Năm 2023, tổng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giảm 6,7% so với năm 2022 (theo số liệu thống kê từ FiinPro-X). Riêng khối phi tài chính có lợi nhuận sau thuế năm 2023 giảm 18,9%, chủ yếu do lợi nhuận giảm sâu ở nhiều nhóm ngành liên quan tới cầu tiêu dùng yếu như: Thép, thực phẩm, xây dựng và vật liệu. Ngược lại, khối tài chính có lợi nhuận sau thuế cả năm 2023 tăng 5,6% do được hỗ trợ bởi nhóm ngân hàng tăng trưởng 3,5%. 

Trong báo cáo công bố mới đây, Agriseco đánh giá nguyên nhân của sự sụt giảm lợi nhuận toàn thị trường chủ yếu do các doanh nghiệp phải đối mặt với những khó khăn trong bối cảnh thị trường bất động sản hầu như “đóng băng”, nhu cầu tiêu dùng trong nước suy yếu và một số nhóm ngành trọng điểm của nền kinh tế suy giảm như nhóm xuất khẩu (thủy sản, dệt may và gỗ đá) bị ảnh hưởng bởi các thị trường tiêu thụ lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc,...

Bước sang quý I/2024, chuyên gia đánh giá các doanh nghiệp có triển vọng lợi nhuận tăng trưởng tích cực nhờ: Nhu cầu tiêu dùng trong nước được kỳ vọng phục hồi; Các thị trường xuất khẩu lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc có tín hiệu khả quan và chi phí tài chính giảm trong bối cảnh mặt bằng lãi suất duy trì ở mức thấp. Dự báo 5 nhóm ngành có tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận cao trong quý đầu năm nay là: Thép, cao su, chứng khoán, bán lẻ và chăn nuôi.

Với ngành thép, trong quý I/2023, doanh thu toàn ngành đạt gần 74 nghìn tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 568 tỷ, lần lượt giảm 35% và 94% so với cùng kỳ. Ngành thép gặp nhiều khó khăn do nhu cầu suy yếu trong bối cảnh ngành BĐS trong nước đóng băng. 

Chuyên gia kỳ vọng lợi nhuận ngành thép quý I sẽ phục hồi mạnh mẽ trên mức nền thấp cùng kỳ nhờ nhu cầu nội địa tăng trở lại nhờ đẩy mạnh giải ngân đầu tư công và thị trường BĐS trong nước ấm dần lên. Thêm vào đó, các thị trường xuất khẩu lớn của ngành thép Việt Nam như EU, các nước Đông Nam Á kỳ vọng cải thiện khi nền kinh tế phục hồi. Giá nguyên vật liệu đầu vào như than, quặng sắt hạ nhiệt giúp cải thiện biên lợi nhuận và cuối cùng là mặt bằng lãi suất hạ nhiệt cũng giúp các doanh nghiệp thép tiết giảm được chi phí lãi vay.

Với ngành cao su, kết quả kinh doanh quý I/2023 của hầu hết doanh nghiệp đều kém tích cực. Doanh thu và lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp cao su niêm yết đạt xấp xỉ 5.460 tỷ đồng và 1.160 tỷ đồng, tương ứng mức giảm lần lượt 16% và 36% so với cùng kỳ.

Bước sang 2024, giá cao su đang dần phục hồi. Tại thị trường giao ngay, bình quân 2 tháng đầu năm 2024, giá cao su thế giới đạt xấp xỉ 1.600 USD/tấn, cao hơn 12% so với cùng kỳ 2023 và cao hơn 15% so với bình quân cả năm 2023. 

Ngành cao su trong nước cũng hưởng lợi khi giá trị xuất khẩu 2 tháng đầu năm 2024 đạt 427 triệu USD, tăng 21%, đơn giá xuất khẩu tương ứng tăng 12% so với cùng kỳ 2023. Trong đó, thị trường Trung Quốc phục hồi tích cực khi giá trị xuất khẩu tăng 14% so với cùng kỳ, tiếp tục là thị trường xuất khẩu cao su chính của Việt Nam với tỷ trọng khoảng 74% tổng kim ngạch. 

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cao su với quỹ đất khu công nghiệp lớn có nhiều tiềm năng trong trung dài hạn với triển vọng dòng vốn FDI đổ về Việt Nam. Chính sách xanh hóa về môi trường, tín chỉ carbon cũng sẽ giúp các doanh nghiệp có quỹ đất rừng lớn hưởng lợi trong dài hạn và thu hút dòng tiền.

Trong ngành chứng khoán, quý I/2023 là giai đoạn khó khăn khi thanh khoản bình quân VN-Index sụt giảm hơn 60% so với cùng kỳ. Doanh thu và lợi nhuận sau thuế các công ty chứng khoán (CTCK) đạt xấp xỉ 8.296 tỷ đồng (giảm 30%) và 1.568 tỷ đồng (giảm 64%). 

Agriseco kỳ vọng kết quả kinh doanh quý I của ngành chứng khoán sẽ phục hồi trong bối cảnh TTCK có diễn biến tích cực kể từ đầu năm với VN-Index tăng 11,5% và thanh khoản bình quân đạt hơn 20.500 tỷ đồng trên sàn HSX (+107% so với cùng kỳ 2023). Điều này được kỳ vọng sẽ giúp KQKD mảng môi giới và tự doanh chứng khoán tăng trưởng mạnh.

Hệ thống KRX khi vận hành chính thức sẽ tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho TTCK và giá cổ phiếu các CTCK. Việc triển khai hệ thống mới sẽ đem đến nhiều tiện ích hơn như cho phép giao dịch bán khống, giao dịch T+0, làm rút ngắn thời gian thanh toán và thúc đẩy hoạt động giao dịch trở nên sôi động hơn. 

Ngoài ra, lãi suất dự báo tiếp tục duy trì ở mặt bằng thấp giúp thúc đẩy dòng tiền tìm đến các kênh đầu tư sinh lời với thanh khoản dồi dào như TTCK sẽ là yếu tố hỗ trợ cho ngành chứng khoán không chỉ trong quý I mà kéo dài trong cả năm 2024.

Với ngành bán lẻ, kết quả kinh doanh các doanh nghiệp kém khả quan trong quý I/2023 với lợi nhuận toàn ngành sụt giảm đến 87% so với cùng kỳ trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, sức cầu tiêu dùng sụt giảm. Tuy nhiên, lợi nhuận đã bắt đầu phục hồi từ quý III, quý IV/2023. Công ty chứng khoán kỳ vọng đà phục hồi tiếp tục duy trì và các doanh nghiệp bán lẻ sẽ lấy lại được tăng trưởng dương so với cùng kỳ trong quý I khi nền kinh tế đang có các dấu hiệu khởi sắc hơn giúp cải thiện sức cầu đối với các sản phẩm bán lẻ tiêu dùng. 

Mặt bằng lãi suất tiếp tục duy trì ở mức thấp để hỗ trợ nền kinh tế sẽ giúp kích thích nhu cầu tín dụng tiêu dùng qua đó thúc đẩy doanh số các nhà bán lẻ. Cùng đó, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ như giảm thuế VAT sẽ hỗ trợ nền kinh tế nói chung và ngành bán lẻ nói riêng cải thiện sức cầu.

Trong ngành chăn nuôi, các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong quý I/2023 cũng như cả năm khi giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi ở mức cao, đồng thời giá lợn hơi giảm thấp khiến nhiều doanh nghiệp thậm chí phải kinh doanh dưới giá vốn. 

Agriseco kỳ vọng kết quả quý I của các doanh nghiệp chăn nuôi sẽ phục hồi từ mức nền thấp của cùng kỳ năm 2023 nhờ giá lợn hơi tiếp tục xu hướng tăng và đang ở mức gần 60.000 đồng/kg, cao hơn khoảng 20% so với cùng kỳ. Thêm vào đó, giiá một số loại nguyên liệu TACN như giá lúa mì, giá ngô đã giảm từ 20 – 30% so với cùng kỳ năm 2023 

Trong cả năm 2024, các doanh nghiệp chăn nuôi sẽ được hưởng lợi nhờ Luật chăn nuôi 2020 về việc nghiêm cấm hành vi chăn nuôi trong khu vực không được phép chăn nuôi của thành phố, thị xã, thị trấn, khu dân cư sẽ chính thức có hiệu lực từ 2025. Điều này khiến nhiều hộ chăn nuôi nhỏ lẻ phải bỏ nghề, qua đó giúp các doanh nghiệp lớn, hoàn thiện chuỗi giá trị chiếm thêm thị phần.