấp danh sách khách hàng đã đặt xe và cập nhật danh sách này ngay trên trang chủ của MMV. Điều này giúp khách hàng dễ dàng theo dõi thứ tự và lộ trình nhận xe cũng mình. Danh sách này đều được cập nhật và công khai hàng ngày".
Việc này không thể loại bỏ hoàn toàn các hành vi "tiêu cực" nhưng đã giảm thiểu tối đa thiệt hại cũng như những phiền nhiễu đối với khách hàng vào thời điểm đó, vị này cho biết.
Làm gì để hạn chế phải chi thêm "lạc"
Khi được hỏi về việc người tiêu dùng cần làm gì để hạn chế phải mua thêm phụ kiện anh Thắng nhận định: "Việc chọn mua xe này hay xe khác là do nhu cầu của người tiêu dùng. Nắm bắt được tâm lý này nên nhiều đại lý mới có thể ép mua thêm phụ kiện. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn là người nắm quyền lựa chọn nên hãy cân nhắc thật kỹ nhu cầu của cá nhân và đưa ra quyết định sáng suốt nhất. Những mẫu xe nhiều người mua chưa chắc đã phù hợp với nhu cầu của bạn và ngược lại. Việc giảm thiểu nhu cầu đổ dồn, khu biệt vào một vài mẫu xe cũng sẽ khiến những mẫu xe này giảm bớt sức nóng. Qua đó sẽ kéo giảm lượng phụ kiện hoặc các yêu cầu phụ kiện của đại lý".
Cảm xúc khi mới chọn mua bất cứ mẫu xe nào là cảm xúc khá nhất thời. Đặc biệt hiện nay cảm xúc này bị chi phối bởi quá nhiều thông tin trong đó có cả những thông tin thiếu khách quan hoặc theo số đông. Do đó người tiêu dùng cần bình tĩnh để nhận định chính xác nhu cầu của mình và giá trị "cốt lõi" của chiếc xe mình định mua, anh Thắng chia sẻ.
Còn theo Luật sư Hà, các phương tiện truyền thông cần đưa tin rộng rãi lên án hành vi bán ô tô “bia kèm lạc” hơn nữa, để từ đó tác động đến đạo đức của người bán, phổ biến rộng rãi về chế tài pháp luật đối với các hành vi trên, làm bàn đạp để các đại lý thay đổi hành vi của mình mà không dám tái phạm hay đưa ra các chính sách tương tự nhằm xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng.
Một quan điểm có phần thú vị hơn so với anh Thắng và luật sư Hà, anh Mạnh Hùng (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết: "Tôi có nhu cầu nhưng không thực sự quá gấp gáp nên vẫn đặt chiếc Hyundai Tucson tại đại lý Hyundai Đông Đô (Hà Nội) và không chấp nhận mua thêm phụ kiện. Thời hạn giao xe của hãng trong biên bản đặt cọc tận tháng 10/2022. Tuy nhiên, cá nhân tôi đánh giá việc khan hàng này sẽ không quá lâu việc chi hơn 100 triệu mua phụ kiện thực sự là rất lãng phí. Với kinh phí đó thà tôi đi thuê xe sang để chạy trong nửa năm cũng không hết chỗ tiền đó".