Hết thời vốn rẻ

Đang nợ ngân hàng 1,2 tỷ đồng tiền mua nhà, gia đình chị Hồng Liên ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội không khỏi lo lắng khi mặt bằng lãi suất ngân hàng liên tục nhích tăng.

"Vừa kết thúc 1 năm hưởng lãi suất ưu đãi 6,5%, ngân hàng thông báo áp dụng lãi suất thả nổi ở mức gần 10%/năm. Như vậy, mỗi tháng tôi sẽ phải trả lãi ngân hàng khoảng 10 triệu đồng thay vì 6,5 triệu đồng như trước. Các khoản chi tiêu khác trong gia đình cũng phải cân đối lại. Nhưng chưa dừng ở đó, ngân hàng mới đây lại tiếp tục thông báo điều chỉnh lãi suất tăng thêm hơn 1%/năm nữa. Cứ đà này tôi sợ lãi suất sẽ còn tăng tiếp, gánh nặng trả nợ hàng tháng đang ngày một lớn", chị Hồng Liên chia sẻ.

Theo thông tin trên website chính thức của các ngân hàng, lãi suất cho vay mua nhà thấp nhất hiện là 4,99%/năm tại Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB) và 5%/năm tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) với tỷ lệ cho vay tối đa lên đến 90% giá trị căn nhà.

Nhưng mức lãi suất hấp dẫn này chỉ cố định trong 3 hoặc 6 tháng vay đầu tiên, hết kỳ ưu đãi lãi suất sẽ ấn định ở mức cao hoặc thả nổi theo lãi suất thị trường. Trong đó, lãi suất thả nổi thường bằng lãi suất huy động kỳ hạn 12 hoặc 13 tháng cộng với biên độ lãi suất khoảng 3-5%/năm; hoặc bằng lãi suất cơ sở được ngân hàng công bố cộng với biên độ lãi suất.

Cũng cho vay mua nhà lãi suất ưu đãi, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) đưa ra mức lãi suất cho vay thấp nhất từ 5,9%/năm với tỷ lệ cho vay tối đa lần lượt là 75% và 90% giá nhà hoặc căn hộ.

Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) cho vay mua nhà với lãi suất từ 6,6%/năm nhưng chỉ trong 3 tháng đầu với khoản vay trung và dài hạn. Ngoài ra, người có nhu cầu vay vốn dài hạn cũng có thể lựa chọn gói vay ưu đãi từ 9,6%/năm trong 18 tháng đầu tiên.

Một số ngân hàng cho phép vay tối đa đến 100% giá trị tài sản như Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) với lãi suất vay mua nhà từ 6,99%/năm; Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) từ 7,7%/năm...

Tăng mạnh thêm 3,9%/năm, Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) nâng lãi suất cho vay mua nhà lên mức 10,59%/năm, nhưng Techcombank cũng ưu đãi giảm trừ lãi suất vay đến 1,2%/năm trong giai đoạn thả nổi với từng nhóm khách hàng.

Trong nhóm các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam, Shinhan Bank từng là ngân hàng có lãi suất cho vay mua nhà hấp dẫn nhất với 4,9%/năm, nhưng nay lãi vay mua nhà tại đây cũng lên tới 8,2%/năm. Các ngân hàng như UOB, Woori Bank, Hong Leong Bank cho vay mua nhà lãi suất từ 6,49-7,92%/năm...

Đà tăng vẫn còn

Lãi suất cho vay tăng nhanh cũng là điều tất yếu khi mà lãi suất huy động đã liên tiếp được các ngân hàng nhích tăng kể từ đầu năm đến nay và càng đặc biệt tăng mạnh sau khi Ngân hàng Nhà nước có động thái nâng loạt lãi suất điều hành thêm 1%.

Báo cáo phân tích của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) nhận định từ nay tới cuối năm, nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng thêm lãi suất điều hành để hỗ trợ cho tỷ giá. Động thái này sẽ khiến lãi suất huy động tiếp tục tăng trong phần còn lại của năm 2022. Và với một số ngân hàng thương mại đã công bố lãi suất huy động trong tháng 10, diễn biến tăng của lãi suất huy động sẽ còn mạnh hơn nhiều so với mức tăng của tháng 9.

Trên thực tế, BVSC cho biết mức lãi suất huy động hiện tại đã quay trở lại mặt bằng của cuối năm 2020. Tính tới cuối tháng 9/2022, lãi suất huy động 12 tháng tiếp tục tăng thêm 0,06 điểm %, lên mức 6,24%/năm. Như vậy, lãi suất huy động 12 tháng đã tăng 0,45 điểm % so với cùng kỳ và 0,41 điểm % so với cuối năm 2021. Trong khi đó, kỳ hạn 6 tháng trung bình đạt 5,58% tăng mạnh 0,12 điểm % so với cuối tháng 8, 0,58 điểm % so với cùng kỳ và 0,58 điểm % so với cuối năm 2021.

Tính đến thời điểm hiện tại, lãi suất huy động cao nhất hệ thống đang thuộc về Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank) với 8,8%/năm cho khoản gửi kỳ hạn 13 tháng. Ngân hàng số Cake by VPBank, một sản phẩm kết hợp giữa Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) và Công ty TNHH BeFinancial (công ty con của BeGroup), cũng huy động lãi suất 8,2%/năm đối với các khoản tiền gửi trên 300 triệu đồng và kỳ hạn gửi 36 tháng.

Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB) cũng vừa điều chỉnh biểu lãi suất cao nhất lên mức 8%/năm dành cho tiền gửi trực tuyến tại kỳ hạn 24 và 36 tháng. Còn tại Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank), lãi suất huy động cao nhất đang là 7,85%/năm, dành cho Chứng chỉ tiền gửi dài hạn bằng VND với mệnh giá tối thiểu từ 100 triệu đồng kỳ hạn 36 tháng và 7,7%/năm cho kỳ hạn 24 tháng...

Giới phân tích dự báo lãi suất huy động sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng từ 1-1,5% trong khoảng từ 6 tháng đến 1 năm tới. Từ đó kéo theo lãi suất cho vay tăng và có thể sẽ thiết lập mặt bằng lãi suất mới, nhất là trong giai đoạn cuối năm, nhu cầu vốn của nền kinh tế tăng mạnh.

Theo Chuyên gia kinh tế, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh, ngay cả khi lãi suất có neo thấp như thời điểm năm 2020-2021 thì cũng sẽ đến lúc lãi suất tăng cao. Bởi thường khi vay vốn ngân hàng, khách hàng sẽ được hưởng chính sách lãi suất ưu đãi trong một khoảng thời gian nhất định và khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất được thả nổi theo thị trường.

Do đó, PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh khuyến cáo người mua nhà phải tính toán kỹ khả năng và dòng tiền chi trả lãi vay và nợ gốc ngân hàng.