Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố dự thảo thông tư quy định việc ngân hàng thương mại có cổ đông, cổ đông và người liên quan sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ quy định của Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD).

Dự thảo thông tư được xây dựng do Luật Các TCTD 2024 đã có thay đổi về tỷ lệ sở hữu cổ phần của một cổ đông, một cổ đông và người có liên quan, thay đổi cách xác định người có liên quan, sở hữu cổ phần gián tiếp. Đồng thời việcquy định thời hạn, trình tự, thủ tục chuyển tiếp đối với trường hợp sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định trước đócòn nhiều vướng mắc cần xử lý.

Cụ thể, theo quy định củaLuật Các TCTD 2024 có hiệu lực từ 1/7/2024, một cổ đông cá nhân không được sở hữu vượt quá 5% vốn điều lệ của một TCTD; Một cổ đông tổ chức không được sở hữu vượt quá 10% vốn điều lệ; Cổ đông và người có liên quan của cổ đông đó không được sở hữu cổ phần vượt quá 15% vốn điều lệ.

Đồng thời, cổ đông lớn của một TCTD và người có liên quan của cổ đông đó không được sở hữu cổ phần từ 5% vốn điều lệ trở lên của một TCTD khác.

Phải sớm có lộ trình tuân thủ

Dự thảo Thông tư yêu cầu ngân hàng thương mại phối hợp với cổ đông, cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ xây dựng và thực hiện lộ trình tuân thủ phù hợp với phương án cơ cấu lại hoặc được phê duyệt của cấp có thẩm quyền của cổ đông và người có liên quan để bảo đảm tuân thủ các quy định tại Luật Các TCTD.

Ngân hàng sẽ phải rà soát danh sách cổ đông, cổ đông và người có liên quan sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ. Thời điểm chốt số liệu là đến hết ngày 30/6/2024.

Lộ trình tuân thủ của ngân hàng thương mại phải có tối thiểu các nội dung như danh sách cổ đông, cổ đông và người có liên quan, bao gồm đầy đủ thông tin, giấy tờ pháp lý, số lượng cổ phiếu …; biện pháp áp dụng để giảm tỷ lệ, các mốc thời gian và cam kết thực hiện của ngân hàng.

Ngoài ra, dự thảo cũng nêu rõ ngân hàng phải gửi lộ trình tuân thủ đến NHNN qua cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng trong thời hạn 120 ngày kể từ ngày thông tư mới có hiệu lực thi hành.

Trường hợp để đảm bảo an toàn hoạt động của ngân hàng thương mại, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng sẽ yêu cầu ngân hàng chỉnh sửa, hoàn thiện lộ trình tuân thủ. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, ngân hàng thương mại phải chỉnh sửa, hoàn thiện và gửi lộ trình tuân thủ đến NHNN.

Chưa được nhận cổ tức tiền mặt cho số cổ phần vượt mức

Theo dự thảo, ngân hàng và tổ chức, cá nhân liên quan tại lộ trình tuân thủ có trách nhiệm thực hiện lộ trình tuân thủ đã gửi NHNN. Trong thời gian thực hiện lộ trình tuân thủ, trường hợp cần thiết, ngân hàng phối hợp với các tổ chức, cá nhân liên quan điều chỉnh biện pháp áp dụng và lộ trình thực hiện nhưng phải đảm bảo thời hạn lộ trình tuân thủ.

Cổ đông, cổ đông và người có liên quan tại ngân hàng thương mại sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ không được tăng số lượng cổ phiếu nắm giữ tại ngân hàng dưới mọi hình thức cho đến khi đảm bảo tuân thủ giới hạn sở hữu cổ phần theo quy định, trừ trường hợp nhận cổ phiếu thưởng hoặc cổ tức bằng cổ phiếu, thông tư cho biết thêm.

Đồng thời, kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành, TCTD không được cấp tín dụng hoặc cấp tín dụng mới (trong trường hợp đã cấp tín dụng) cho cổ đông, cổ đông trong nhóm cổ đông có liên quan đang sở hữu cổ phần vượt giới hạn hoặc người có liên quan của các cổ đông đó.

Ngoài ra, cổ đông, nhóm cổ đông có liên quan đang sở hữu cổ phần vượt tỷ lệ chưa được nhận cổ tức bằng tiền mặt (nếu có) đối với số cổ phần nắm giữ vượt giới hạn cho đến khi đảm bảo tuân thủ giới hạn sở hữu cổ phần theo quy định.

Trường hợp ngân hàng thương mại, cổ đông, cổ đông và người có liên quan không thực hiện đúng theo lộ trình tuân thủ, tùy theo tính chất, mức độ, NHNN sẽ xem xét, áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật.