Chiều 12/9, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 53 và các Hội nghị liên quan, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU và ASEAN-Ấn Độ.

 

Đáng chú ý, Hội nghị đã ghi nhận tiến triển tích cực trong hợp tác ASEAN-EU. Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU đều nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của mối quan hệ giữa hai tổ chức khu vực được đánh giá là thành công nhất hiện nay.

 

Hai bên ghi nhận những tiến triển tích cực trong quan hệ hợp tác hai bên trong thời gian qua, nhất là trong triển khai tích cực Kế hoạch hành động ASEAN-EU giai đoạn 2018-2022.

 

Đại biểu các nước dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Ấn Độ. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

 

Trong nhiều năm, EU là đối tác quan trọng hàng đầu của ASEAN, nhất là trên lĩnh vực kinh tế và hợp tác phát triển. EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của ASEAN với tổng thương mại hai chiều năm 2019 đạt 280 tỷ USD và là nguồn đầu tư nước ngoài lớn thứ 3 của ASEAN với tổng FDI năm 2019 đạt 16,2 tỷ USD.

Các Bộ trưởng khẳng định cam kết mạnh mẽ, thời gian tới, tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa ASEAN và EU, tiếp tục thúc đẩy mối quan hệ “Đối tác trong liên kết” (Partners in Integration).

Hai bên hoan nghênh việc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU lần thứ 22 (tháng 1/2019, tại Bỉ) đã thống nhất về nguyên tắc về nâng cấp quan hệ ASEAN-EU lên đối tác chiến lược và nhất trí phối hợp thúc đẩy để sớm chính thức hóa việc nâng cấp này.

 

Hai bên nhất trí tiếp tục triển khai hợp tác hiệu quả trên các lĩnh vực cùng quan tâm và có thế mạnh, trong đó có kinh tế-thương mại, kết nối, giao thông, chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, an ninh biển, y tế…

 

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, hai bên nhất trí phối hợp chặt chẽ hỗ trợ nâng cao năng lực, ứng phó đại dịch COVID-19 và thúc đẩy phục hồi.

 

EU là một trong những đối tác đầu tiên phối hợp với ASEAN tổ chức thành công Hội nghị trực tuyến cấp Bộ trưởng ASEAN-EU về hợp tác ứng phó dịch COVID-19 (20/3/2020).

 

ASEAN đánh giá cao việc EU tuyên bố huy động gói trợ giúp 800 triệu Euro dành cho khu vực ASEAN để phòng chống và giảm thiểu các tác động của dịch COVID-19.

 

Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, ASEAN và EU nhất trí phối hợp thúc đẩy liên kết kinh tế và tự do hóa thương mại; tiếp tục nghiên cứu xây dựng Khu vực mậu dịch tự do hai bên cũng như đẩy nhanh hướng tới sớm hoàn tất Hiệp định Vận tải hàng không toàn diện ASEAN-EU (CATA).

 

ASEAN đánh giá cao và đề nghị EU tiếp tục phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả các chương trình hợp tác phát triển dành cho khu vực như E-READI (đối thoại chính sách và hỗ trợ ASEAN hội nhập), ARISE Plus (hỗ trợ liên kết kinh tế), EU SHARE (hợp tác giáo dục)…

 

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định trong vai trò Chủ tịch ASEAN, Việt Nam ủng hộ các nỗ lực làm sâu sắc quan hệ ASEAN-EU, hướng tới chính thức nâng cấp quan hệ hai bên lên đối tác chiến lược.

 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, tăng cường kết nối đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy phục hồi kinh tế và duy trì tăng trưởng; hoan nghênh EU đề xuất ra Tuyên bố chung Bộ trưởng ASEAN-EU về Kết nối và ủng hộ thúc đẩy gắn kết và bổ trợ trong triển khai Kế hoạch Tổng thể về Kết nối ASEAN 2025 và Chiến lược Kết nối EU.

 

Chuẩn bị tiền đề cho việc nhất trí thúc đẩy liên kết kinh tế và tự do hóa thương mại giữa ASEAN – EU, trước đó, ngày 13/08/2020, Đại sứ EU tại SEAN, ông Igor Driesmans, đã công bố ba dự án hợp tác phát triển mới với ASEAN có tổng giá trị 13 triệu euro (hơn 15 triệu USD).

 

EU huy động hơn 900 triệu USD giúp ASEAN chống dịch COVID-19. Ảnh: TTXVN

 

Cụ thể, EU sẽ tài trợ 5 triệu euro cho dự án các thành phố xanh và thông minh của ASEAN; 5 triệu euro cho dự án quản trị rừng, cấp phép và thương mại lâm sản bền vững trong toàn khu vực (FLEGT); và 3 triệu euro cho dự án tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức các cơ quan kiểm toán tối cao Đông Nam Á (ASEANSAI).

  

Đại sứ Igor Driesmans nhấn mạnh rằng với việc công bố ba dự án này, EU và ASEAN thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc tăng cường quan hệ đối tác và hợp tác bất chấp đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 và những bất ổn kinh tế toàn cầu.

 

Ông Driesmans khẳng định: “Trong những thời điểm khó khăn này, EU và ASEAN cho thấy rằng hợp tác, chứ không phải cô lập, là cách để giải quyết các thách thức cấp bách hiện nay bao gồm biến đổi khí hậu và đại dịch COVID-19.”

 

ASEAN là đối tác quan trọng nhất của EU trong lĩnh vực hợp tác phát triển. Theo thống kê, EU đã tài trợ 250 triệu euro cho các chương trình hội nhập khu vực giai đoạn 2014-2020, và tài trợ song phương 2 tỷ euro cho các nước thành viên ASEAN.

 

Các lĩnh vực hợp tác ưu tiên giữa hai bên hiện gồm tăng trưởng xanh, biến đổi khí hậu, và môi trường.