Đầu tư theo hình thức BOT

Ngày 21/10, Phó thủ tướng Lê Văn Thành thừa ủy quyền Thủ tướng Phạm Minh Chính ký quyết định về chủ trương đầu tư dự án xây dựng cảng hàng không Sapa (Lào Cai). Dự án sẽ chia 2 giai đoạn đầu tư, dự kiến sử dụng 371 ha đất (giai đoạn 1 là 295,2 ha và giai đoạn 2 75,8 ha).

Giai đoạn 1 thực hiện từ năm 2021 gồm hạng mục xây dựng sân bay Sapa đạt chuẩn cảng hàng không cấp 4C (theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế - ICAO) và là sân bay quân sự cấp II, có công suất 1,5 triệu hành khách mỗi năm.

Giai đoạn 2 xây dựng đầu tư từ năm 2028, sẽ hoàn thành các hạng mục để nâng công suất lên 3 triệu hành khách mỗi năm.

Theo quyết định của Thủ tướng, thời gian đầu tư xây dựng và khai thác dự án sân bay Sapa là 50 năm, trong đó xây dựng 4 năm và khai thác, thu hồi vốn 46 năm.

Do đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) nên toàn bộ dự án sẽ chia thành 2 dự án thành phần, gồm dự án giải phóng mặt bằng theo hình thức đầu tư công và xây dựng sân bay theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT.

Ước tính tổng mức đầu tư dự án này là 6.948 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 chiếm 60% vốn (4.183 tỷ đồng); 40% vốn còn lại ở giai đoạn 2, 2.765 tỷ đồng.

Nhà nước sẽ "góp" khoảng 2.730 tỷ đồng vào dự án này ở hạng mục giải phóng mặt bằng, tái định cư, hỗ trợ xây dựng hạ tầng... Số còn lại 4.218 tỷ đồng do nhà đầu tư huy động vốn.

Vốn góp giữa Nhà nước và nhà đầu tư sẽ được phân bổ đều trong 2 giai đoạn đầu tư dự án. Theo đó, ở giai đoạn 1 của dự án, Nhà nước góp 1.193 tỷ đồng (gồm 600 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương, 593 tỷ ngân sách địa phương) và vốn của nhà đầu tư huy động 2.990 tỷ đồng. Còn giai đoạn 2, nhà đầu tư rót 1.228 tỷ đồng, Nhà nước rót 1.537 tỷ.

Thủ tướng giao UBND tỉnh Lào Cai chịu trách nhiệm toàn diện về các thông tin, số liệu trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án sân bay Sapa. Tỉnh cũng chịu trách nhiệm lựa chọn nhà đầu tư đủ năng lực làm dự án này, trên nguyên tắc công khai, minh bạch, hiệu quả và đúng tiến độ.

Cần nghiên cứu kỹ lưỡng

Từng cho ý kiến về dự án xây dựng này, PGS.TS Bùi Thị An - nguyên Đại biểu Quốc hội khóa XIII đoàn Đại biểu Quốc hội Hà Nội cho rằng, cần rà soát lại quy hoạch sân bay Sapa trên tổng quy hoạch sân bay của cả nước.

“Hiện nay, giao thông đến Sapa đã khá thuận lợi với hệ thống đường bộ cao tốc, đường tàu hỏa. Việc xây dựng cảng hàng không với chi phí hàng nghìn tỷ đồng, liệu có thể khai thác hiệu quả?”, PGS.TS Bùi Thị An đặt câu hỏi.
Theo bà, cần rà soát lại các sân bay được đặt gần Sapa hiện nay và cân nhắc xem có nên tiếp tục xây dựng sân bay này nữa không? Tác động của một cảng hàng không đối với nền kinh tế địa phương là rất lớn. Nếu việc xây dựng một công trình tốn kém nhưng khó có thể đạt được hiệu quả kinh tế sẽ gây lãng phí rất lớn.

Nguyên ĐBQH Bùi Thị An cũng nêu lên thực trạng nhiều sân bay ở một số tỉnh thành Việt Nam rơi vào tình trạng vắng khách, thua lỗ triền miên.

“Quy hoạch Sapa cần gắn liền với quy hoạch chung của cả khu vực Tây Bắc và cả nước. Nếu chỉ đầu tư để phát triển hạ tầng mà không tính đến yếu tố phát triển lâu dài bền vững sẽ khó đảm bảo hiệu quả. Sapa cần có những đánh giá chính xác về nền công nghiệp không khói với những hệ thống hạ tầng cơ sở từng được xây dựng để đáp ứng phát triển du lịch như cáp treo, đường cao tốc. Cần xem xét những hạ tầng này đã khai thác hết công năng để mang lại hiệu quả chưa, lúc đó mới tính đến việc xây dựng cảng hàng không”, bà An nhấn mạnh.

Cũng theo tiến sĩ Bùi Thị An, cần đánh giá tác động của dự án sân bay Sapa trên cả 3 lĩnh vực là kinh tế - môi trường – xã hội. Phải đảm bảo cả 3 yếu tố này.