Xu hướng các nhà máy tập trung số hóa, tự động hóa, sản xuất tinh gọn và chính sách zero-carbon đã dẫn đến sự thay đổi trong yêu cầu lao động, trong đó nhu cầu đối với lao động thủ công có kỹ năng thấp ngày càng giảm. Nhu cầu đang dịch chuyển sang tìm kiếm nhân lực có chuyên môn về robot, tự động hóa quy trình và công nghệ sản xuất tiên tiến.

Đây là nhận định được đưa ra trong Bản cập nhật thị trường lao động Việt Nam 6 tháng đầu năm 2023 của Adecco Việt Nam - Nhà cung cấp dịch vụ tính lương, tuyển dụng và thuê ngoài nhân sự (thuộc Tập đoàn Adecco toàn cầu), công bố ngày 20/7.

Theo Adecco Việt Nam, mặc dù số lượng vị trí tuyển dụng của các công ty ngành công nghệ thông tin giảm 35% so với cùng giai đoạn năm 2022, nhưng xu thế yêu cầu về kỹ năng công nghệ thông tin lại dần trở nên phổ biến ở các doanh nghiệp thuộc hầu hết các lĩnh vực. Các công ty gia tăng nhu cầu tìm kiếm những chuyên gia có chuyên môn về phát triển phần mềm quản trị doanh nghiệp, an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo, phát triển trên nền tảng kỹ thuật số và phân tích dữ liệu để đáp ứng nhu cầu thích ứng với chuyển đổi số.

Bà Trương Thiên Kim, Phó Giám đốc Dịch vụ tư vấn tuyển dụng, Adecco Việt Nam cho biết, việc sụt giảm đáng kể đơn hàng trong ngành sản xuất công nghiệp dẫn đến tình trạng sa thải lớn lực lượng lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực điện tử, bán dẫn, dệt may, nội thất và hóa chất... Chung tình trạng thiếu đơn hàng, nhiều công ty lĩnh vực Tìm nguồn cung ứng (Sourcing Office) buộc phá sản hoặc đóng cửa văn phòng tại Việt Nam, trong khi số khác dè dặt trong kế hoạch tuyển dụng hơn bao giờ hết.

“Doanh nghiệp nước ngoài mong muốn xây dựng đội ngũ tìm nguồn cung ứng tại Việt Nam để giúp trụ sở chính tìm kiếm các nhà cung cấp thay thế với giá cả cạnh tranh và tiêu chuẩn tốt hơn tại thị trường nội địa. Tuy nhiên, có một số hạng mục mà các nhà cung cấp Việt Nam không thể cạnh tranh về chất lượng và giá cả với các thị trường khác như thép không gỉ, nhựa, ép phun... Do đó, nguồn ứng viên ngành Sourcing giàu kinh nghiệm trong các hạng mục này là vô cùng hạn chế”, bà Trương Thiên Kim cho biết.

Đối với ngành bán lẻ, theo các chuyên gia của Adecco Việt Nam, do sự chuyển đổi trong xu hướng mua hàng của người tiêu dùng, nhiều doanh nghiệp tập trung vào tối ưu hóa kênh hiện diện trực tuyến của mình, dẫn đến việc giảm nhu cầu tuyển dụng các vị trí truyền thống tại cửa hàng.

Trong khi ngành marketing và truyền thông vẫn duy trì nhu cầu tuyển dụng, các hình thức truyền thông truyền thống chứng kiến sự sụt giảm trong cơ hội việc làm, thay vào đó, các vị trí liên quan đến truyền thông số, tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO), tiếp thị qua công cụ tìm kiếm (SEM), truyền thông mạng xã hội, sáng tạo nội dung và phân tích dữ liệu được các nhà tuyển dụng ưu tiên quan tâm.

Thị trường trên đà phục hồi cũng bổ trợ cho sự ổn định trong nhu cầu tuyển dụng của ngành tài chính ngân hàng, trong đó các vị trí được chú trọng tìm kiếm thuộc lĩnh vực tài chính, kế toán, quản lý rủi ro và phân tích đầu tư; hơn nữa, sự xuất hiện của các công ty fintech (công nghệ tài chính) đã tạo thêm cơ hội việc làm trong mảng này.

Ngành chăm sóc sức khỏe và dược phẩm có nhu cầu ngày càng tăng đối với nhân sự có tay nghề cao trước mục tiêu cải thiện cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe của Chính phủ và nhu cầu tăng lên của khách hàng. Lĩnh vực này tìm kiếm các chuyên gia trong các vai trò khác nhau, bao gồm bác sĩ, quản lí nhãn hàng và chuyên viên thông tin y khoa.

Ứng dụng công nghệ vào việc nâng cấp trải nghiệm khám, chữa bệnh cũng đang là xu hướng ảnh hưởng đến yêu cầu nhân sự của ngành. Trong khi đó, ngành xây dựng và bất động sản vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi với nhu cầu tuyển dụng ở mức rất thấp.

Nhận định về thị trường lao động nửa cuối năm 2023, ông Nguyễn Hoàng Thanh Chương, Giám đốc toàn quốc Dịch vụ tư vấn tuyển dụng, Adecco Việt Nam cho biết, thị trường tuyển dụng và việc làm nửa cuối năm 2023 vẫn tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và chưa ghi nhận nhiều động thái tích cực từ phía các doanh nghiệp.

Một số ngành dự kiến sẽ thúc đẩy thị trường việc làm như công nghệ, chăm sóc sức khỏe, thương mại điện tử, năng lượng tái tạo và dịch vụ kỹ thuật số với nhu cầu tuyển dụng ngày càng tăng đối với các chuyên gia lành nghề.

“Cơ hội mở ra cho người lao động trong nước khi nhiều tập đoàn lớn tại Việt Nam đang thay đổi chiến lược tuyển dụng. Các vị trí ưu tiên tuyển người nước ngoài, Việt kiều đang giảm sút mạnh, chủ yếu chỉ còn tập trung ở các vị trí chức năng quan trọng trong giai đoạn đầu của kế hoạch đầu tư. Cụ thể hơn, vai trò của các vị trí tuyển người nước ngoài, Việt kiều chủ yếu là đào tạo và chuyển giao lại công nghệ và những ứng viên trong nước có kỹ năng chuyên môn cao sẽ được các doanh nghiệp ưu tiên săn đón để đảm nhận những chuyển giao này", ông Chương nhận định.

Theo các chuyên gia của Adecco Việt Nam, quá trình chuyển đổi kỹ thuật số đang diễn ra trong các ngành sẽ tiếp tục phát triển mạnh vào nửa cuối năm 2023. Người tìm việc cần tăng tốc trau dồi những kỹ năng về công nghệ kỹ thuật cũng như ứng dụng trí tuệ nhân tạo, số hóa, tự động hóa vào chính lĩnh vực công việc hiện tại để nắm bắt cơ hội trong giai đoạn đầy biến động với hầu hết các chiến lược đều hướng đến cải cách công nghệ và tối ưu chi phí.

Mặc dù được kỳ vọng sẽ phục hồi nhưng thị trường lao động và việc làm tại Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2023 không có nhiều khởi sắc. Adecco Việt Nam ghi nhận toàn cảnh nhu cầu tuyển dụng giảm hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái khi nền kinh tế tái khởi động sau ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Một số lĩnh vực như tín dụng, bất động sản và bán lẻ, đã trải qua sự sụt giảm đáng kể trong tuyển dụng. Các lĩnh vực khác như dược phẩm, chăm sóc sức khỏe và bán hàng kỹ thuật ghi nhận nhu cầu tuyển dụng cao hơn đối với các vị trí chuyên gia có kinh nghiệm ngành.