Kể từ năm ngoái, các nhà đầu tư đã bắt đầu lo lắng rằng các vấn đề tài chính của các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc có thể lan sang phần còn lại của nền kinh tế. Trong hai tháng qua, nhiều người mua nhà từ chối thanh toán các khoản thế chấp đã khiến các vấn đề của các nhà phát triển bất động sản nhức nhối trở lại, trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc có dấu hiệu chậm lại.

Các nhà phân tích của Fitch Ratings cho biết: “Nếu sự can thiệp chính sách không kịp thời và hiệu quả, tình trạng khó khăn trên thị trường bất động sản nguy có cơ kéo dài và ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác nhau ở Trung Quốc ngoài chuỗi giá trị của lĩnh vực bất động sản”. 

Trong một kịch bản căng thẳng như vậy, Fitch Ratings đã phân tích tác động trong vòng 12 đến 24 tháng tới đối với hơn 30 loại hình doanh nghiệp và tổ chức chính phủ. Cơ quan xếp hạng tín nhiệm này sau đó chỉ ra ra 3 lĩnh vực dễ bị ảnh hưởng nhất bởi khủng hoảng bất động sản. 

Thứ nhất là các công ty quản lý tài sản, loại hình công ty đang nắm giữ một lượng lớn tài sản được hỗ trợ bởi các khoản thế chấp liên quan đến bất động sản. Nhóm này được nhận định không khỏi đối mặt với tình trạng khó khăn do những diễn biến bất lợi dai dẳng trên thị trường bất động sản, báo cáo cho biết. 

Thứ hai, khủng hoảng bất động sản sẽ dễ tác động đến các công ty xây dựng, cơ khí (không thuộc sở hữu nhà nước). “Ngành xây dựng, cơ khí nói chung đã gặp khó khăn kể từ năm 2021. Họ không có lợi thế cạnh tranh trong việc tiếp cận dự án cơ sở hạ tầng hoặc nguồn vốn so với các công ty nhà nước”, báo cáo cho biết. 

Lĩnh vực thứ ba dễ bị tổn thương đó là các nhà sản xuất thép nhỏ. Báo cáo cho biết: “Nhiều công ty đã hoạt động thua lỗ trong vài tháng và có thể phải đối mặt với các vấn đề thanh khoản nếu triển vọng nền kinh tế Trung Quốc vẫn còn mờ nhạt, đặc biệt là do tỷ lệ đòn bẩy cao trong lĩnh vực này”. Fitch Ratings thông tin thêm rằng khu vực xây dựng chiếm 55% nhu cầu thép ở Trung Quốc.

Những thách thức trên thị trường bất động sản đã kéo theo sự sụt giảm các chỉ số kinh tế như đầu tư tài sản cố định và một số thành phần của doanh số bán lẻ như doanh số bán đồ nội thất...

Trong bức tranh chung của nền kinh tế, Fitch Ratings nhận định có nguy cơ khủng hoảng bất động sản ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác tại Trung Quốc thông qua sự sụt giảm niềm tin của người mua nhà.  Nhóm phân tích Fitch Ratings đánh giá số lượng người mua nhà tạm ngừng thanh toán thế chấp đối với các dự án bị đình trệ gia tăng gần đây cho thấy nguy cơ khủng hoảng bất động sản của Trung Quốc ngày càng sâu. Dữ liệu chính thức cho thấy doanh số bán nhà ở dân cư đã giảm 32% trong nửa đầu năm nay so với cùng kỳ năm trước. Báo cáo trích dẫn nghiên cứu trong ngành chỉ ra 100 nhà phát triển lớn nhất có thể còn chứng kiến ​​hiệu suất sụt giảm tồi tệ hơn - với doanh số bán hàng ước giảm 50%. 

Kể từ cuối tháng 6, nhiều người mua nhà đã tạm ngừng thanh toán thế chấp nhằm phản đối việc chậm xây dựng đối với các căn hộ mà họ đã trả tiền mua, khiến doanh số bán hàng trong tương lai của các chủ đầu tư và một nguồn quan trọng của dòng tiền gặp rủi ro. Các chủ đầu tư ở Trung Quốc thường bán nhà trước khi hoàn thiện chúng.

“Fitch Ratings cho rằng số lượng người mua nhà tạm ngừng thanh toán thế chấp đối với các dự án bị đình trệ gia tăng gần đây cho thấy nguy cơ khủng hoảng bất động sản của Trung Quốc ngày càng trầm trọng, niềm tin suy giảm có thể ngăn cản sự phục hồi của ngành, cuối cùng sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế,” báo cáo cho biết.

Phân tích do Fitch Ratings cung cấp cho thấy rằng các doanh nghiệp lớn và trực thuộc chính phủ trung ương ít bị ảnh hưởng bởi tình trạng suy thoái bất động sản hơn so với các doanh nghiệp nhỏ hoặc những doanh nghiệp gắn liền với chính quyền địa phương.

Trong số các ngân hàng, Fitch Ratings nhận định các ngân hàng nhỏ và khu vực (chiếm khoảng 30% tài sản của hệ thống ngân hàng) đối mặt với rủi ro lớn hơn. Nhưng cơ quan xếp hạng này lưu ý rằng rủi ro đối với các ngân hàng Trung Quốc nói chung có thể tăng lên nếu các nhà chức trách nới lỏng đáng kể các yêu cầu cho vay đối với các nhà phát triển bất động sản đang gặp khó khăn.

Báo cáo chỉ ra rằng các doanh nghiệp ít bị tổn thương nhất bởi các vấn đề bất động sản là các công ty bảo hiểm, công ty thực phẩm và đồ uống, các nhà khai thác lưới điện và các công ty dầu khí quốc gia.

Các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc đã phải chịu áp lực gia tăng khoảng hai năm trước khi Bắc Kinh bắt đầu siết chặt việc các công ty phụ thuộc nhiều vào nợ để tăng trưởng.

Các vấn đề của ngành cũng được thể hiện qua tỷ lệ bất động sản bỏ không. Tỷ lệ trống bất động sản nhà ở của Trung Quốc là 12% trung bình trên 28 thành phố lớn, theo một báo cáo tuần trước của Viện nghiên cứu Beike, một đơn vị bán và cho thuê bất động sản khổng lồ của Trung Quốc Ke Holdings.

Báo cáo cho biết, con số đó đứng thứ hai trên toàn cầu chỉ sau Nhật Bản và cao hơn tỷ lệ trống của Hoa Kỳ là 11,1%. Nếu có nhiều kỳ vọng về giá nhà giảm, những căn hộ trống đó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng dư cung trên thị trường và tăng nguy cơ giảm giá đáng kể, báo cáo đề cập. 

Năm nay, nhiều địa phương bắt đầu nới lỏng các hạn chế mua nhà trong nỗ lực thúc đẩy lĩnh vực bất động sản. Nhưng ngay cả khi đối mặt với cuộc khủng hoảng thế chấp mới nhất, Bắc Kinh vẫn chưa công bố hỗ trợ quy mô lớn.

“Ngay cả khi các cơ quan chức năng can thiệp tích cực, vẫn có nguy cơ người mua nhà mới sẽ không phản ứng tích cực với việc này, đặc biệt nếu giá nhà tiếp tục giảm và triển vọng kinh tế tổng thể mờ mịt bởi tình trạng bất ổn kinh tế toàn cầu,” Fitch Ratings cho biết trong một tuyên bố với CNBC.

Các nhà phân tích từ cơ quan này đồng thời dự báo nếu tình trạng tâm lý thị trường suy yếu vẫn tiếp diễn trong phần còn lại của năm nay, các ngành được đề cập trong báo cáo có thể bị ảnh hưởng tiêu cực kéo dài đến năm 2023.