Các nhà máy thủy điện trên bậc thang sông Đà vận hành an toàn, đủ điều kiện chống lũ năm 2020

Qua các kết quả quan trắc và đo đạc, tình trạng các công trình đến thời điểm hiện nay đều an toàn và ổn định. Các công ty đã thực hiện công tác kiểm tra tổng thể, đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước, sửa chữa và củng cố các hạng mục công trình, thiết bị; thực hiện các biện pháp chủ động phòng, chống, xử lý kịp thời các hư hỏng để đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước. Các công trình đủ điều kiện sẵn sàng tham gia chống lũ và tích nước năm 2020.

Đồng thời, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh đề nghị các đơn vị quản lý 5 công trình thủy điện trên cần tiếp tục chú trọng xây dựng kế hoạch chi tiết công tác kiểm định an toàn đập; xây dựng kế hoạch khảo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng công trình; quan tâm đến công tác bảo trì thiết bị cơ khí, hệ thống điều khiển nhằm kịp thời thay thế các thiết bị không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.

Bên cạnh đó, đồng bộ triển khai đo đạc bồi lắng các hồ chứa để thuận lợi trong việc đánh giá bồi lắng trên toàn hệ thống và tác động đến chế độ bùn cát vùng hạ du. Nghiên cứu, áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ vào công tác kiểm tra, quan trắc đập; quan trắc khí tượng thủy văn, tính toán quá trình lũ,… để vận hành công trình thủy điện hiệu quả, an toàn cho công trình và vùng hạ du.

Báo cáo tại phiên họp, ông Ngô Sơn Hải – Phó Tổng giám đốc EVN cho biết: Tình hình thủy văn trên lưu vực sông Đà năm 2019 diễn biến bất thường và bất lợi đối với các công trình thủy điện trên bậc thang sông Đà. Tổng lượng dòng chảy về các hồ năm 2019 đều thiếu hụt nghiêm trọng, chỉ bằng gần 55-60% so trung bình nhiều năm (TBNN).

Vào mùa lũ năm 2019, lượng nước về không đáp ứng đủ nhu cầu chạy máy nên mực nước hồ luôn ở mức thấp. Cuối mùa lũ, lượng dòng chảy về hồ vẫn không được cải thiện. Tình trạng hạn hán, thiếu nước kéo dài, đặc biệt hồ Hòa Bình vừa phải đáp ứng yêu cầu tích nước dự trữ cho sản xuất vụ Đông Xuân năm 2019 - 2020, vừa phải phát điện duy trì dòng chảy cấp nước cho các nhu cầu sử dụng ở hạ lưu.

Các công ty thủy điện trực thuộc Tập đoàn trên hệ thống bậc thang thủy điện Sông Đà đã vận hành hồ chứa tuân thủ Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng ban hành kèm theo Quyết định số 740/QĐ-TTg ngày 17/6/2019 của Thủ tướng Chính phủ (Quy trình 740).

Năm 2019, gần như không xuất hiện lũ trên lưu vực nên đã ảnh hưởng đến sản lượng điện của các nhà máy so với trung bình nhiều năm và với thiết kế. Tổng sản lượng điện sản xuất của cả 5 nhà máy trên trong năm 2019 là 20,323 tỷ kWh, giảm 10,6 tỷ kWh so với năm 2018; trong 5 tháng đầu năm 2020 là 4,39 tỷ kWh, giảm 4,58 tỷ so với cùng kỳ năm 2019.

Để đảm bảo vận hành an toàn, ổn định và hiệu quả kinh tế cho các công trình, ông Ngô Sơn Hải kiến nghị Hội đồng tiếp tục có ý kiến với Tổng cục Khí tượng Thủy văn trong việc nâng cao chất lượng dự báo mưa trong khu vực nhỏ, tăng khả năng phát hiện lũ sớm và nhận định thời gian xuất hiện đỉnh lũ.

Bên cạnh đó, kiến nghị Hội đồng có ý kiến với Viện Vật lý địa cầu trong việc phối hợp với EVN để có thể dự báo, cảnh báo động đất trên lưu vực cho các chủ đập có kế hoạch phòng chống; có ý kiến với Tổng cục Phòng chống thiên tai căn cứ trên nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia để vận hành hồ chứa hợp lý, tận dụng tối đa nguồn nước và nếu nhận định không xuất hiện lũ muộn thì chủ động xem xét cho các hồ chứa tích nước sớm hơn so với Quy trình.

Kiến nghị Hội đồng có ý kiến với Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc thay đổi Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng theo hướng tiệm cận dần với thời gian thực; nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh, bổ sung Quy trình 740, đáp ứng tốt nhiệm vụ đảm bảo vận hành an toàn đập, hồ chứa và hiệu quả khai thác nguồn tài nguyên nước.

Kiến nghị Hội đồng xem xét và có ý kiến về việc lấy nước của Nhà máy nước sông Đà để không phụ thuộc vào việc chạy máy của Nhà máy Thủy điện Hòa Bình.

Ông Ngô Sơn Hải cũng kiến nghị UBND các tỉnh Lai Châu, Điện Biên, Sơn La và Hòa Bình có biện pháp tuyên truyền người dân trong công tác trồng và phát triển rừng, hạn chế dần đến cấm sử dụng các chất diệt cỏ, phá hủy môi trường, làm tăng bào mòn của đất, gia tăng bồi lắng và các chất lơ lửng ảnh hưởng đến chất lượng nước của các hồ chứa.