Hội thảo nằm trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2023 tại Bảo tàng Hà Nội, do Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức. Đây là cơ hội để các chuyên gia, nhà báo, lãnh đạo các cơ quan báo chí nhận diện các xu hướng trên thế giới, thảo luận về những câu hỏi hóc búa mà trí tuệ nhân tạo đang đặt ra, từ đó có những giải pháp nhằm định hướng sáng tạo nội dung cho từng nhà báo và ở mỗi cơ quan báo chí hiện nay.

Chủ trì hội thảo là đồng chí Lê Quốc Minh – Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; đồng chí Nguyễn Thanh Lâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; TS Tạ Bích Loan, Trưởng Ban sản xuất các chương trình giải trí (VTV3); PGS.TS Đỗ Thị Thu Hằng – Trưởng Ban Nghiệp vụ, Hội Nhà báo Việt Nam. Ngoài ra là sự tham gia của nhiều diễn giả, chuyên gia đến từ các cơ quan báo chí, truyền thông.

Tại sự kiện, các nhóm truyền gia đã trình bày nghiên cứu về hiện tượng “ChatGPT”, ứng dụng AI trong sáng tạo nội dung báo chí đa nền tảng.

Nhấn mạnh sức ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo, ông Lê Quốc Minh cho biết: “Chỉ cần 1 cách ra lệnh đơn giản, AI có thể sản xuất hàng trăm bài sai lệch thông tin. Thời gian gần đây, thông tin giả đã trở lại dưới nhiều hình thức tinh vi và thuyết phục. Điển hình như tình trạng deepface". (Deepface: lấy những video cũ của người dùng, cắt ghép hoặc dùng công nghệ để khi thực hiện hành vi lừa đảo sẽ phát lại video dưới hình thức mờ ảo, chập chờn như đang ở nơi sóng yếu). 

Ngoài ra, AI có nguy cơ thay đổi thói quen tìm kiếm thông tin của độc giả. Trước đây, khi tìm kiếm thông tin trên các công cụ, sẽ có các đường link báo chí, tin tức gửi về. Nhưng nếu sử dụng ChatGPT với một số từ khoá, sẽ có một bài tổng hợp với tốc độ nhanh chóng. "AI ra đời khiến người đọc không vào web, nguy cơ mất 50% lượng đọc trên trang, kéo theo sự suy giảm quảng cáo" - Tổng Biên tập Báo Nhân Dân nhấn mạnh. 

Nói thêm về sự tác động của AI với quá trình tác nghiệp của phóng viên, ông Nguyễn Thanh Lâm -Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông chia sẻ: "Những thứ trí tuệ nhân tạo đang làm cho thấy chúng ta đang phí lực lượng và nhân sự trong tác nghiệp cho một việc giống nhau. Ví dụ như khi có sự kiện, cần 1 ekip với phóng viên ghi hình, người chỉnh sửa video, đội làm truyền thông,... Với chuỗi công việc lặp lại, giá trị đem lại không nhiều. 

Bên cạnh đó, độc giả đang phải chịu ảnh hưởng từ thuật toán. Nó nắm được hành vi, gợi ý những gì ta muốn xem, gợi ý những người cùng quan điểm. Nó nguy hiểm ở chỗ thời gian dài sống quen với mạng xã hội, ta sẽ có định kiến về nó trước khi tìm hiểu bản chất. Và quá trình tác nghiệp sẽ trở thành quá trình chứng minh định kiến đó là đúng, chứ không phải quá trình đi tìm sự thật. 

Cái nguy hiểm của công nghệ là sẵn sàng cho người đọc những gì nhanh - nhiều - tốt - rẻ, định dạng luôn cho người đọc cần phải biết gì". 

Thứ trưởng nhấn mạnh, đây là thách thức, nhưng cũng là cơ hội của nghề báo. Công nghệ cho thấy chúng ta cần phải dần loại bỏ những kỹ năng thuộc dạng cơ bản mà máy có thể làm. "Theo tôi, trước khi nghĩ tới những gì ta có thể làm, hãy nghĩ tới những gì không phải làm nữa, vì nó trùng với những thứ người khác đang làm và không mang lại nhiều giá trị. Thay vào đó, hãy tập trung phát triển con người - thứ AI không thể sao chép, nguỵ tạo. Đây chính là hướng đi mới của báo chí".