Ngày 25/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp ông Jose Fernandez, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách tăng trưởng kinh tế, môi trường và năng lượng, đang thăm và làm việc tại Việt Nam.

Thủ tướng hoan nghênh chuyến thăm của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ để tiếp tục hiện thực hóa, triển khai cụ thể các thỏa thuận của lãnh đạo cấp cao hai nước trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Joe Biden tháng 9/2023.

Thủ tướng đề nghị Thứ trưởng tiếp tục thúc đẩy phía Mỹ khẩn trương xem xét công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường và bãi bỏ các hạn chế liên quan xuất khẩu  công nghệ cao với Việt Nam; tiếp tục mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa hợp tác trên tất cả các lĩnh vực theo tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, trong đó có các lĩnh vực mới, mang tính đột phá, như đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo, hợp tác về chuỗi cung ứng, chuyển đổi xanh và đặc biệt là đẩy mạnh hợp tác về chuỗi cung ứng bán dẫn.

Thủ tướng cũng đề nghị Mỹ tích cực hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực tham gia Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì sự thịnh vượng (IPEF) đang tiếp tục được đàm phán; triển khai khuôn khổ quan hệ Đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), hỗ trợ Việt Nam thực hiện mục tiêu giảm phát thải ròng khí nhà kính về "0" vào năm 2050, đặc biệt là về tài chính, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực, trên cơ sở phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, chuyến thăm nhằm tiếp tục cụ thể hóa, thúc đẩy khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện giữa hai nước; thông báo kết quả làm việc với các bộ, ngành về nội dung này trong chuyến thăm.

Ông cho biết, phía Mỹ đang rất tích cực tiếp tục xem xét, giải quyết các vấn đề mà Thủ tướng đã nêu liên quan quy chế kinh tế thị trường và các hạn chế liên quan xuất khẩu công nghệ cao.

Mỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ để phát triển hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam, trong đó có hợp tác đào tạo nhân lực, thúc đẩy thương mại bán dẫn.

Phía Mỹ cũng sẽ thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực chuyển đổi năng lượng sạch và khoáng sản thiết yếu. Đánh giá cao cam kết của Việt Nam về giảm phát thải ròng, ông cho biết qua trao đổi với ông, có khoảng 15 doanh nghiệp Hoa Kỳ đang mong muốn đầu tư ngay vào Việt Nam khoảng 8 tỷ USD trong lĩnh vực năng lượng sạch, đề nghị Việt Nam tiếp tục tháo gỡ các vấn đề liên quan đến thủ tục pháp lý.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ đề xuất tổ chức đối thoại giữa hai bên về các lĩnh vực kinh tế quan trọng nói trên.

Các doanh nghiệp Mỹ lĩnh vực bán dẫn và khai khoáng quan tâm đến thị trường Việt Nam

Tại Diễn đàn Thương mại Việt Nam - Mỹ 2023 do Bộ Công Thương phối hợp với Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam, chính quyền các Bang Oregon và Colorado, Hoa Kỳ tổ chức ngày 21/11/2023, bà Susan Burns, Tổng Lãnh sự Mỹ tại TP HCM khẳng định: Các công ty Mỹ thuộc nhiều lĩnh vực đang hướng tới thị trường Việt Nam, nhất là lĩnh vực  đầu tư bán dẫn và khai khoáng. Chính phủ Mỹ đã xây dựng kế hoạch hành động chi tiết nhằm tăng khả năng phục hồi ngành, chất bán dẫn.

Theo đó, để phát triển hệ sinh thái bán dẫn toàn cầu, Chính phủ Mỹ đã thành lập quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển hệ sinh thái ngành bán dẫn trên toàn cầu có giá trị 100 triệu USD.

"Trong khuôn khổ này, Mỹ sẽ đánh giá về năng lực phát triển lĩnh vực bán dẫn tại Việt Nam làm cơ sở để xây dựng và thúc đẩy phát triển hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn, khai khoáng. Riêng đối với lĩnh vực khai khoáng, Việt Nam được đánh giá là đang có trữ lượng đất hiếm lớn thứ 2 sau Trung Quốc và chưa được khai thác. Do vậy, Mỹ sẽ cùng Việt Nam thực hiện đa dạng hoá chuỗi cung ứng, thu hút đầu tư Mỹ để khai thác", bà Susan Burns thông tin.

Ông Ace Wilson, Giám đốc Tài chính Tập đoàn Intel Việt Nam cho biết, Intel đã đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam. Tính từ năm 2010 đến nay, tập đoàn đã xuất khẩu 80 tỷ USD.

Riêng trong năm 2023, tổng kim ngạch xuất khẩu của Intel dự kiến đạt 10 - 11 tỷ USD. Đặc biệt, có đến 70% sản lượng chip Intel sản xuất phục vụ khu vực đến từ nhà máy Intel tại Việt Nam. Tập đoàn đang có chiến lược đa dạng hoá nhà máy tại nhiều quốc gia. Gần đây nhất, tháng 6/2023 tập đoàn đã có quyết định đầu tư nhà máy sản xuất tại Đức với tổng vốn đầu tư khoảng 33 tỷ USD. Trong thời gian tới, Intel cam kết sẽ tiếp tục mở rộng đầu tư hơn nữa tại Việt Nam.

Ông Daniel Nguyen, Phó Chủ tịch Ủy ban về Phát triển kinh tế và doanh nghiệp nhỏ, Thành viên Ủy ban bán dẫn Hạ viện bang Oregon chia sẻ, Việt Nam có nhiều tiềm năng, cơ hội để phát triển chất bán dẫn. Mỹ đã rà soát lại khung pháp lý của Việt Nam và đã dành khoản đầu tư 240 triệu USD để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái chất bán dẫn. Trong đó có 40 triệu USD được dành riêng để đầu tư vào dự án mới liên quan đến lĩnh vực này. Do vậy, Việt Nam cần tận dụng nguồn lực để phát triển công nghiệp bán dẫn của mình.

Theo ông Daniel Nguyen, Việt Nam cần sớm có khung pháp lý thúc đẩy phát triển công nghiệp bán dẫn, huy động nguồn lực tư nhân, nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn.

Bà Barbara Weisel, Chuyên gia Luật Thương mại Quốc tế, Giám đốc điều hành tại Rock Creek Global Advisors (nguyên Trợ lý Đại diện Thương mại Mỹ) cho rằng: Thông qua các sáng kiến như: Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA); khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF) Việt Nam – Mỹ có thể tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trong việc phục hồi chuỗi cung ứng và phát triển năng lượng sạch.

Bên cạnh đó, Việt Nam và Mỹ nên tích cực hợp tác để đi đầu trong việc xây dựng các kế hoạch hành động cụ thể và chi tiết nhằm tăng khả năng phục hồi và khả năng cạnh tranh của các lĩnh vực mà cả hai đều coi là ưu tiên, bao gồm chất bán dẫn và khoáng sản quan trọng.