Theo Quyết định Số 82/2007/QĐ-BNN, ngày 03/10/2007 của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT về Quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức được giao, Viện Cơ điện NN&CN sau thu hoạch là tổ chức khoa học và công nghệ công lập, trực thuộc Bộ NN&PTNT, Viện có chức năng nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu chiến lược, chính sách, phục vụ công ích, nghiên cứư ứng dụng; đào tạo sau đại học; chuyển giao công nghệ; sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực cơ điện nông nghiệp nông thôn, công nghệ sau thu hoạch nông nghiệp, trên địa bàn cả nước.

Nhiều năm nay, khuôn viên đất mặt tiền tại địa chỉ 60 Trung Kính, phường Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội đang được Viện Cơ điện nông nghiệp và Công nghệ sau thu hoạch (trực thuộc Bộ NN & PTNT) cho xây dựng hàng loạt ki-ốt kiên cố để cho thuê phục vụ mục đích kinh doanh trái quy định, gây ô nhiễm môi trường, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ. Việc này đã gây bức xúc trong dư luận, bởi lẽ một Việc có chức năng nghiên cứu lại tự ý cho thuê mặt bằng, thu lợi nhuận trái quy định nhà nước.

Viện Cơ điện NN&CN sau thu hoạch toạ lạc tại 60 Trung Kính

Trao đổi với PV, ThS. Trần Bằng Sơn – Trưởng phòng Tổ chức hành chính Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch cho biết, tình trạng trên đã xuất phát từ thời tiền nhiệm trước. Nguyên nhân xuất phát từ thời điểm năm 2011, do nằm tại vị trí đất vô cùng đắc địa gần ngay ngã 4 Trung kính - Vũ Phạm Hàm, rất thuận lợi cho giao thương và giới thiệu hàng hoá. Khi mới hình thành trụ sở Viện Cơ điện thì mặt đường phía Tây Nam giáp phố Trung Kính bị nhiều đối tượng lấn chiếm và xây thành nhiều Ki-ot bán hàng. Vì xây dựng tạm bợ nên gây ảnh hưởng tới cảnh quan đô thị, cơ quan và làm mất an ninh, trật tự. Viện đã nhiều lần đề nghị UBND và Công an phường Trung Hoà ngăn chặn việc xây dựg lều quán. Tuy nhiên, UBND và Công an phường Trung Hoà đã nhiều lần tiến hành tháo dỡ, giải toả nhưng khi không có lực lượng canh giữ sau một thời gian ngắn các đối tượng này lại tiếp tục lấn chiếm.

Trong bối cảnh Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch thời kỳ trên chưa có các gian hàng, Ki-ốt để trưng bày, giới thiệu các máy móc, thiết bị cùng các sản phẩm nghiên cứu khác của Viện. Bên cạnh đó nhằm ngăn chặn hành vi lấn chiếm vỉa hè mặt tiền chính của Viện nên Ban lãnh đạo đã quyết định Xây dựng các gian hàng, Ki-ốt phục vụ trưng bày, giới thiệu sản phẩm nghiên cứu phải có kinh phí. Tuy nhiên, là đơn vị hành chính sự nghiệp, Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch không có nguồn kinh phí để xây dựng, do đó đã liên kết dưới hình thức BOT (xây dựng – chuyển giao). Theo đó, đối tác liên doanh sẽ bỏ 100% vốn xây dựng với thiết kế được Viện duyệt và được sử dụng một phần diện tích xây dựng để kinh doanh thu hồi vốn đảm bảo không ảnh hướng đến bộ mặt, cảnh quan và thiết kế. Phần kinh phí thu được từ việc liên doanh sẽ được sử dụng để hỗ trợ cho kinh phí hoạt động của công đoàn nói riêng và hỗ trợ thêm một số hoạt động phúc lợi tập thể cho CBVC của Viện nói chung.

Kết quả, Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch đã lựa chọn Công Ty Cổ Phần Tư Vấn Thiết Kế Và Xây Dựng Sông Hồng là đơn vị thực hiện kế hoạch trên. hợp đồng ký kết với doanh nghiệp được thực hiện theo giai đoạn năm 2011-2021 (10 năm). Công ty Sông Hồng sẽ bỏ kinh phí xây dựng các gian hàng, Ki-ốt và khai thác trong vòng 10 năm, sau đó sẽ chuyển giao trả lại cho Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch. Thế nhưng, cho đến nay các gian hàng, Ki-ốt vẫn chưa thành hình, thay vào đó là hàng loạt các ki-ốt được các hộ kinh doanh thuê lại để kinh doanh quần áo, quầy bán thuốc tây, tạp hóa, quán cà phê, quán bia, cửa hàng kinh doanh sắt thép…không hề nằm trong kế hoạch của Viện.

Cũng theo thoả thuận, mỗi năm Công ty Sông Hồng sẽ nộp lại cho Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch 200 triệu đồng, tính trung bình mỗi tháng Viện này nhận được không đến 20tr/tháng. Theo khảo sát của PV, giá cho thuê cửa hàng, Ki-ốt trên đường Trung Kính giao động từ 15-30tr/tháng. Như vậy, với mức chi phí bỏ ra nộp lại cho Viện Cơ điện NN&CN sau thu hoạch thì Công ty Sông Hồng có thể thu về phần lợi nhuận lớn hơn nhiều lần?

Chủ trương của đơn vị nhà nước nhưng lợi ích về tư nhân?

Được biết, tình trạng trên đã diễn ra nhiều năm qua, khuôn viên đất mặt tiền (phía đường Trung Kính) đang được Viện Cơ điện NN&CN sau thu hoạch xây dựng thành hàng loạt ki-ốt kiên cố để cho thuê phục vụ mục đích kinh doanh, thu lợi nhuận trái với chủ trương ban đầu. Như vậy, mục tiêu ban đầu ngăn chặn việc hoạt động kinh doanh, xây dựng tạm bợ nên gây ảnh hưởng tới cảnh quan đô thị, cơ quan và làm mất an ninh, trật tự lại được hợp thức hoá bằng chính đơn vị bị ảnh hưởng là Viện Cơ điện NN&CN Sau thu hoạch.

Theo ông Sơn, cuối năm 2018 đầu năm 2019 Bộ NNPTNN đã cử đoàn thanh tra Bộ về kiểm tra. Thời điểm trên, phần kinh phí thu được từ việc cho thuê đối với doanh nghiệp sau khi trừ các chi phí đã chi cho phúc lợi công đoàn thì còn khoảng hơn 500 triệu đã bị thu hồi và bổ sung vào ngân sách.

Bên cạnh đó, Bộ NNPTNN yêu cầu chấm dứt hợp đồng hợp tác với Công ty Sông Hồng, tuy nhiên, do phía Công ty Sông Hồng lại trực tiếp cho các cá nhân, tổ chức khác thuê lại nên việc chấm dứt hợp lại không thoả thuận được bồi thường với bên thứ 3 nên dẫn đến việc xử lý vấn đề bị kéo dài.

Cũng theo ông Sơn, mặc dù thoả thuận ban đầu việc cho Công ty Sông Hồng thuê lại được ký kết bởi Viện trưởng cũ là ông Phan Thanh Tịnh, thế nhưng cho đến nay đã chuyển giao qua 3 đời Viện trưởng khác. Được biết, Viện trưởng hiện tại là PGS.TS. Phạm Anh Tuấn đã tiếp nhận chức vụ từ năm 2015, thế nhưng suốt thời gian đó đến nay vẫn không hề có động thái quyết liệt nào từ phía Ban lãnh đạo Viện nhằm chấm dứt hợp tác trái quy định trên.

Bên cạnh đó, việc không quyết liệt, thờ ơ trong công tác quản lý của chính quyền địa phương cũng một phần cho các sai phạm được duy trì và ngang nhiên tồn tại trong suốt thời gian dài.

Còn nữa...

Hải Đăng

Xem thêm: “Ẩn khuất” đằng sau việc ôm đất vàng 1283 Giải Phóng?