Theo CNN, hôm 5/2, bà Yoo Myung-hee - Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc thông báo sẽ rút khỏi cuộc chạy đua vào vị trí Tổng giám đốc WTO. Bà Yoo cho biết quyết định của mình được đưa ra sau khi "đã tham vấn" với Mỹ. Bà Yoo Myung-hee và bà Ngozi Okonjo-Iweala là hai ứng viên cuối cùng trong cuộc đua này. 

 

Diễn biến này sẽ đưa đến việc bà Okonjo-Iweala - nhà kinh tế học kiêm cựu Bộ trưởng Tài chính Nigeria là ứng viên cuối cùng có khả năng trở thành lão đạo mới của WTO.

 

Bà Okonjo-Iweala nhận được sự ủng hộ của các thành viên WTO, như EU, Trung Quốc, Nhật Bản và Australia. Tuy nhiên, đối thủ của bà là Bà Yoo Myung-hee lại nhận được sự ủng hộ của Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump. Sự bất đồng này khiến quá trình lựa chọn lãnh đạo mới của WTO thêm phức tạp vì theo quy định đòi hỏi toàn bộ thành viên tổ chức này đồng ý.

 

Dù đối thủ đã rút lui nhưng việc chính thức lựa chọn bà Okonjo-Iweala là tân Tổng giám đốc WTO có thể phải chờ đến sau khi Mỹ chỉ định đại diện thương mại mới.

Bà Okonjo-Iweala đã làm việc tại Ngân hàng Thế giới (WB) 25 năm trong vai trò nhà kinh tế học phát triển. Sau đó, bà dần tiến lên vị trí lãnh đạo. Bà cũng là chủ tịch Gavi - tổ chức hiện hỗ trợ phân phối vaccine COVID-19 toàn cầu - và mới kết thúc nhiệm kỳ tháng 12/2020.

 

Tháng 8 năm ngoái, nói trên CNN, bà cho rằng thương mại đóng vai trò quan trọng trong việc hồi phục từ đại dịch. "WTO cần một lãnh đạo ở thời điểm này. WTO cần một góc nhìn mới, một gương mặt mới, một người từ bên ngoài, có khả năng thực hiện các cải tổ và làm việc với các thành viên để đưa WTO ra khỏi tình trạng tê liệt một phần hiện tại", bà nói.

 

Trước đó, hồi đầu tháng 10/2020, sau khi Bộ trưởng Thương mại Anh Liam Fox bị loại khỏi danh sách rút gọn, hai ứng viên cuối cùng cho vị trí tổng giám đốc WTO là bà Yoo Myung Hee và bà Ngozi Okonjo-Iweala.

 

Bà Yoo Myung Hee dành cả sự nghiệp 30 năm qua nhiều vị trí phụ trách thương mại và ngoại giao trước khi đảm nhiệm vai trò bộ trưởng Thương mại trong chính phủ hiện tại ở Hàn Quốc. Bà cũng là người phụ nữ đầu tiên giữ chức này.

 

 

Bà Yoo tuyên bố sẽ cải tổ WTO bằng cách khôi phục và củng cố các hệ thống đa phương. Với kinh nghiệm đàm phán với Mỹ và thời gian làm việc ở Trung Quốc, bà Yoo hy vọng làm trung gian giữa những xung đột thương mại của Mỹ và Trung Quốc, hai quốc gia thành viên quyền lực nhất.

 

Chính quyền Trump chỉ trích WTO khá nặng nề và phớt lờ vị thế của tổ chức này để áp thuế nhập khẩu lên Canada, Mexico, Trung Quốc và EU. Bà Okonjo-Iweala vì thế sẽ tiếp quản tổ chức đang chật vật ngăn chiến tranh thương mại giữa các nước thành viên. Dù Tổng thống Joe Biden đã có bước đi nhằm khôi phục sự ủng hộ với các tổ chức đa phương, ông được cho là sẽ vẫn thận trọng khi ký các hiệp định thương mại mới.

 

WTO đã không có Tổng giám đốc kể từ khi ông Roberto Azevêdo rời vị trí này tháng 8/2020, sớm một năm so với kế hoạch. Nguyên nhân được cho là WTO mắc kẹt trong căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc.

 

Nhiệm kỳ tổng giám đốc WTO kéo dài 4 năm, và người giữ chức này cũng có cơ hội làm việc thêm một nhiệm kỳ thứ hai.