Đi tìm lời giải bài toán cổ phần hóa doanh nghiệp

Theo báo cáo của Cục Tài chính Doanh nghiệp (Bộ Tài chính), trong 7 tháng đầu năm 2020, đơn vị nhận được báo cáo phê duyệt phương án cổ phần hóa của 06 Doanh nghiệp, trong đó có 01 DN thuộc kế hoạch cổ phần hóa theo Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg.

Giai đoạn 2016 đến tháng 7/2020, đã có 177 DN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị DN là trên 443,5 nghìn tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là trên 207,1 nghìn tỷ đồng.

Trong khi đó, về tình hình thoái vốn, trong 7 tháng qua, có 10 DN thuộc danh mục phải thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg ngày 17/8/2017 với giá trị 260 tỷ đồng, thu về 678 tỷ đồng. Trong 7 tháng đầu năm 2020, các Tập đoàn, Tổng công ty thực hiện thoái vốn với giá trị 601 tỷ đồng, thu về 1.110 tỷ đồng. Lũy kế tổng số thoái vốn giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 7/2020 đạt 25,63 nghìn tỷ đồng, thu về trên 172,8 nghìn tỷ đồng...

Còn tại một số đơn vị còn nhiều DN phải thực hiện thoái vốn theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg với giá trị lớn là: Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng (còn phải thoái vốn tại 8/11 Tổng công ty cổ phần); TP. Hà Nội (còn phải thoái vốn tại 31/34 DN). Ngoài ra, vẫn còn những đơn vị còn nhiều DN thuộc danh sách phải thực hiện cổ phần hóa trong năm 2020 như: TP. Nội cổ phần hóa 13 DN (04 Tổng công ty), chiếm 14% kế hoạch; TP. Hồ Chí Minh cổ phần hóa 38 DN (11 Tổng công ty), chiếm 40% kế hoạch; Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại DN cổ phần hóa 06 DN (03 Tập đoàn, 03 Tổng công ty); Bộ Công Thương cổ phần hóa 04 DN; Bộ Xây dựng cổ phần hóa 02 Tổng công ty... Việc cổ phần hóa, thoái vốn tại DN chậm bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn chủ quan.

Trong danh sách các đối tượng cổ phần hoá, thoái vốn trong giai đoạn 2016-2020 còn bao gồm một số tập đoàn kinh tế, tổng công ty thực hiện cổ phần hóa quy mô lớn như: VNPT, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, Tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam, Tổng công ty Lương thực Miền Bắc, Mobifone, Argibank… hiện vẫn chưa hoàn thành phê duyệt phương án sử dụng đất để có thể tiến hành xác định giá trị DN. Đây đều là các doanh nghiệp có tình hình tài chính phức tạp, phạm vi hoạt động rộng, sở hữu nhiều đất đai tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước nên việc xử lý tài chính, phê duyệt phương án sử dụng đất; xác định, kiểm toán giá trị DN, bán cổ phần lần đầu gặp nhiều khó khăn, thời gian kéo dài.

Tiến trình thực hiện Cổ phần hoá doanh nghiệp còn vô cùng "ì ạch"

Liên quan đến vấn đề này, Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình từng cho rằng, còn hiện tượng không dám làm, không dám chịu trách nhiệm, viện dẫn vào các khó khăn vướng mắc để chậm hoặc không thực hiện gây ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn.

Tiến trình còn chậm sửa đổi quy định về cổ phần hóa, thoái vốn; Một số bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước và doanh nghiệp nhà nước chưa quyết liệt; chưa chủ động hoặc chưa tham mưu, đề xuất với Thủ tướng để tháo gỡ các vướng mắc; 

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình yêu cầu các bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty cần phải nỗ lực phấn đấu cao nhất trong công tác sắp xếp, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước và phát triển doanh nghiệp; đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành cao nhất kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn...

Được biết, Bộ Tài chính đã có Tờ trình Chính phủ về việc ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2017/NĐ-CP, Nghị định số 91/2015/NĐ-CP và Nghị định số 32/2018/NĐ-CP của Chính phủ. Dự thảo Nghị định có 5 điều, 22 khoản mục sửa đổi, bổ sung và 7 khoản mục bãi bỏ một số nội dung của Nghị định số 126/2017/NĐ-CP; 11 khoản mục sửa đổi, bổ sung và 5 khoản mục bãi bỏ một số nội dung của Nghị định số 91/2015/NĐ-CP và Nghị định số 32/2018/NĐ-CP.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đã kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước căn cứ chức năng, nhiệm vụ kịp thời nghiên cứu, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về cơ chế chính sách trong việc quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) khẩn trương xây dựng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án thoái vốn để đảm bảo nguồn thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nộp vào NSNN theo yêu cầu của Quốc hội.

Nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn cặn kẽ về vấn đề này cũng như góp phần tìm lời giải cho bài toán cổ phần hóa doanh nghiệp hiện nay, Doanh nhân Việt Nam khởi đăng tuyến bài "Đi tìm lời giải bài toán cổ phần hóa doanh nghiệp", mời bạn đọc theo dõi.

Hải Đăng

Xem thêm: Thủ tục thông quan hàng hóa sẽ đơn giản chứ không còn phiền hà doanh nghiệp