USD-Index trồi sụt theo diễn biến căng thẳng thương mại

Khởi đầu tháng 5 ở mức 99,8 điểm, chỉ số DXY liên tục duy trì xu hướng tăng và dao động ổn định quanh mức 101 kể từ ngày 12/5 nhờ những tiến triển tích cực trong đàm phán thương mại giữa Mỹ và các đối tác, bao gồm: thỏa thuận thương mại song phương với Anh, thỏa thuận giảm thuế đối ứng lẫn nhau 115% trong vòng 90 ngày với Trung Quốc. 

Tuy nhiên, áp lực giảm đối với đồng USD nhanh chóng quay trở lại sau ngày 19/5, khi nền kinh tế ghi nhận một loạt dữ liệu tiêu cực: Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm của Mỹ một bậc xuống Aa1 vì thâm hụt ngân sách gia tăng; GDP Mỹ giảm 0,2% trong quý I, ghi nhận mức giảm đầu tiên kể từ năm 2022; chi tiêu tiêu dùng chỉ tăng nhẹ 0,2% khi các hộ gia đình thắt chặt chi tiêu trong bối cảnh bất ổn kinh tế; và ngành sản xuất của Mỹ tiếp tục suy giảm tháng thứ ba liên tiếp, với chỉ số PMI ISM đạt 48,5 trong tháng 5. 

Ngoài ra, Tổng thống Trump cũng tiếp tục gia tăng căng thẳng thương mại khi đe dọa áp thuế 50% lên hàng hóa EU và đánh thuế 25% lên iPhone nếu Apple không chuyển dây chuyền sản xuất về Mỹ, đồng thời tăng thuế thép và nhôm nhập khẩu lên 50%. 

Theo đó, chỉ số DXY đã giảm xuống mức đáy một tháng tại 98,9 vào ngày 26/5. Trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều biến động, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã quyết định giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tháng 5. 

Đến cuối tháng, đồng USD phục hồi nhẹ lên mức 99,5 (-9,1% so với đầu năm), nhờ căng thẳng thương mại hạ nhiệt sau khi Tổng thống Trump cho biết sẽ gia hạn thời gian áp thuế 50% lên hàng hóa EU đến ngày 9/7.

Tỷ giá VND trước nhiều áp lực

Đà phục hồi của đồng USD trong tháng 5 đã gia tăng đáng kể áp lực giảm giá lên đồng VND. Cùng với đó, tỷ giá cũng chịu sức ép từ trong nước khi nhu cầu ngoại tệ tăng cao. 

Trong tháng 5, Kho bạc Nhà nước tiếp tục chào mua USD từ các ngân hàng thương mại với tổng trị giá lên tới 250 triệu USD, qua đó nâng tổng lượng USD mua vào từ đầu năm đến nay lên gần 1,6 tỷ USD, qua đó cũng đã phần nào khiến nguồn cung ngoại tệ càng bị thắt chặt. Ngoài ra, tháng 5 là tháng cao điểm nhập khẩu, khiến nhu cầu ngoại tệ của các doanh nghiệp tăng mạnh. 

Theo đó, tỷ giá liên ngân hàng đã chạm mức cao kỷ lục tại 26.029 VND/USD vào ngày 29/5, trước khi kết tháng ở mức 26.008 VND/USD (+2,2% so với đầu năm). Tỷ giá trên thị trường tự do tăng lên mức 26.310 VND/USD, trong khi tỷ giá trung tâm niêm yết tạ 24.978 VND/USD, tương ứng với mức tăng lần lượt 2,2% và 2,6% so với đầu năm. 

Trong báo cáo thị trường tiền tệ mới cập nhật, Chứng khoán MB (MBS) kỳ vọng tỷ giá sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong năm nay do một số yếu tố. 

Thứ nhất, đồng USD được kỳ vọng sẽ duy trì sức mạnh nhờ chính sách bảo hộ thương mại ở mức cao và mặt bằng lãi suất cao của Mỹ khi FED dự báo sẽ chỉ cắt giảm lãi suất hai lần trong năm nay. 

Thứ hai, rủi ro liên quan đến thuế đối ứng được nhận định cũng sẽ là yếu tố có tác động lớn đối với diễn biến tỷ giá USD/VND năm nay.

Trường hợp thuế đối ứng được giữ ở mức cao sẽ là thách thức lớn đối với hoạt động xuất khẩu và thu hút FDI của Việt Nam, dẫn đến nguồn cung ngoại tệ bị siết chặt và tạo thêm áp lực lên tỷ giá. Theo số liệu mới nhất từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong 5 tháng đầu năm 2025, cán cân thương mại hàng hóa ghi nhận thặng dư khoảng 4,67 tỷ USD, trong khi vốn FDI giải ngân đạt 8,9 tỷ USD (+ 7,9% svck). 

Ngược lại, trường hợp 2 bên đàm phán thành công để giảm mức thuế sẽ đóng góp đáng kể vào việc ổn định tỷ giá, lãi suất, cũng như củng cố các hoạt động mũi nhọn của nền kinh tế như xuất khẩu, thu hút FDI.

Đồng quan điểm tỷ giá đối diện nhiều áp lực, tại Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 diễn ra gần đây, ông Phạm Hồng Hải, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) nhận định Ngân hàng Nhà nước đang ở vị thế cực kỳ khó khi một mặt giữ ổn định tỷ giá, mặt khác phải giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Lãnh đạo OCB phân tích, về lý thuyết, hạ lãi suất sẽ khiến tỷ giá cũng chịu áp lực. “Chúng ta cũng không muốn VND mất giá quá nhiều vì sẽ bị gắn mác dùng tỷ giá để kích thích xuất khẩu. Đây là bài toán rất khó của Việt Nam hiện nay".

Ông Hải nhìn nhận trong năm nay, tỷ giá VND sẽ chịu ảnh hưởng đan xen của các yếu tố kinh tế toàn cầu và chính sách tiền tệ trong nước. Theo đó, ông dự báo tỷ giá USD/VND kết thúc năm tăng khoảng 3% so với năm 2024, phản ánh mức độ mất giá nhẹ của đồng Việt Nam trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động.