Theo số liệu từ Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước công bố hôm Chủ nhật vừa qua, nợ đầu tư trực tiếp của Trung Quốc trong cán cân thanh toán đứng ở mức 33 tỷ USD vào năm 2023. Thước đo đầu tư nước ngoài mới vào nước này  ghi lại dòng tiền kết nối với các thực thể thuộc sở hữu nước ngoài ở Trung Quốc thấp hơn 82% so với mức năm 2022 và là mức thấp nhất kể từ năm 1993. 

Dữ liệu cho thấy tác động của lệnh phong tỏa do Covid và khả năng phục hồi yếu kém vào năm ngoái. Lần đầu tiên kể từ năm 1998, khoản đầu tư này đã giảm vào quý 3 năm 2023, trước khi phục hồi một chút để đạt mức tăng trưởng trong quý cuối cùng.

Theo các nhà kinh tế, dữ liệu của SAFE, đo lường dòng chảy ròng, có thể phản ánh xu hướng lợi nhuận của công ty nước ngoài, cũng như những thay đổi về quy mô hoạt động của họ ở Trung Quốc. Theo dữ liệu của Cục Thống kê Quốc gia, lợi nhuận của các công ty công nghiệp nước ngoài ở Trung Quốc năm ngoái đã giảm 6,7% so với năm trước.

Số liệu trước đó của Bộ Thương mại  cho thấy  đầu tư trực tiếp nước ngoài mới vào Trung Quốc đã giảm trong năm ngoái xuống mức thấp nhất trong ba năm. Các nhà kinh tế cho biết số liệu của MOFCOM không bao gồm thu nhập tái đầu tư của các công ty nước ngoài hiện có và ít biến động hơn số liệu SAFE.

  Có nhiều động cơ khuyến khích các công ty đa quốc gia giữ tiền mặt ở nước ngoài hơn là ở Trung Quốc, bởi vì các nền kinh tế tiên tiến đã tăng lãi suất trong khi Bắc Kinh cắt giảm lãi suất để kích thích nền kinh tế. Một cuộc khảo sát gần đây với các công ty Nhật Bản tại Trung Quốc cho thấy  hầu hết các công ty này đều cắt giảm đầu tư hoặc giữ nguyên đầu tư vào năm ngoái và phần lớn không có triển vọng tích cực cho năm 2024.  

Các công ty Nhật Bản đã bổ sung lượng tiền ròng mới ít nhất vào năm ngoái trong ít nhất một thập kỷ, với chỉ 2,2% vốn đầu tư mới ra nước ngoài của Nhật Bản đổ vào đại lục. Theo số liệu của chính phủ Nhật Bản công bố hồi đầu tháng này, số tiền đó ít hơn số tiền được chuyển vào Việt Nam hoặc Ấn Độ và chỉ bằng khoảng 1/4 khoản đầu tư vào Úc.

Các công ty Đài Loan cũng trở nên miễn cưỡng hơn nhiều trong việc mở rộng hoạt động kinh doanh của họ ở Trung Quốc, với mức đầu tư mới vào năm ngoái ở mức thấp nhất kể từ năm 2001, dữ liệu của chính phủ  cho thấy vào tháng trước. Các công ty Đài Loan có truyền thống là một trong những nhà đầu tư lớn nhất ở Trung Quốc nhưng đã cắt giảm chi tiêu vốn mới tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới kể từ đỉnh điểm năm 2010.

Các công ty Hàn Quốc cũng cắt giảm đầu tư vào nước láng giềng thân thiết Trung Quốc vào năm ngoái, với lượng vốn FDI mới giảm 91% trong 9 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm 2022, giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2002. 

Tuy nhiên, có một số điểm sáng. Theo báo cáo của Viện Kinh tế Đức  dựa trên dữ liệu từ Bundesbank, đầu tư trực tiếp vào Trung Quốc của các công ty Đức đã đạt kỷ lục gần 12 tỷ euro (13 tỷ USD) vào năm ngoái  .

Điều đó thể hiện sự háo hức mở rộng ở nền kinh tế số 2 thế giới ngay cả khi Liên minh châu Âu tăng cường giám sát các khoản đầu tư này vì lo ngại về an ninh. Báo cáo cho thấy đầu tư vào Trung Quốc trong tổng vốn đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của Đức đã tăng lên 10,3% vào năm ngoái, cũng là mức cao nhất kể từ năm 2014.