Theo Nikkei Asia, Seven & I (công ty đứng sau chuỗi cửa hàng tiện lợi 7-Eleven) vừa nhận được đề xuất mua lại từ gã khổng lồ cửa hàng tiện lợi Alimentation Couche-Tard (Canada). Seven & I hiện đã lập một hội đồng để đánh giá đề nghị này và đang cân nhắc có nên chấp nhận đề xuất mua lại hay không. Các chi tiết như lượng cổ phần và cách thức mua lại không được tiết lộ.

Hiện vốn hóa của Seven & I rơi vào khoảng 4.600 tỷ yen (31,1 tỷ USD). Điều này đồng nghĩa nếu muốn mua lại 100%, công ty Canada nói trên sẽ phải bỏ ra ít nhất 5.000 tỷ yen. Nikkei Asia cho rằng đây sẽ là thương vụ M&A lớn nhất của một doanh nghiệp nước ngoài với công ty Nhật Bản.

Tuy nhiên, theo luật ngoại hối của Nhật Bản được sửa đổi vào năm 2020, các nhà đầu tư nước ngoài phải được sàng lọc trước để mua cổ phần các công ty hoạt động trong các ngành như quốc phòng, điện hạt nhân, dầu khí, dược phẩm và an ninh mạng.

Mục tiêu là ngăn chặn việc quân đội sử dụng các công nghệ then chốt hoặc gián đoạn nguồn cung cho các sản phẩm không có sản phẩm thay thế. Bán lẻ, dịch vụ thực phẩm và chế biến thực phẩm không nằm trong phạm vi của luật.

Trong khi Seven & I nổi tiếng nhất với các hoạt động bán lẻ, bao gồm chuỗi cửa hàng tiện lợi 7-Eleven, danh mục đầu tư rộng lớn của công ty vẫn phải tuân thủ yêu cầu sàng lọc trước, theo Bộ Tài chính Nhật Bản.

Seven & I có khoảng 180 công ty trong tập đoàn và điều lệ công ty liệt kê nhiều hoạt động kinh doanh khác nhau, từ ngân hàng đến bán xăng dầu và dịch vụ bảo vệ. Dịch vụ bảo vệ nằm trong số các lĩnh vực bị luật ngoại hối nhắm đến.

Điều này có nghĩa là Couche-Tard phải nhận được sự chấp thuận trước từ chính phủ Nhật Bản để có được cổ phần 1% trở lên trong Seven & I, ngay cả khi hai công ty đồng ý mua lại. Nếu không làm như vậy có thể dẫn đến án tù và tiền phạt.

Việc sàng lọc sẽ chỉ tập trung vào các hoạt động của Seven & I nằm trong phạm vi của luật ngoại hối. Nếu chính quyền Nhật Bản quyết định thỏa thuận này đe dọa đến an ninh kinh tế, họ có thể ra lệnh thay đổi các điều khoản hoặc chặn thỏa thuận.

Trước đó, Couche-Tard đã phải đối mặt với nhiều trở ngại khi cố gắng mua lại Carrefour vào năm 2021, gây ra sự phản đối từ chính phủ Pháp về tác động kinh tế tiềm ẩn của thỏa thuận này.

Để xoa dịu mối lo ngại, Couche-Tard đề xuất niêm yết Carrefour tại cả Pháp và Canada và đầu tư nhiều hơn vào các cửa hàng Carrefour. Nhưng chính phủ Pháp vẫn tiếp tục phản đối việc mua lại vì lý do an ninh lương thực, cuối cùng thoả thuận đã không được thực hiện. 

Theo Nikkei, lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu và các chỉ số khác của Seven & I không đáng kể khi so sánh với Walmart, nhà bán lẻ lớn nhất thế giới, và Couche-Tard. Các nhà đầu tư đổ lỗi cho cái được gọi là chiết khấu tập đoàn, trong đó một công ty có nhiều doanh nghiệp được định giá thấp hơn tổng các bộ phận của nó.

Năm 2023, quỹ đầu cơ ValueAct Capital của Hoa Kỳ đã đưa ra đề xuất cổ đông thúc giục Seven & I chia tách và tách riêng các cửa hàng tiện lợi và siêu thị, nói rằng tình trạng hiện tại đang gây ra sự nhầm lẫn và thất vọng cho các bên liên quan. Cấu trúc tập đoàn đã gây áp lực lên giá cổ phiếu của Seven & I hiện có thể cản trở việc mua lại công ty này.

Khi các vụ sáp nhập và mua lại xuyên biên giới lan rộng trên toàn thế giới, các quốc gia đang tăng cường các quy định từ quan điểm an ninh kinh tế. Tại Hoa Kỳ, một số chính trị gia đang lên tiếng phản đối việc Nippon Steel đề xuất mua lại US Steel vì lý do đó.

Nhật Bản đang mở rộng phạm vi các ngành công nghiệp được luật ngoại hối bao phủ. Tháng này, thiết bị sản xuất chất bán dẫn, linh kiện điện tử tiên tiến và máy in đa chức năng đã được thêm vào danh sách các ngành công nghiệp cốt lõi quan trọng đối với an ninh quốc gia phải chịu sự sàng lọc trước.