Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt (JVE) mới đây đã có công văn báo cáo lãnh đạo Thành ủy, UBND TP Hà Nội về việc đề xuất giải pháp tổng thể cải tạo sông Tô Lịch trở thành "Công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh" bằng nguồn vốn Nhật Bản.

 

Thông tin này lập tức đã thu hút được sự chú ý của nhiều chuyên gia Việt Nam trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Phần lớn các ý kiến đều ủng hộ đề xuất này dù trong quá khứ đã có nhiều kế hoạch cải tạo sông Tô Lịch bất thành.

 

 

Nhà sử học Dương Trung Quốc phát biểu với báo chí rằng, sông Tô Lịch vốn có vị thế rất quan trọng trong đời sống tinh thần của người Hà Nội. Về mặt tâm linh, đây còn được coi là vị Thành Hoàng của mảnh đất Thăng Long xưa.

 

Đồng tình với quan điểm này, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học (GS.TSKH) Đặng Huy Huỳnh – nguyên Viện trưởng Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật (Viện Hàn lâm khoa học Việt Nam), Phó chủ tịch Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam cho rằng không lý gì người dân là không ủng hộ việc biến một tài nguyên đã chết thành một nguồn tài nguyên sống.

 

 

Tuy nhiên, GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh lưu ý, việc triển khai dự án phải trên tinh thần vừa làm vừa phải học chứ không phải làm một lúc, bởi vì dòng sông Tô Lịch đã ô nhiễm trầm trọng. Việc giải quyết vấn đề này không phải một sớm một chiều.

 

Ông Huỳnh khẳng định có sự hài hoà giữa thiên nhiên môi trường với văn hoá Hà Nội mà lại giải quyết được vấn đề này thì bản thân giới chuyên gia cũng muốn thành phố ủng hộ.

 

Tuy nhiên, bên cạnh sự ủng hộ vẫn còn đó nhiều sự lo ngại của các chuyên gia. Đây là một dự án rất lớn ở một khu vực rất quan trọng nên nhiều chuyên gia đề nghị các cơ quan ban ngành phải có sự nghiên cứu kỹ lưỡng hơn nữa.

 

PGS.TS Phạm Ngọc Trung - Giảng viên cao cấp ngành Văn hóa học (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) cũng phát biểu rằng việc sẽ kè sông thẳng đứng (theo đề xuất của JVE) ban đầu sẽ rất tốt. Dẫu vậy, sau này nước sẽ không ngấm được xuống dưới lòng đất. Sông sẽ trở thành một kênh nổi, không có các loài thủy sinh như cá, tôm hay các sinh vật khác. Các đơn vị chỉ có thể kè đoạn một chứ không nên kè hết.

 

Nguồn kinh phí thực hiện, duy tu sau khi hoàn thành cũng là một vấn đề cần lưu tâm. Trước khi đi vào thực tế, ông Trung đề nghị cơ quan nhà nước phải kiểm soát quy trình thật chặt chẽ, kiểm duyệt nghiêm ngặt cũng như thẩm định năng lực nhà đầu tư.

 

 

Tiếp đó, tiến sỹ vật lý Nguyễn Văn Khải - nguyên Giám đốc Trung tâm Tư vấn đèn tiết kiệm năng lượng và dung dịch hoạt hóa, điện hóa Hà Nội (Viện Khoa học Việt Nam) lại có ý kiến phân vân về yếu tố tâm linh của dự án. Ông cho rằng cải tạo là tốt, phát triển du lịch là tốt nhưng chữ tâm linh trong tên dự án giống như để thổi phồng vấn đề.

 

Theo ông Khải, đơn vị đấu thầu cần công bố kế hoạch chi tiết, cụ thể và rộng rãi cho người dân được biết. Từ đó người dân cũng như giới khoa học sẽ có những góp ý về tính khả thi.

 

Đồng quan điểm, PGS.TS Hà Đình Đức cho rằng, muốn làm sạch sông Tô Lịch thì cần phải hiểu rõ nguồn gốc của nó. Đề xuất thì hay, tuy nhiên có làm được như tên nhà thầu đặt hay không lại là vấn đề khác.

 

Ông Đức đề phải thực hiện kế hoạch từng bước, có kế hoạch cụ thể. Nếu xây cầu như mô phỏng của JVE thì cần nghiên cứu kỹ. Sông Tô Lịch rất cạn, xây móng thì phải đào sâu lòng sông nên rất phức tạp. Chính vì vậy, phía nhà thầu cần có sự góp ý của các nhà khoa học Việt Nam cũng như các nhà quản lý. Như vậy dự án mới đi đến kết quả tốt đẹp nhất chứ không đi vào vết xe đổ thất bại như nhiều dự án trong quá khứ.

 

 

>>> Xem thêm: Viễn cảnh sông Tô Lịch được đầu tư biến thành Công viên Văn hóa Lịch sử