VIF 2026 diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên, GDP bình quân đầu người đạt 5.400 - 5.500 USD, hướng tới xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường và hội nhập sâu rộng.

Phát biểu tại diễn đàn, TS. Phan Đức Hiếu - Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội khóa XV, Đại biểu Quốc hội khóa XV cho biết, nếu nhìn vào số liệu các kỳ họp của Quốc hội, có thể thấy sự thay đổi rõ rệt về quy mô và tốc độ làm việc. 

 Theo ông, điều này cho thấy tinh thần làm việc của Quốc hội đã thay đổi mạnh mẽ từ chỗ làm theo kế hoạch cố định sang làm theo yêu cầu thực tiễn, nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới.

Một trong những nghị quyết quan trọng được ông nhấn mạnh là Nghị quyết số 98 của Quốc hội (Nghị quyết 98/2025/QH15), văn bản có vai trò thể chế hóa Nghị quyết 68 (Nghị quyết 68-NQ/TW) của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Nếu Nghị quyết 68 mang tính định hướng chủ trương, thì Nghị quyết 98 là công cụ pháp lý cụ thể, có hiệu lực quy phạm để triển khai trong thực tế. Nghị quyết này thể hiện quyết tâm của Quốc hội trong việc cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế.

Hai điểm mới nổi bật được cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm là nguyên tắc mỗi năm chỉ thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp một lần và không thanh tra doanh nghiệp có lịch sử tuân thủ pháp luật tốt; đồng thời giảm thiểu tình trạng hình sự hóa các quan hệ dân sự và kinh tế. Đây là một bước tiến lớn trong cải cách thể chế kinh doanh.

Ngoài ra, Nghị quyết 98 cũng chú trọng cân bằng giữa hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa với khuyến khích phát triển doanh nghiệp lớn. Lần đầu tiên, văn bản pháp luật quy định rõ về cơ chế đặt hàng, đấu thầu, chỉ định nhà đầu tư cho các dự án trọng điểm, đồng thời hỗ trợ mặt bằng, hạ tầng sản xuất - kinh doanh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

TS. Hiếu cũng đề cập đến Nghị quyết 201 (Nghị quyết 201/2025/QH15) về thí điểm phát triển nhà ở xã hội, được xem là một bước đi quan trọng tháo gỡ các vướng mắc trong Luật Đất đai 2024. Nghị quyết này cho phép giao dự án trực tiếp cho nhà đầu tư có năng lực, rút ngắn đáng kể quy trình đầu tư, hướng đến mục tiêu xây dựng hơn một triệu căn nhà ở xã hội trong thời gian ngắn.

Một điểm đáng chú ý khác là Nghị quyết về Trung tâm Tài chính Quốc tế Việt Nam, dự kiến đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Đây là bước đi chiến lược nhằm tạo lập môi trường đầu tư - kinh doanh có sức cạnh tranh ở tầm khu vực và toàn cầu. Trung tâm này sẽ áp dụng cơ chế đặc thù về tài chính, thị trường vốn, thuế, cư trú, xuất nhập cảnh, thậm chí có cả tòa án chuyên biệt để giải quyết tranh chấp thương mại. Đặc biệt, ngôn ngữ chính thức tại trung tâm sẽ là tiếng Anh, với tiếng Việt là ngôn ngữ bổ trợ, thể hiện rõ tư duy hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Bên cạnh đó, kỳ họp thứ 10 của Quốc hội cũng tập trung rà soát, sắp xếp lại hệ thống quy hoạch quốc gia nhằm loại bỏ những quy hoạch trùng lặp, chồng chéo. Đồng thời, Luật Đầu tư sẽ được sửa đổi theo hướng cắt giảm hàng chục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, mở rộng quyền tự do kinh doanh cho doanh nghiệp.

Luật Đất đai 2024 cũng đang được xem xét điều chỉnh thông qua một nghị quyết riêng nhằm tháo gỡ khó khăn trong quá trình thi hành, với mục tiêu đưa đất đai nhanh nhất vào sản xuất, kinh doanh với chi phí hợp lý, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và của nền kinh tế.

TS. Hiếu khẳng định, những điều chỉnh này thể hiện quyết tâm của Quốc hội và Chính phủ trong việc tạo lập thể chế linh hoạt, hiệu quả, hướng tới mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và hội nhập sâu rộng. Ông bày tỏ kỳ vọng qua Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026, cộng đồng doanh nghiệp và các nhà đầu tư sẽ cùng chia sẻ, đồng hành cùng Quốc hội và Chính phủ trong quá trình hoàn thiện chính sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước