Tại báo cáo tổng kết năm 2023, Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam - CTCP (VIMC - Mã: MVN) cho biết sản lượng vận tải biển toàn tổng công ty ước đạt 20,6 triệu tấn, sản lượng hàng thông qua cảng đạt 113,5 triệu tấn.

Doanh thu ước đạt 17.964 tỷ đồng, vượt 4% kế hoạch năm 2023. Lợi nhuận trước thuế của VIMC đạt 2.084 tỷ đồng, bằng 90% mục tiêu năm. So với năm 2022, doanh thu tăng 25% nhưng lợi nhuận giảm 32%.

Như vậy tính riêng quý IV/2023, VIMC đạt 8.544 tỷ đồng doanh thu và lãi trước thuế 502 tỷ đồng, tăng lần lượt 57% và 55% so với cùng kỳ năm trước đó.

VIMC cho biết, thị trường diễn biến khó khăn, tổng công ty và các đơn vị thành viên đã tìm kiếm nhiều giải pháp mới để bù đắp sự sụt giảm của thị trường. Các đơn vị thành viên như CTCP Vận tải Biển Việt Nam (Vosco - Mã: VOS), Công ty Vận tải biển VIMC (VLC), CTCP Vận tải Biển Vinaship (Mã: VNA) đã triển khai thuê tàu ngoài vào khai thác, giúp tăng trưởng sản lượng, doanh thu, lợi nhuận.

Trong đó, Vosco đã mở rộng hoạt động thương mại nhằm tăng doanh thu, giành được quyền vận chuyển, bước đầu đem lại hiệu quả với doanh thu của Vosco đạt 1.382 tỷ đồng. Kết quả này giúp doanh thu khối vận tải biển toàn VIMC ước đạt 6.261 tỷ đồng (bao gồm doanh thu công ty mẹ), vượt 22% kế hoạch.

Ngoài ra, hệ thống cảng biển của VIMC trong năm 2023 tiếp tục chịu áp lực cạnh tranh ngày một lớn. Các cảng biển tư nhân liên tục ra đời, với sự linh hoạt rất cao trong chính sách giá, đây là lợi thế lớn trong công tác phát triển khách hàng.

Thời gian tới, VIMC tập trung thúc đẩy việc xin phê duyệt chủ trương đầu tư của các dự án: Dự án cảng Cần Giờ (TP HCM), dự án cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng). Ngoài ra, với chiến lược phát triển mở rộng các ICD để tạo thành chuỗi dịch vụ logistics, VIMC đã nghiên cứu phát triển một số ICD tại Ninh Giang (Hải Dương), Lạch Huyện (Hải Phòng), Tuy Phước (Bình Định)...

Ngành hàng hải đang ở trong "một cuộc chiến", nguồn cung tàu tiếp tục tăng mạnh

Sang năm 2024, VIMC lên mục tiêu sản lượng vận tải biển đạt 15,8 triệu tấn, bằng 76% ước thực hiện năm 2023, do thanh lý, giảm số lượng tàu. Sản lượng khối cảng biển kỳ vọng đạt 123,7 triệu tấn, tăng 9%.

Doanh thu mục tiêu đạt 17.742 tỷ đồng, giảm 1% so với ước tính 2023 nhưng lợi nhuận kỳ vọng tăng 4% lên 2.169 tỷ đồng do thanh lý tàu già hết khấu hao.

Tổng giám đốc Nguyễn Cảnh Tĩnh cho biết, bối cảnh địa chính trị và kinh tế thế giới đang có nhiều diễn biến không thuận lợi cho ngành hàng hải khiến cạnh tranh khốc liệt không khác gì "một cuộc chiến" và sức mua của thị trường suy giảm. VIMC cần phải giữ vững thị trường, thị phần, khách hàng như giữ trận địa.

Dự kiến nguồn cung tàu thế giới sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 khi các hãng tàu bắt đầu nhận bàn giao tàu mới sau 2 năm chờ đóng. Ngược lại, năm 2024, dự báo chỉ một số ít tàu được đem đi phá dỡ.

Ngoài ra, ngành hàng hải phải tìm cách đáp ứng xu hướng của thế giới trong việc giảm phát thải. Ngay trong năm 2024, Liên minh châu Âu (EU) sẽ áp dụng Chương trình kiểm soát khí thải (ETS) đối với ngành vận tải biển. Khi triển khai thực tiễn, các tàu sẽ phải trả tiền phạt cho lượng CO₂ phát thải ra khi vận tải ở vùng biển châu Âu.

Yếu tố này buộc các hãng tàu phải đưa ra các giải pháp mới, hoặc tăng giá cước vận chuyển giành cho khách hàng, hoặc đưa tàu đi khai thác các tuyến vận chuyển mới.

Cùng với đó, hoạt động kinh doanh của các hãng tàu lớn trên thế giới đang suy giảm nghiêm trọng. Các hãng tàu phải cắt giảm mạnh chi phí hoạt động, đơn cử như hãng tàu Cosco đã cắt giảm 37% chi phí hoạt động so với năm 2022, dẫn tới nhiều khó khăn trong quá trình đàm phán giá dịch vụ giữa các cảng và hãng tàu. Bên cạnh đó ngành đang đối diện xu hướng tăng size tàu, đặc biệt đối với size tàu đi châu Âu (cỡ tàu lớn nhất lên tới hơn 24.000 teus).

Điều này vừa làm mất cơ hội đối với các cảng của VIMC như SSIT, CMIT, SP-PSA so với lợi thế lớn của nhóm cảng Gemalink, vừa tăng sức ép lên đội tàu của VIMC vốn phần lớn là tàu già (tuổi tàu trung bình là 20 tuổi), tính năng kỹ thuật kém, không đồng bộ, quy mô đội tàu ngày càng thu hẹp do quá trình tái cơ cấu.

Đồng thời, vướng mắc trong quy định về thủ tục đầu tư nên nhiều năm nay các doanh nghiệp của VIMC chưa đầu tư phát triển được đội tàu, lãnh đạo VIMC nhìn nhận.