Thủ tướng đưa ra 5 bài học lớn cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư

08:07 | 20/02/2019 Doanh Nhân Việt Nam trên Doanh Nhân Việt Nam trên
Chia sẻ
(DNVN) - Tại cuộc gặp đầu năm với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) vào sáng 19/2, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã đặt ra 5 bài toán cho Bộ trong thời gian tới.

Theo đánh giá của Thủ tướng, trong thời gian qua, Bộ KH&ĐT đạt được nhiều thành quả. Bộ đã kịp thời đánh giá rủi ro, hoàn thiện kịch bản tăng trưởng trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động phức tạp. Một trong những kết quả nổi bật là hoàn thiện thể chế, trong đó có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch, qua đó, bãi bỏ quy hoạch gây cản trở hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Bộ đã mạnh dạn đề xuất gỡ bỏ những quy định ràng buộc dễ dẫn tới xin-cho, lợi ích nhóm như bãi bỏ giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án BOT, BT, bãi bỏ quy hoạch sân golf... Việc bãi bỏ cơ chế xin-cho là hướng tiến bộ, là hướng chính của chúng ta.

Thủ tướng cũng đánh giá cao Bộ KH&ĐT trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chủ động tham mưu, trình Chính phủ ban hành nghị quyết về chương trình hành động cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, Thủ tướng nêu rõ, Bộ KH&ĐT đã làm việc nhanh nhạy hơn, tinh thần “tiên phong đi trước, nắm cơ hội” đã thể hiện rõ hơn. Đặc biệt, Bộ KH&ĐT được hoan nghênh về xây dựng Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát.

Thời gian qua, Bộ KH&ĐT đã thúc đẩy mạnh mẽ việc thu hút đầu tư nước ngoài. Vì thế, Tạp chí Forbes của Mỹ đánh giá Việt Nam đã trở thành điểm đến đầu tư nóng nhất châu Á.

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Thủ tướng cũng chỉ ra các mặt tồn tại, yếu kém cần khắc phục như công tác đánh giá, quản lý, giải ngân vốn đầu tư công đã có tiến bộ nhiều so với những năm trước nhưng còn chậm. Công tác quản lý, phân bổ còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt. Công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật còn nhiều bất cập, xuất phát từ việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương chưa được tổ chức tốt. Thủ tướng lấy ví dụ như xây dựng Nghị định thay thế Nghị định 30 có nhiều vấn đề mà các bộ, ngành không thống nhất được như chỉ định nhà đầu tư, tiền thuê đất…

Thủ tướng đưa ra 5 bài học lớn cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư - ảnh 1
 Thủ tướng đưa ra 5 bài học lớn cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Ảnh: Chinhphu.vn)
Cùng với đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nêu lên một số thách thức với Việt Nam trong thời gian tới. Ông nhấn mạnh chủ nghĩa bảo hộ, chiến tranh thương mại, sụt giảm kinh tế toàn cầu. Ngoài ra còn có tăng trưởng kinh tế Trung Quốc hụt hơi phần nào ảnh hưởng đến Việt Nam bởi đó là đối tác thương mại lớn nhất…
Thách thức tiếp theo là nguy cơ tụt hậu, rơi vào bẫy thu nhập trung bình. Nhiều vấn đề tiêu cực thuộc lĩnh vực văn hóa xã hội nổi lên, chênh lệch giàu nghèo, nhân khẩu học, già hóa dân số, chênh lệch vùng miền…
Ông đề nghị khắc phục các tồn tại, hạn chế, yếu kém, cần làm tốt hơn nữa, quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, huy động mọi nguồn lực, trí tuệ trong và ngoài bộ. Đặc biệt, cần bám sát phương châm hành động của Chính phủ là “kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả”, coi đây là trọng tâm hành động trong thời gian tới.
Thủ tướng cho rằng, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, mức độ cạnh tranh giữa các quốc gia, dân tộc, ngày càng gay gắt, chính sách tài chính thắt chặt ở một số nước…, ngành KH&ĐT cần có tham mưu chiến lược sâu sắc, kịp thời, giúp khai thông và phát huy tốt nhất tiềm năng, tiềm lực còn rất lớn của đất nước.
Mặt khác Bộ KH&ĐT cần có giải pháp trước các nguy cơ tụt hậu, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình, được đánh giá là còn rất lớn. Lấy minh họa, Thủ tướng dẫn số liệu của Ngân hàng Thế giới, GDP đầu người của Việt Nam năm 2017 (tính theo sức mua tương đương hiện tại) đạt 6.776 USD. Nếu tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đầu người đạt 6%/năm (tương đương với mức tăng trưởng GDP khoảng 7%) thì đến năm 2030 mới đạt khoảng trên 13.600 USD, bằng mức Thái Lan năm 2011. Đến năm 2045 (kỷ niệm 100 năm thành lập nước), GDP bình quân đầu người đạt khoảng 35.000 USD, bằng mức Hàn Quốc năm 2015.
Nhiều vấn đề văn hóa, xã hội nổi lên có thể kìm hãm sự phát triển. Cùng với đó, chênh lệch giàu nghèo có xu hướng gia tăng. Vấn đề nhân khẩu học, già hóa dân số đang tạo nên những áp lực lớn đối với hệ thống an sinh xã hội và tương lai phát triển bền vững của Việt Nam. Những thách thức về biến đổi khí hậu, môi trường, tài nguyên đang ngày càng trở nên cấp bách, đe dọa sự phát triển bền vững của đất nước.
Thủ tướng cũng lưu ý nguy cơ “tự chuyển hóa”, "tự diễn biến”, thiếu bản lĩnh, thiếu ý chí, tình trạng “dễ thì làm, khó thì bỏ” hay tư tưởng cuối nhiệm kỳ ở một bộ phận cán bộ, nguy cơ tham nhũng, tiêu cực.
Với phân tích đó, Thủ tướng đặt ra 5 bài toán lớn đối với Bộ KH&ĐT:
Thứ nhất, với tư cách là bộ tổng tham mưu thì bộ phải hiến kế làm sao để các mục tiêu kinh tế-xã hội 2019 có thể tạo ra bứt phá không những năm nay mà cả các năm tiếp theo ở các khâu các ngành. Trong thực hiện phương châm hành động “12 chữ” của Chính phủ năm 2019, trong đó có chữ “bứt phá” thì bộ KH&ĐT phải dẫn đầu về “bứt phá”.
Thứ hai, làm sao để thể chế thực sự là mũi nhọn đột phá cho các đột phá khác của Việt Nam trong các thập niên tới trong đó có xây dựng nền kinh tế đổi mới sáng tạo, động viên tốt nhất tinh thần khởi nghiệp, tạo niềm tin cho người dân và doanh nghiệp. Bộ phải đề xuất cơ chế chính sách để đi vào hướng này.
Thứ ba, làm sao để Việt Nam tránh các bẫy thu nhập trung bình, bẫy lao động giá rẻ, bẫy gia công giá trị thấp, bẫy bãi rác thải công nghệ, làm sao để không một người dân nào bị bỏ lại phía sau. Hành trình chiến lược đưa Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu độc lập, tự cường và thịnh vượng là gì.
Thứ tư, làm sao đưa Việt Nam lọt vào top 4 ASEAN và tiệm cận tiêu chuẩn OECD về môi trường kinh doanh. Chúng ta có các Nghị quyết 02, 35… nhưng không phải ban hành thế đã là xong. Ngành KH&ĐT cần tham vấn làm sao để thực thi đạt kết quả cao nhất, sớm nhất.
Thứ năm, làm sao để kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của sự phát triển, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, kinh tế hộ gia đình, kinh tế hợp tác.