Theo đó, báo cáo mới nhất của PwC Việt Nam “Cách mạng Thanh toán: Định hướng 2025 và tầm nhìn tương lai” đưa ra dự báo về 6 xu hướng vĩ mô định hình tương lai của lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam. Những xu hướng vĩ mô này được thúc đẩy bởi sở thích của người tiêu dùng, công nghệ, luật định và các hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A).

Xu thế thanh toán không tiền mặt đang ngày càng trở nên phổ biến, và lĩnh vực này đóng vai trò quan trọng việc thúc đẩy tài chính toàn diện của quốc gia. Đến năm 2030, khu vực châu Á - Thái Bình Dương được dự báo dẫn đầu về mức tăng trưởng khối lượng giao dịch không tiền mặt tính trên đầu người. Việt Nam là quốc gia thể hiện nhiều tiềm năng nhờ vào các cam kết của Chính phủ hướng đến mục tiêu 80% dân số sẽ có tài khoản thanh toán điện tử.

PwC Việt Nam cũng nhận định thêm: "Thanh toán điện tử đã trở nên phổ biến từ trước COVID-19. Đại dịch đã tạo ra cú huých thúc đẩy thanh toán điện tử bùng nổ, nhanh hơn 3-5 năm về tốc độ áp dụng. Đây chính là cơ hội mới cho toàn bộ hệ sinh thái thanh toán kỹ thuật số, bao gồm các ngân hàng và các công ty công nghệ tài chính (fintech). Tuy nhiên, vẫn sẽ có nhiều rủi ro tiềm ẩn cho các doanh nghiệp chưa chuẩn bị sẵn sàng để thích ứng với thời đại". 

Lĩnh vực thanh toán đang chứng kiến sự chuyển mình từ cơ sở hạ tầng cùng các mô hình kinh doanh mới đang dần xuất hiện trên thị trường. Dưới đây là những xu hướng định hình tương lai thanh toán mà PwC đề cập tới. 

Tài chính toàn diện và niềm tin được đẩy mạnh bởi các thiết bị di động và khả năng tiếp cận các cơ chế thanh toán thuận tiện, giá cả phải chăng. Theo một khảo sát do Visa thực hiện, gần 30% người tiêu dùng Việt Nam đã sử dụng ngân hàng số để mua sắm và chuyển khoản.

Nắm bắt cơ hội trên, các ngân hàng Việt Nam và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán, đặc biệt là các công ty fintech, tiếp tục mở rộng sản phẩm và kỹ năng số. Chính phủ cũng mở rộng thí điểm Mobile money nhằm tăng cường tài chính toàn diện vào tháng 3/2021. 

Tiền kỹ thuật số  là xu hướng đang lên bởi kỳ vọng từ người dùng về tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) sẽ giảm chi phí giao dịch và tạo điều kiện thuận lợi cho thanh toán xuyên biên giới. Ở Đông Nam Á, cuộc đua tiến hành thí điểm CBDC và quá trình xây dựng các quy định cần thiết sẽ ngày càng gia tăng. 

Việt Nam có thể gia nhập việc phát triển CBDC cùng các nước trong khu vực bởi Quyết định 942 từng đề cập đến việc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam được giao nghiên cứu thí điểm sử dụng tiền kỹ thuật số trong ba năm tới.

Ví điện tử và siêu ứng dụng vốn đang bùng nổ và ngày càng cạnh tranh khốc liệt tại thị trường Việt Nam có thể thúc đẩy các nhà cung cấp ví điện tử sáp nhập thành một vài siêu ứng dụng (super app) nhằm thống lĩnh thị trường. Bên cạnh đó, nhiều siêu ứng dụng và nhà cung cấp dịch vụ thuộc các nhóm ngành kinh tế khác (như thương mại điện tử, bán lẻ và dịch vụ tài chính) cũng sẽ bắt tay hợp tác hơn.

Hệ thống thanh toán nổi bật với giải pháp mã QR quốc gia đang được Việt Nam xây dựng. Đồng thời, sự xuất hiện của phương thức "mua trước, trả sau" đã tạo đà giúp thanh toán điện tử lên bệ phóng tăng trưởng. Với định giá lên đến 491,3 triệu USD vào năm 2021, thanh toán điện tử dự kiến sẽ phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn 7 năm sắp tới 2021-2028.

Thanh toán xuyên biên giới đang diễn ra tại khu vực Đông Nam Á để tăng tốc quá trình hội nhập kinh tế. PwC dự báo sự ra đời của các chính sách và quy định chặt chẽ liên quan đến thanh toán xuyên biên giới. Các giải pháp phi ngân hàng dựa trên tiền mã hoá và ví điện tử sẽ là xu hướng cho tương lai tại khu vực.

Đơn cử như vào đầu tháng 6, Việt Nam và Singapore đã thống nhất lập nhóm công tác kỹ thuật số chung về Đối tác kỹ thuật số, tiến tới ký kết Hiệp định Kinh tế kỹ thuật số (DEA). Hiệp định này sẽ giúp Việt Nam thiết lập các khuôn khổ, quy tắc cho giao thương điện tử, cho phép các doanh nghiệp trong nước kết nối trực tuyến với các quốc gia trong khu vực như Singapore một cách trơn tru hơn.

Cuối cùng, PwC lưu ý về các dạng tội phạm tài chính rủi ro về bảo mật sẽ xuất hiện trong tương lai. 

Theo khảo sát của Kaspersky về An ninh công nghệ thông tin 2020, Indonesia, Thái Lan và Việt Nam hứng chịu nhiều cuộc tấn công lừa đảo nhất vào khu vực vào năm ngoái. Khi nền kinh tế kỹ thuật số của Việt Nam dự kiến đạt 52 tỷ USD vào năm 2025, các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro an ninh mạng với mức độ tinh vi hơn.

Bên cạnh đó, vấn đề tuân thủ và quyền riêng tư dữ liệu là những mối lo ngại hàng đầu đối với các ngân hàng, công ty fintech và các nhà quản lý tài sản trong quá trình thực thi một chiến lược công nghệ tích hợp xuyên suốt doanh nghiệp. Do đó, tổ chức này góp ý về một phương pháp tiếp cận thống nhất nhằm chống tội phạm tài chính là rất quan trọng.

Đồng thời Việt Nam cần tiếp tục triển khai các hoạt động củng cố an ninh mạng. PwC nhấn mạnh sự tăng cường chia sẻ thông tin liên chính phủ hoặc các mối quan hệ hợp tác giữa tư nhân - nhà nước sẽ cho phép trao đổi thông tin tài chính một cách minh bạch, qua đó giúp nền kinh tế đứng vững hơn đối với các loại tội phạm công nghệ.