Xe ô tô trong nước `mất đặc quyền` giảm 50% phí trước bạ năm 2021, liệu xe nhập khẩu có lên ngôi?
Chính sách giảm phí trước bạ 50% dành cho ô tô sản xuất trong nước dự kiến sẽ kết thúc sau 6 tháng thực hiện, tức đến hết ngày 31/12/2020.
Không tiếp tục giảm 50% phí trước bạ cho xe trong nước
Năm 2021, có 29 lĩnh vực sẽ được giảm phí, lệ phí từ 10-50%, tuy nhiên phí trước bạ đối với xe trong nước đăng ký lần đầu sẽ không được tiếp tục gia hạn.
Sau khi được sự đồng ý của Thủ tướng, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 112/2020 về giảm phí, lệ phí 10-50% hỗ trợ doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi Covid-19. Đáng chú ý là năm 2021 sẽ không tiếp tục gia hạn giảm 50% phí trước bạ đối với ô tô trong nước.
Chỉ riêng đối với chính sách giảm 50% phí trước bạ đối với ô tô sản xuất trong nước đăng ký lần đầu sẽ hết hạn vào ngày 31/12/2020 theo Nghị định 70 (thực hiện từ 28/6).
Trước đó, báo cáo Thủ tướng, Bộ Tài chính đánh giá việc giảm 50% lệ phí trước bạ chỉ là "giải pháp ngắn hạn", tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, sản xuất lắp ráp ô tô trong nước trước ảnh hưởng của đại dịch. Chính sách này đã giảm thu ngân sách Nhà nước khoảng 3.700 tỷ đồng.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, đại sứ quán một số nước đã phản ứng và cho rằng đây là vấn đề phân biệt đối xử giữa xe nhập khẩu và sản xuất trong nước.
Phí trước bạ đối với xe đăng ký lần đầu hiện nay là 10% đối với cả nước và 12% đối với riêng Hà Nội. Người mua xe lắp ráp trong nước có giá từ 700 triệu đồng đến 3 tỷ đồng sẽ được giảm giá từ 35 triệu đồng đến gần 200 triệu đồng/chiếc.
Việc không gia hạn giảm 50% phí trước bạ đối với xe trong nước có thể sẽ khiến nhiều người mua xe trong nước không được hưởng ưu đãi. Điều này có thể sẽ khiến các dòng xe trong nước có thể tăng giá trở lại, doanh thu bị tác động.
Trong khi đó, việc giảm 50% phí trước bạ đối với xe trong nước đối với xe nhập khẩu khiến các xe nhập bị cạnh tranh quyết liệt. Nhiều mẫu xe nhập đã được các hãng, đại lý giảm giá mạnh để loại bỏ lợi thế của xe trong nước nhờ giảm 50% phí trước bạ.
Tại Thông tư 112 một số loại phí, lệ phí tiếp tục được giảm mạnh, trong đó có phí, lệ phí trong lĩnh vực chứng khoán (trừ lệ phí cấp mới, cấp lại giấy chứng nhận hành nghề cho cá nhân và phí giám sát hoạt động chứng khoán), phí thẩm định dự án đầu tư xây dựng, phí thẩm định thiết kế cơ sở, phí thẩm định thiết kế kỹ thuật, phí thẩm định dự toán xây dựng...
Lệ phí cấp giấy phép thành lập ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân hàng và lệ phí cấp chứng chỉ năng lực xây dựng cho tổ chức và cá nhân cũng được giảm 50%. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng giảm 30% phí khai thác và sử dụng dữ liệu về môi trường, 30% phí khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn...
Ước tính ngân sách giảm khoảng 1.000 tỷ đồng khi giảm số phí, lệ phí trên trong năm 2020 nhưng Bộ Tài chính vấn đề xuất tiếp tục gia hạn đến 30/6/2021.
Việt Nam rộng cửa đón xe nhập
Bộ Giao thông và Vận tải vừa ban hành Thông tư số 33/2020 về sửa đổi Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải mức 4 đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp và xe nhập khẩu mới. Theo đó, các xe sẽ được miễn kiểm tra, thử nghiệm khí thải và tiếp tục được thực hiện các thủ tục kiểm tra, chứng nhận đối với các trường hợp: Xe đã được cấp phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng (xe sản xuất, lắp ráp trong nước) hoặc các xe đã được cấp Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu (xe nhập khẩu) trước thời điểm áp dụng quy chuẩn này.
Các xe được cấp phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng (xe sản xuất, lắp ráp trong nước) sau thời điểm áp dụng quy chuẩn này trên cơ sở Giấy chứng nhận kiểu loại tương ứng đã được cấp trước thời điểm áp dụng nhưng còn hiệu lực.
Thêm vào đó, các kiểu loại xe sản xuất, lắp ráp từ các xe cơ sở đã được cấp Giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường trước thời điểm áp dụng quy chuẩn khí thải hoặc quy chuẩn kiểu loại xe mới thực hiện chứng nhận bởi hãng hoặc cơ quan quản lý có thẩm quyền của Việt Nam.
Đối với các kiểu loại xe hoặc động cơ đã được thử nghiệm về khí thải và cấp báo cáo thử nghiệm phù hợp theo QCVN 86/2015/BGTVT được tiếp tục sử dụng báo cáo thử nghiệm đã cấp độ thực hiện kiểm tra, chứng nhận theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật tương ứng.
Như vậy, rõ ràng các loại xe đã được áp dụng quy chuẩn về khí thải trước ngày 15/2 sẽ không phải kiểm tra khí thải tại Việt Nam. Điều này sẽ làm giảm đáng kể thời gian lưu xe tại cảng, tăng nhanh thời gian thông quan xe nhập khẩu tại Việt Nam.
Việc thay đổi chính sách kiểm soát khí thải được cho là cởi mở hơn trước đây, việc kiểm tra theo chủng loại, thay vì kiểm tra theo lô như năm năm 2018 và 2019 có thể khiến doanh nghiệp nhập khẩu xe thuận lợi hơn trước, gia tăng nhập xe về Việt Nam, giảm cả thời gian và chi phí.
Thực tế, bước vào năm 2021, chính sách đối với xe hơi của Chính phủ, bộ ngành sẽ thay đổi hàng loạt. Đầu tiên là việc cắt chính sách giảm 50% phí trước bạ đối với xe hơi lắp ráp, sản xuất trong nước đăng ký mới lần đầu. Điều này được cho là tạo sân chơi bình đẳng cho cả xe nhập, xe trong nước.
Thứ hai là xe nhập khẩu từ các nước lớn như EU (Đức, Pháp, Thụy Điển) hay Nhật, Úc, Mexico vào Việt Nam sẽ được giảm thuế suất thuế nhập khẩu theo cam kết từ các Hiệp định thương mại tự do. Mức giảm thuế năm 2021 sẽ dao động từ 6,8% đến 7,4%/năm tùy theo thị trường nhập khẩu và chủng loại xe.
Cụ thể, năm 2020, thuế suất thuế nhập khẩu đối với xe hơi nhập từ các nước trên về Việt Nam dao động trong khoảng từ 45% đến 74,9%, điều này làm đội giá bán xe nhập tại Việt Nam từ 2 đến 3 lần so với giá bán sản phẩm cùng loại thị trường xe nhập.
Việc cắt giảm, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn thuế nhập theo các điều khoản của FTAs mà Việt Nam mới ký kết như EVFTA giữa Việt Nam và EU, CPTPP giữa Việt Nam với các đối tác ASEAN và các nước châu Á - Thái Bình Dương hay RCEP giữa Việt Nam với các nước châu Á: Trung Quốc, Nhật Bản và các nước ASEAN... khiến giá xe nhập tại Việt Nam (về lý thuyết) giảm thuế, giảm giá.
Bên cạnh các chính sách cởi mở với xe nhập, năm 2021, Chính phủ sẽ nghiên cứu nhiều phương án hỗ trợ ngành xe hơi trong nước phát triển. Điển hình là giao Bộ Tài chính, Bộ Công Thương xây dựng và ban hành chính sách thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ ô tô.
Theo đó, tại Nghị quyết 115/NQ-CP, Chính phủ đã giao Bộ Tài chính sửa đổi chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt (giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt) đối với sản phẩm ô tô để khuyến khích ngành sản xuất, lắp ráp ô tô nâng cao giá trị gia tăng tạo ra trong nước.
Theo đó, thuế Tiêu thụ đặc biệt đối với xe hơi có thể sẽ không đánh vào giá trị linh kiện tạo ra trong nước hoặc nội khối ASEAN, điều này sẽ giúp giảm chi phí, từ đó giảm giá xe trong nước, tăng khả năng cạnh tranh với xe nhập. Gần đây, Chính phủ ban hành một số chính sách hoặc gợi mở chính sách như chính thức giảm, xóa bỏ thuế nhập khẩu đối với các linh kiện lắp ráp xe hơi của doanh nghiệp lắp ráp xe hơi tại Việt Nam.
Các doanh nghiệp ô tô hoặc phụ trợ cho ngành sản xuất ô tô nếu đáp ứng đủ sản lượng chung hoặc riêng tối thiểu sẽ được miễn giảm hoàn toàn thuế nhập linh kiện, điều này tạo điều kiện giúp doanh nghiệp ngành ô tô tái cơ cấu và phát triển mạnh mẽ hơn.
Ngoài ra, Chính phủ đề nghị các bộ, ngành như: Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiên cứu có gói tài chính ưu đãi đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ô tô hoặc hỗ trợ sản xuất ô tô nhằm nâng cao sức cạnh tranh, hỗ trợ ngành này phát triển hơn thời gian tới.
Nguyễn Dung