Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết đây là biện pháp tạm thời nhằm đáp trả việc "gây tổn thất đáng kể cho ngành sản xuất rượu vang trong nước". Ngay sau khi thông tin trên được công bố rộng rãi, cổ phiếu của Treasury Wine Estates, hãng sản xuất rượu vang lớn nhất Australia, đã giảm sâu hơn 11%.

 

Động thái này của Trung Quốc đã khiến căng thẳng thương mại giữa hai nước leo thang lên một mức mới. Trung Quốc vốn là thị trường tiêu thụ rượu vang lớn nhất của Australia với doanh số nhập khẩu kỷ lục 1,3 tỷ AUD (900 triệu USD) trong năm 2019.

 

 

Bộ trưởng Nông nghiệp Australia David Littleproud ngay lập tức bác bỏ mọi cáo buộc về việc bán phá giá rượu vang sang thị trường Trung Quốc và khẳng định không có bất kỳ bằng chứng nào cho những cáo buộc này.

 

Theo ông Littleproud, quyết định mới này của Trung Quốc cho thấy đây không phải vấn đề của ngành nông nghiệp mà là bị tác động từ những vấn đề khác. Bộ trưởng Thương mại Australia Simon Birmingham thì cho rằng quyết định của Trung Quốc cho thấy nước này không tuân thủ Hiệp định Thương mại tự do giữa Australia và Trung Quốc cũng như các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

 

Hiện tại, nhà chức trách Australia đang đề nghị Trung Quốc đưa ra giải thích rõ ràng cho quyết định mới, đồng thời hy vọng nền kinh tế lớn nhất châu Á sẽ tuân thủ các quy tắc của WTO. Australia cũng khẳng định sẽ không ngần ngại đưa vấn đề ra trọng tài độc lập để bảo vệ các doanh nghiệp của mình.

 

Hiện Trung Quốc là đối tác thương mại, thị trường xuất khẩu lớn nhất của Australia với tổng kim ngạch thương mại hai chiều lên tới 235 tỷ AUD (170 tỷ USD) năm 2019. Nền kinh tế Australia có mức độ phụ thuộc thị trường Trung Quốc lớn nhất thế giới khi hơn 33% tổng kim ngạch xuất khẩu và 7% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là dựa vào quan hệ kinh tế - thương mại với Trung Quốc.

 

Ngoài rượu vang, Trung Quốc còn là thị trường xuất khẩu lớn nhất các sản phẩm của Australia như than, quặng sắt, thịt bò, du lịch và giáo dục.

 

Quan hệ giữa giữa Trung Quốc và Australia đã nảy sinh vấn đề từ năm 2018 khi Australia không cho tập đoàn công nghệ Trung Quốc Huawei tham gia xây dựng mạng viễn thông 5G vì lý do an ninh. Đầu năm nay, căng thẳng tiếp tục được nâng lên khi Australia thúc đẩy điều tra nguồn gốc Covid-19 và bác yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông.

 

 

Từ tháng 5 trở đi, Trung Quốc đã công bố hai cuộc điều tra thương mại đối với ngành sản xuất rượu vang của Australia. Bộ Thương mại Trung Quốc hồi tháng 5 thông báo áp thuế 80,5% với lúa mạch Australia từ ngày 19/5. Động thái diễn ra khoảng 1 tuần sau khi 4 nhà sản xuất thịt bò lớn của Australia bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc do các vấn đề liên quan đến nhãn mác và kiểm dịch. Mới đây nhất, ngày 12/11, Trung Quốc đã đình chỉ một số hoạt động nhập khẩu gỗ từ Australia, cụ thể là từ bang Victoria sau khi phát hiện có sâu bệnh trong loại gỗ này.

 

Về phần mình, Chính phủ Australia hồi đầu tháng này cũng thông báo đã ngừng xuất khẩu tôm hùm bông sang Trung Quốc - thị trường tiêu thụ tôm hùm bông lớn nhất của Australia - sau khi Trung Quốc áp đặt quy định kiểm tra hải quan mới với hải sản tươi sống.

 

Trước đó, ngày 16/10, Chính phủ Australia đã yêu cầu Trung Quốc không thực hiện “hành động phân biệt đối xử” đối với các nhà sản xuất bông của Australia.

 

Lời kêu gọi này được đưa ra sau khi Nhóm ngành Bông Australia và Hiệp hội Chủ hàng Bông Australia đã nhận được thông tin rằng Ủy ban Cải cách Phát triển Quốc gia của Trung Quốc đề nghị các nhà máy sản xuất sợi trong nước dừng nhập khẩu bông có nguồn gốc từ Australia.

 

Theo Wine Australia - cơ quan xúc tiến sản phẩm rượu của chính quyền Canberra, Trung Quốc là khách hàng mua nhiều rượu vang của nước này nhất. Trong giai đoạn 10/2019 - 9/2020, Trung Quốc nhập khẩu đến 1,2 tỉ AUD rượu vang từ Australia, cao hơn kim ngạch nhập khẩu cùng mặt hàng của thị trường lớn thứ hai là Mỹ đến 167%.

 

Ngành nông nghiệp Australia xuất khẩu sang Trung Quốc đóng góp khoảng 16 tỉ AUD cho nền kinh tế Australia trong giai đoạn 2018 - 2019. Theo Bloomberg Economics, Trung Quốc chiếm khoảng 39% tổng lượng hàng hóa xuất khẩu của Australia trong năm tài chính gần nhất.

Xem thêm: Australia hỗ trợ 500 triệu đô - la Australia cho khu vực ASEAN tiếp cận được với vắcxin COVID-19

Nguyễn Dung(t/h)