Chỉ số tiếp cận tín dụng Việt Nam đang thăng hạng
(DNVN) - Chỉ số “Tiếp cận tín dụng” của Việt Nam trong những năm qua được đánh giá cao, đặc biệt trong năm 2018 đã được Ngân hàng Thế giới xếp hạng 29/190, tăng 3 bậc và đứng thứ 4 trong ASEAN.
Chỉ số tiếp cận tín dụng tăng nhanh
Trong Báo cáo mới nhất về môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới (WB), chỉ số tiếp cận tín dụng của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể và ổn định, nằm trong nhóm 30 nước có chỉ số cao nhất. Cụ thể, năm 2018, Việt Nam xếp hạng 29/190 nước, đạt 75 điểm trên thang điểm 100. So với năm 2017, chỉ số này đã tăng 5 điểm, cải thiện 3 bậc và là chỉ số cao thứ 2 trong 10 chỉ số của Việt Nam trong báo cáo. Cùng với 5 chỉ số tăng bậc khác, chỉ số Tiếp cận tín dụng đã giúp cho xếp hạng về môi trường kinh doanh của Việt Nam tăng 14 bậc, đứng vị trí 68/190.
Đánh giá về vấn đề này, Tiến sĩ Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương cho rằng: Chỉ số này thể hiện những nỗ lực cải thiện trong khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp (DN) nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đối với hệ thống ngân hàng. Đây chính là những nỗ lực cải thiện không ngừng nghỉ qua những thủ tục pháp lý và cả trên thực tiễn của Việt Nam. Tuy nhiên, điểm số tiếp cận tín dụng 75 là khá tốt song vẫn còn xa so với chuẩn 100 điểm. Đồng thời, con số này thấp hơn mức trung bình cả khu vực OECD, Đông Á-Thái Bình Dương và thấp hơn rất nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á. Chỉ số tiếp cận tín dụng có vẻ khả thi nhưng song song với đó là những rào cản cố hữu trong tiếp cận tín dụng ở Việt Nam.
Đơn cử như, nhiều doanh nghiệp, nhất là DNNVV gặp không ít khó khăn trong việc tiếp cận vốn ngân hàng mà nguyên nhân chủ yếu là do những vấn đề nội tại của chính DN như: Năng lực tài chính yếu kém, không chứng minh được tính khả thi và hiệu quả của dự án, phương án sản xuất kinh doanh; nợ phải trả tồn đọng lớn chưa có biện pháp xử lý. Bên cạnh đó, độ phủ về thông tin tín dụng của các cơ quan cung cấp tín dụng thấp hơn rất nhiều nước và thậm chí là hơi thấp quá nên Việt Nam cần có nhiều nỗ lực hơn để cải thiện.
Như vậy, theo chỉ số chính sách DNNVV của ASEAN xét đối với hệ thống ngân hàng và tài chính này thì Việt Nam xếp ở mức trung bình, có nghĩa là Việt Nam còn rất nhiều việc phải cải thiện, ông Thành cho biết thêm.
Vẫn còn nhiều quy định cứng
Đánh giá về tình hình tiếp cận tín dụng trong những năm qua, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhận định: “Việt Nam đã tạo dựng được một hành lang pháp lý để quan hệ tín dụng thực sự bình đẳng giữa doanh nghiệp và ngân hàng; giữa người cần cho vay và người xem xét để đến vay vốn”.
Nhưng trên thực tế, vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực khởi nghiệp hay nông nghiệp gặp khó khăn trong quy định tài sản cố định đảm bảo, nhiều doanh nghiệp có hàng ngàn hecta đất trồng trọt, sản xuất nhưng quy định yêu cầu phải có nhà xưởng thế chấp mới có thể được vay vốn.
Trao đổi về vấn đề này, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết: Trong thời gian hai năm gần đây, ngành ngân hàng đã có những tiến bộ vượt bậc góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và cho sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp. Theo như xếp hạng của Ngân hàng Thế giới thì Việt Nam là một trong 30 nền kinh tế có chỉ số tiếp cận tín dụng dễ dàng nhất trên 190 nền kinh tế được xếp hạng. Điều này cho thấy những nỗ lực vượt bậc của ngành ngân hàng, là một trong hai lĩnh vực của Việt Nam có tiến bộ nổi trội trong cải cách thủ tục hành chính. Đặc biệt, trong thời gian qua các doanh nghiệp làm ăn hiệu quả cao và có sự minh bạch thì đều tiếp cận dễ dàng các nguồn vốn của ngân hàng.
Song song với những thuận lợi trên, vẫn còn một số lĩnh vực hiện đang có trở ngại cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Đơn cử hai lĩnh vực quan trọng nhất là khởi nghiệp và nông nghiệp. Những vướng mắc trong lĩnh vực này không chỉ là trách nhiệm của ngành ngân hàng mà còn liên quan đến những vướng mắc của khuôn khổ pháp lý, do đó đây phải là nỗ lực giải quyết đồng bộ của Quốc hội, các ngành các cấp chứ không riêng ngành ngân hàng. Ví dụ với việc cho vay nông nghiệp thì phải có thay đổi trong chính sách đất đai, còn cho vay khởi nghiệp thì cũng cần có những thay đổi trong hệ thống pháp luật để đảm bảo chấp nhận những rủi ro trong quá trình khởi nghiệp.
Do vậy, trong thời gian tới VCCI sẽ làm việc với Thống đốc Ngân hàng Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và trên cơ sở lấy ý kiến của doanh nghiệp, VCCI sẽ đề xuất một loạt giải pháp xử lý vấn đề này, bao gồm các giải pháp sửa đổi các khuôn khổ luật pháp, sự chồng chéo của hệ thống pháp luật hiện nay đang cản trở sự tiếp cận vốn của các doanh nghiệp trong lĩnh vực khởi nghiệp và nông nghiệp.