Nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ trong việc phát triển nhà ở xã hội (NOXH) đã được Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Bình Nguyễn Hữu Đường nêu lên tại tọa đàm do Tạp chí Nhà Đầu Tư tổ chức ngày 19/11.

Ông Đường cho biết trước kia, Luật Nhà ở 2014 quy định hàng năm UBND các tỉnh, thành phố phải bố trí ngân sách để giải phóng mặt bằng, làm hạ tầng, tổ chức đấu thầu chủ đầu tư xây dựng NOXH.

Tuy nhiên, từ năm 2014 đến nay, UBND TP Hà Nội chưa bố trí ngân sách để giải phóng mặt bằng, làm hạ tầng, đấu thấu chủ đầu tư xây dựng NOXH.

"Chính vì thế nên đã 10 năm rồi mà Hà Nội chưa có một tòa NOXH nào được chính quyền đấu thấu chủ đầu tư. Đa số những dự án làm NOXH là do các doanh nghiệp tự đi xin, hoặc một số doanh nghiệp làm nhà ở thương mại thì có quỹ đất 20% làm NOXH, hoặc tại một số khu công nghiệp thì họ tự làm", vị này thông tin.

Kể về câu chuyện làm NOXH của chính Tập đoàn Hòa Bình, ông Đường chia sẻ ngày 30/12/2021, doanh nghiệp đã nộp hồ sơ xin làm NOXH tại khu đất rộng khoảng 3.500 m2 ở phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai.

Sau đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã có phiếu hẹn trả kết quả công nhận chủ đầu tư vào ngày 22/2/2022.

Tuy nhiên, tới khi trình UBND TP Hà Nội để cấp chủ trương đầu tư vào tháng 5/2022, lãnh đạo thành phố thông báo Hà Nội đã có kế hoạch làm 5 khu NOXH tập trung và không cấp chủ trương NOXH riêng lẻ trong nội thành.

Lý do bởi những khu đất ở trong nội thành Hà Nội là đất vàng, không làm NOXH và để cho thành phố thu tiền sử dụng đất, bán cho "những nhân vật có tiền".

Trải qua 11 lần lấy ý kiến xem lại về thủ tục đất trong gần 3 năm qua, đến bây giờ dự án vẫn chưa được cấp phép.

Song, lãnh đạo Tập đoàn Hòa Bình cũng nói thêm: "10 năm nay, phải thông cảm với Hà Nội bởi không có tiền để giải phóng mặt bằng. Mặt khác, cũng phải thông cảm với thành phố bởi trên thực tế, nếu cấp NOXH cho tôi làm thì các doanh nghiệp khác ở Hà Nội cũng xin làm NOXH, dẫn đến không thu được tiền.

Từ năm 2021, Hà Nội đã có kế hoạch bán đấu giá đất thu về 174.000 tỷ, song bây giờ mới thu được khoảng 57%, trong khi chỉ còn 1 năm nữa của nhiệm kỳ. Đây là thực tế rất khó khăn".

Do đó, cách đây hơn 2 năm, Hòa Bình đã có ý kiến gửi Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội về việc đề nghị yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố tuân thủ quy định, phải bố trí ngân sách để giải phóng mặt bằng và đấu thầu chủ đầu tư để xây dựng NOXH.

Trong trường hợp ngân sách không bố trí được tiền giải phóng mặt bằng thì cho doanh nghiệp ứng tiền để tự giải phóng mặt bằng làm NOXH. Sau này, Nhà nước có thể lấy tiền thuế của người mua nhà bù lại cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, đề xuất này đã không được thực hiện.

Sau đó, khi ông Đường tìm hiểu về nội dung trong quyết định làm NOXH của Hà Nội thì được biết từ năm 2021 - 2025, thành phố có 5 khu đất để làm NOXH tập trung. Kinh phí giải phóng mặt bằng của 5 khu đất này là 12.350 tỷ đồng. Tuy nhiên, ngân sách mới duyệt chi 47 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng, số tiền này mới chỉ đủ phục vụ công tác về giấy tờ như đo đạc, vẽ viết,...

Vì vậy trong 5 năm này, TP Hà Nội không có căn NOXH nào được làm từ nguồn ngân sách Nhà nước. Và từ năm 2021 đến hiện tại, cũng chưa có dự án NOXH nào được thành phố đồng ý cho các doanh nghiệp làm.

Tập đoàn Hòa Bình đã kiến nghị Quốc hội khi xây dựng các điều luật cần phải quy định chế tài đối với những cán bộ lãnh đạo được giao nhiệm vụ giải quyết.

Ví dụ như đối với thời hạn giải quyết thủ tục, Luật Đầu tư quy định 35 ngày, Luật Đấu thầu quy định 45 ngày, Luật Nhà ở là 20 ngày,... Nếu cán bộ được giao nhiệm vụ mà giải quyết chậm 5 ngày sẽ bị khiển trách, chậm 10 ngày sẽ bị cảnh cáo, chậm 15 ngày sẽ bị miễn nhiệm.

"Như thế thì việc thực hiện thủ tục sẽ rất nhanh. Chứ không phải một dự án có khoảng 100 ngày là phải cấp thủ tục nhưng lại bị kéo dài đến 5 năm. Đối với doanh nghiệp thì quan trọng là thời gian. Chúng tôi chỉ mong cán bộ thực hiện theo đúng các quy định của luật", ông Đường bày tỏ.