Đề xuất táo bạo

Nguồn tin của Bloomberg cho biết Trung Quốc đang xem xét đề xuất yêu cầu chính quyền địa phương trên cả nước mua hàng triệu ngôi nhà chưa bán được. Nếu được thông qua, kế hoạch này sẽ trở thành một trong những nỗ lực táo bạo nhất của Trung Quốc nhằm vực dậy thị trường địa ốc.

Nguồn tin tiết lộ rằng Hội đồng Nhà nước Trung Quốc đang chờ đợi phản hồi từ một số tỉnh và cơ quan chính phủ về kế hoạch sơ bộ trên.

Theo đề xuất mới, các doanh nghiệp địa phương thuộc sở hữu nhà nước cũng sẽ được nhờ giúp đỡ mua những căn nhà chưa bán được từ các công ty phát triển bất động sản gặp khó khăn.

Dĩ nhiên, nhà sẽ được bán với giá chiết khấu sâu và doanh nghiệp sẽ được cấp tiền vay từ các ngân hàng nhà nước. Sau đó, nhiều căn nhà sẽ được chuyển đổi thành nhà ở bình dân (affordable housing).

Được biết các quan chức vẫn đang bàn bạc về chi tiết của đề xuất và mức độ khả thi của nó. Các nguồn tin nói thêm rằng nếu giới lãnh đạo Trung Quốc chấp thuận thì họ cũng có thể phải mất vài tháng để lập ra kế hoạch hoàn chỉnh. Bộ Nhà ở Trung Quốc chưa trả lời yêu cầu bình luận của Bloomberg.

Nếu được áp dụng, kế hoạch trên sẽ đánh dấu giai đoạn mới trong nỗ lực vực dậy thị trường bất động sản của các nhà chức trách Trung Quốc. Doanh số bất động sản tại Trung Quốc lao dốc khoảng 47% trong 4 tháng đầu năm 2024, tồn kho nhà ở dao động quanh mức cao nhất trong 8 năm. Tình hình này đe dọa sẽ khiến 5 triệu người mất việc làm hoặc bị giảm thu nhập.

Ông Raymond Cheng, trưởng bộ phận nghiên cứu bất động sản Trung Quốc tại CGS International Securities HK, đánh giá: “Việc chính quyền mua các căn nhà chưa bán được có thể trực tiếp bơm thanh khoản cho doanh nghiệp phát triển bất động sản và cải thiện tình hình tài chính của họ, đồng thời ngay lập tức hấp thụ tồn kho nhà ở.

Tôi nghĩ đây là kế hoạch đôi bên cùng có lợi. Dĩ nhiên, kế hoạch này đòi hỏi rất nhiều tiền. Các nhà chức trách cần chi ít nhất là 1.000 tỷ nhân dân tệ để tạo ra được tác động đáng kể”.

Bà Shujin Chen, trưởng bộ phận nghiên cứu bất động sản và tài chính Trung Quốc của Jefferies Financial Group, cho rằng quy mô số tiền đầu tư tối thiểu phải là 2.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương khoảng 277 tỷ USD).

Các nỗ lực hiện tại

Nhà đầu tư đang chờ thêm thông tin về các động thái tiếp theo của Bắc Kinh sau khi giới lãnh đạo Trung Quốc cam kết vào ngày 30/4 rằng họ sẽ tìm kiếm các cách tiếp cận mới để xoa dịu cuộc khủng hoảng bất động sản. Bộ Chính trị Trung Quốc cho biết nước này đang nghiên cứu biện pháp để “tiêu hóa” số tồn kho nhà ở hiện tại.

Chỉ số CSI 300 Bất động sản bật tăng 5% sau khi Bloomberg đưa tin về đề xuất để chính quyền mua các căn nhà chưa bán được. Giá nhân dân tệ hải ngoại cũng lên cao hơn.

Trong quá khứ, Bắc Kinh cũng từng có thử nghiệm tương tự. Tuy nhiên, hầu hết các sáng kiến quy mô nhỏ không đạt được nhiều thành công.

Đầu năm 2023, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã cung cấp 100 tỷ nhân dân tệ cho một số tổ chức tín dụng thông qua một cơ chế cho vay đặc biệt. Mục đích của số tiền này là giúp 8 thành phố thực hiện thử nghiệm mua các bất động sản chưa bán được để dùng cho chương trình cho thuê nhà ở trợ cấp.

Tờ Economic Observer đưa tin vào tháng 1/2024 rằng 8 thành phố trên - bao gồm Thanh Đảo và Phúc Châu - đã bắt đầu dùng số vốn đó để mua căn hộ. Nhưng cho đến tháng 3, mới chỉ có khoảng 2 tỷ nhân dân tệ được gia hạn theo chương trình trên, theo dữ liệu hàng quý của PBoC. Điều này cho thấy các ngân hàng và chính quyền địa phương đang hành động rất thận trọng.

Kể từ cuộc họp của Bộ Chính trị Trung Quốc tháng trước, một số thành phố lớn bao gồm Hàng Châu - nơi đặt trụ sở chính của tập đoàn Alibaba - đã loại bỏ tất cả hạn chế còn lại đối với việc mua nhà ở để thúc đẩy giao dịch.

Trong khi đó, hơn 50 thành phố đã triển khai chương trình “thu cũ đổi mới”, tức cung cấp một số ưu đãi nhằm khuyến khích người dân bán nhà cũ và nâng cấp lên nhà mới. Mục tiêu là cố gắng thúc đẩy nhu cầu nhà ở.

Trong số đó, 11 chính quyền địa phương hoặc các tổ chức do thành phố hậu thuẫn đã tiến hành thử nghiệm mua tồn kho nhà ở, theo lưu ý từ công ty chứng khoán Tianfeng Securities.

Chưa đủ

Dẫu vậy, theo Bloomberg Economics, ngành bất động sản Trung Quốc khó có thể ổn định cho đến khi chênh lệch giữa cung và cầu nhà ở được khép lại.

Dữ liệu chính thức cho thấy tồn kho nhà ở chưa bán được đã leo lên tới hơn 334 triệu m², mức cao nhất kể từ năm 2016. Tianfeng Securities ước tính chính quyền Trung Quốc cần tiêu tốn ít nhất 7.000 tỷ nhân dân tệ - tương đương 78% thâm hụt ngân sách trong năm nay - để giải quyết lượng tồn kho này trong 18 tháng.

Kế hoạch mới huy động nguồn lực của chính quyền địa phương để làm giảm nguồn cung nhà ở dư thừa có thể sẽ khiến khối nợ của họ phình to. Tỷ lệ nợ của chính quyền địa phương/GDP đã lên tới 56% vào năm ngoái.

Các ngân hàng cũng sẽ gặp áp lực bởi bảng cân đối kế toán của họ đã bị xói mòn bởi sự gia tăng của các khoản nợ xấu và sự sụt giảm của biên lợi nhuận.