Chia sẻ tại Hội nghị Thường trực Chính phủ với các ngân hàng thương mại cổ phần về các giải pháp góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước, vấn đề nợ xấu được nhiều lãnh đạo các ngân hàng quan tâm và đưa ra các giải pháp để kiểm soát và xử lý.

Cần sửa đổi thủ tục thu hồi nợ và tài sản bảo đảm

Theo đó, nhiều lãnh đạo ngân hàng đề cập tới sự khó khăn trong việc thu hồi tài sản bảo đảm (TSBĐ) để xử lý nợ xấu, đặc biệt là sau khi Nghị quyết 42 của Quốc hội hết hiệu lực. Điều này làm cho quá trình xử lý nợ xấu kéo dài và gặp nhiều trở ngại pháp lý.

Chủ tịch Ngân hàng Quốc tế (VIB), ông Đặng Khắc Vỹ, chia sẻ rằng việc xử lý tài sản bảo đảm hiện phụ thuộc hoàn toàn vào quy trình tố tụng và thi hành án. Những thủ tục này thường kéo dài, đặc biệt là với các khoản nợ có giá trị nhỏ, phân tán địa lý, làm gia tăng chi phí hoạt động.

Lãnh đạo VIB đã đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành ban hành các quy định chấp nhận việc các TCTD được quyền thực hiện thu giữTSBĐ nhằm xử lý, thu hồi nợ xấu trong trường hợp hợp đồng bảo đảm được ký kết hợp pháp có quy định đầy đủ 3 nội dung: Quy định một trong những phương thức xử lýTSBĐ là tổ chức tiến hành thu giữTSBĐ, quy định tổ chức tín dụng có quyền thu giữTSBĐ, quy định về trình tự thủ tục để tổ chức tín dụng thu giữTSBĐ.

Tổng Giám đốc Ngân hàng OCB, ông Phạm Hồng Hải, cũng nhấn mạnh cần thiết lập hành lang pháp lý rõ ràng cho việc xử lý và chuyển nhượng tài sản bảo đảm là bất động sản.

Ông Hải đề xuất mong muốn có một hành lang pháp lý thống nhất liên quan đến việc chuyển nhượng tài sản bảo đảm là bất động sản cho ngân hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xử lý nợ xấu. Hiện nay, quy định này được thực hiện không đồng bộ giữa các địa phương, gây khó khăn cho ngân hàng trong việc xử lý tài sản.

Bên cạnh đó, việc tháo gỡ cơ chế chính sách, những nút thắt về thủ tục đầu tư mà hiện nay vẫn đang rất chậm đặc biệt cho các dự án bất động sản. Khi các nút thắt này được giải tỏa, nguồn cung sẽ được cải thiện giúp cho thị trường bất động sản ấm lên tạo tâm lý tích cực cho đầu tư và tiêu dùng.

Tổng Giám đốc VPBank Nguyễn Đức Vinh nêu một số kiến nghị, đề xuất cụ thể, đối với các bộ, ban ngành liên quan cần hỗ trợ về mặt pháp lý để các công ty bất động sản có thể triển khai dự án, tạo dòng tiền, tạo ra giá trị thặng dư cho xã hội và có dòng tiền trả nợ cho ngân hàng.

Cơ quan Công an, Tòa án, cơ quan Thi hành án hỗ trợ thu hồi nợ, thu giữ và xử lý TSBĐ, ưu tiên giải quyết cho các TCTD để thu hồi, bảo đảm an toàn tín dụng cho ngân hàng, có dòng tiền để tái sản xuất, tài trợ cho hoạt động chung.

Ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng TPBank cho hay, một điểm khó khăn khá phổ biến của các ngân hàng hiện nay là việc thu hồi nợ, hiện tại không văn bản pháp quy nào hỗ trợ việc thu hồi nợ đúng pháp luật. Đồng thời, chính những người làm công tác thu hồi nợ đang phải đối mặt rủi ro về pháp luật.

Do đó, Chủ tịch TPBank kiến nghị cần tăng cường tuyên truyền, có hình thức yêu cầu những người vay tăng tính chịu trách nhiệm với khoản vay nợ, để ngân hàng không rơi vào cảnh "cho vay thì đứng mà đòi nợ thì quỳ".

Đồng thời, cần sớm bổ sung các quy định pháp luật để người đi vay phải chịu trách nhiệm cao hơn với khoản vay của mình. Bên cạnh đó, cần tháo gỡ vướng mắc về xử lý tài sản đảm bảo, khắc phục tình trạng giải quyết thủ tục tố tụng kéo dài, khiến ngân hàng gặp khó khăn.

Tổng Giám đốc Ngân hàng Sacombank Nguyễn Đức Thạch Diễm, cho rằng cần sớm hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan đến xử lý tài sản bảo đảm theo Luật Tổ chức tín dụng năm 2024 (ban hành các nghị định, thông tư hướng dẫn, xem xét các biện pháp thay thế biện pháp thu giữ tài sản bảo đảm).

Kéo dài thời cơ cấu nợ, hỗ trợ dòng tiền cho khách hàng

Chia sẻ tại hội nghị, nhiều lãnh đạo ngân hàng như VPBank, SeABank, HDBank, MB,...cho rằng cần có chương trình hỗ trợ các doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng lũ lụt, bão; giãn, hoãn nộp thuế giúp khách hàng sớm phục hồi cuộc sống, trở lại kinh doanh.

Đồng thời, cần hỗ trợ về mặt pháp lý để các công ty bất động sản có thể triển khai dự án, tạo dòng tiền, tạo ra giá trị thặng dư cho xã hội và có dòng tiền trả nợ cho ngân hàng.

"Cần xem xét gia hạn Thông tư 06/2024/TT-NHNN ngày 18/06/2024 đến 30/06/2025, đồng thời có hướng dẫn thêm về việc tổ chức tín dụng phân bổ lãi phải thu, phải thoái. Cho phép xây dựng lộ trình thực hiện đối với điểm b khoản 5 điều 4 về mức trích lập dự phòng cụ thể...",Tổng Giám đốc VPBank Nguyễn Đức Vinh nêu kiến nghị.

Đồng quan điểm, ông Kim Byoungho -Chủ tịch HDBank mong muốn tiếp tục đẩy mạnh tháo gỡ khó khăn vướng mắc về pháp lý, thủ tục hành chính để doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh. Ông cho biết hiện không ít doanh nghiệp đang gặp vướng mắc về pháp lý, thủ tục phê duyệt, hơn là khả năng tiếp cận vốn sau khi lãi suất cho vay đã giảm sâu và việc xét cấp tín dụng được tinh gọn.

Đại diện HDBank cũng kiến nghị xem xét việc gia hạn hiệu lực của Thông tư về cơ cấu giữ nguyên nhóm nợ tới sau ngày 31/12/2024 với các hướng dẫn cụ thể hơn về giãn, hoãn, thời hạn trả nợ để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi bão lũ.

Đại diện LPBank, ông Hồ Nam Tiến, Tổng Giám đốc Ngân hàng, cũng đề xuất cân nhắc việc tiếp tục gia hạn Thông tư 02 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, đồng thời bổ sung thêm đối tượng khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão số 3 vào danh sách được hỗ trợ.

Đối với các cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi bão số 3 vừa qua, LPBank đề xuất thêm các chính sách hỗ trợ như cơ cấu lại thời gian trả nợ, hỗ trợ giảm lãi suất để giúp họ sớm khắc phục hậu quả sau bão, nhanh tróng ổn định cuộc sống và hoạt động sản xuất  kinh doanh.

Nới 'room' tín dụng cho các ngân hàng có năng lực tốt

Ngoài vấn đề về nợ xấu, các lãnh đạo ngân hàng cũng đề xuất Ngân hàng Nhà nước nới lỏng hạn mức tín dụng (room tín dụng) cho các ngân hàng có năng lực tốt. Điều này nhằm khuyến khích các tổ chức tín dụng tăng cường cho vay, hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh nhu cầu vốn vẫn còn lớn.

Lãnh đạo OCB đề xuất NHNN xem xét việc quản lý hạn mức tín dụng theo hướng linh hoạt hơn, đặc biệt là đối với các ngân hàng được đánh giá tốt. Room tín dụng chỉ nên áp dụng cho những ngân hàng cần sự quản lý chặt chẽ bởi NHNN.

Đại diện HDBank đề nghị NHNNxem xét giao thêm chỉ tiêu cho các TCTD có năng lực cung ứng vốn tốt trên cơ sở cân đối các mục tiêu điều hành, tiếp tục rà soát tình hình trong quý IV.

HDBank cũng đề xuất tái triển khai các chương trình tín dụng tiêu dùng hỗ trợ đời sống công nhân các khu công nghiệp, khu chế xuất tương tự gói 20.000 tỷ đồng từng triển khai trong năm 2023, để hỗ trợ người dân và DN trong mùa cao điểm cuối năm.

Thủ tướng đã ghi nhận các đề xuất từ lãnh đạo các ngân hàng và cam kết sẽ cùng các bộ ngành liên quan tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc này. Từ nay đến 25/9, NHNN và Bộ Tài chính sẽ báo cáo và đưa ra các giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến thu hồi nợ, tài sản bảo đảm và các quy định pháp lý cần thiết.

Trong tầm nhìn dài hạn, Chính phủ kỳ vọng đến năm 2025, Việt Nam sẽ có 2-3 ngân hàng nằm trong top 100 châu Á, đồng thời đề ra chiến lược "6 tăng, 6 giảm" để cải thiện chất lượng hệ thống ngân hàng. Trong đó, trọng tâm là tăng năng lực quản trị, tăng cường tính minh bạch và giảm chi phí tín dụng.