Rủi ro khi dùng ứng dụng `hoàn tiền mua sắm` biến tướng kinh doanh đa cấp
MyAladdinz tự quảng cáo thuộc một tập đoàn lớn nhất thế giới với 27 năm kinh nghiệm đến từ Singapore. Ứng dụng này có hàng chục nhóm cộng đồng trên Facebook để tiếp cận thành viên tiềm năng với thông điệp như: "kiếm 100-1.000 USD mỗi ngày, kiếm tiền công nghệ 4.0". Trong đó, lời mời gọi chủ yếu là người dùng mua bán qua ứng dụng này sẽ được hoàn đến 80%.
Tuy nhiên, để được hoàn tiền mua sắm, người dùng phải chuyển đổi từ tiền VND sang một loại tiền riêng của nền tảng, gọi là Gem. Khi mua sắm tại những gian hàng trực tuyến chấp nhận thanh toán Gem, cũng là những tổ chức cá nhân khác đã tham gia vào ứng dụng, người dùng sẽ được hoàn lại bằng Gem chứ không phải tiền thật. Số Gem này, người dùng có thể đổi sang một loại tiền ảo là USDT. Hiện tại, ứng dụng này có một nhóm cộng đồng những người mua bán với nhau bằng Gem lên đến 77.000 thành viên trên Facebook và hàng chục nhóm, trang khác hướng dẫn nhau làm giàu.
"Mô hình cashback là mô hình thương mại điện tử B2C kết nối doanh nghiệp với người tiêu dùng. Lý do để các doanh nghiệp/nhà cung cấp dịch vụ hoàn tiền cho người tiêu dùng là muốn mở rộng hệ thống khách hàng, việc hoàn tiền là cách để thu hút khách hàng sử dụng sản phẩm và dịch vụ của họ; Chiết khấu/hoàn lại một phần tiền hoa hồng cho khách khi họ mua sắm sản phẩm, dịch vụ khi giới thiệu cho người tiêu dùng khác", đại diện Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho hay.
Cashback thời gian gần đây nổi lên như một xu hướng mua sắm thương mại điện hiện đại. Tuy nhiên, qua quá trình theo dõi và thu thập thông tin qua các phương tiện Internet, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng nhận thấy nhiều trang thương mại điện tử, ứng dụng internet được quảng cáo theo mô hình cashback và có những đặc điểm như khi sử dụng các website, ứng dụng thương mại điện tử này để giao dịch mua sắm thì người tham gia được "vẽ" là luôn luôn luôn có lợi với giá trị hoàn tiền/chiết khấu cho mỗi giao dịch được quảng cáo rất hấp dẫn từ 80% tới 100% hoặc thậm chí cao hơn dành cho cả bên bán và bên mua.
Tuy nhiên, thực tế việc "hoàn tiền" với giá trị % cao như vậy chỉ được thể hiện ở việc tích điểm trên hệ thống nội bộ, khi chuyển đổi ra tiền mặt thì chỉ theo theo các tỉ lệ % rất nhỏ, không đáng kể (thường chỉ khoảng từ 0,05% - 0,1%/ ngày), không có ý nghĩa về việc "hoàn tiền" như đã quảng cáo.
Bên cạnh đó, việc tích điểm trên hệ thống nội bộ của những website và ứng dụng này thường có liên quan tới một hoặc một số loại tiền ảo, ví điện tử (ví dụ như Gem, CBP, Silling, USDT, ETH, ONE, VNDC…).
Thực tế các loại tiền ảo, ví điện tử này chỉ có giá trị nội bộ trong hệ thống, không được pháp luật Việt Nam công nhận là trung gian để thanh toán. Người tham gia có những tranh chấp liên quan đến những giao dịch này đều không được pháp luật bảo vệ.
Cơ quan thuộc Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh, tùy thuộc vào thứ tự tham gia và người giới thiệu mà các tài khoản người tham gia trong hệ thống sẽ được kết nối, sắp xếp theo tầng, cấp, nhánh. Lúc này, hệ thống thường đưa ra các hình thức để huy động vốn hoặc mời gọi người tham gia nộp thêm tiền để nâng cấp tài khoản lên các mức cao hơn (như khoản Silver, Gold, Platinum, Dimond hay Global Executive Commission, Millionaire…) để được hưởng hoa hồng, quyền lợi hấp dẫn theo tỷ lệ % số tiền của những người tham gia tuyến dưới, nhánh dưới nộp vào để tham gia và nâng cấp tài khoản trên hệ thống.
Do đó, để hạn chế những rủi ro tài chính và pháp lý Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) cảnh báo người dân không nên tham gia đầu tư, phát triển hệ thống của những website, ứng dụng thương mại dạng này. Một số ứng dụng, nền tảng khác không bị đích danh cơ quan quản lý nêu có nghi vấn lừa đảo nhưng cũng có những cách hoạt động khá tương tự.
