Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 6/5 chỉ trích cách hành xử của Trung Quốc trong hoạt động thương mại trên mạng xã hội: "Trong nhiều năm, Mỹ đã thiệt hại 600-800 tỷ USD/năm về thương mại. Riêng với Trung Quốc, chúng tôi đã thiệt hại 500 tỷ USD. Xin lỗi, điều này sẽ không xảy ra nữa."

Trước đó 1 ngày, nhà lãnh đạo Mỹ phàn nàn tiến trình đàm phán thỏa thuận thương mại giữa hai nước vẫn "tiếp diễn, nhưng quá chậm, khi họ (Trung Quốc) tìm cách đàm phán lại."

Cùng với tuyên bố này, ông Trump đưa ra thông báo sẽ sớm tăng mức thuế hiện là 10% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD lên 25% từ ngày 10/5 tới, đồng thời đe dọa sẽ "sớm" áp thuế 25% đối với 325 tỷ USD hàng hóa của nước này.

Cùng với tuyên bố của ông Trump, các quan chức thương mại hàng đầu của Mỹ cũng cho rằng Trung Quốc đã đi ngược lại những cam kết mà nước này đưa ra trong các cuộc đàm phán thương mại, buộc Tổng thống Mỹ Donald Trump phải tuyên bố áp thuế bổ sung

Phát biểu trước báo giới, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết, Mỹ nhận thấy Trung Quốc đã đi ngược lại những cam kết trong đàm phán và điều đó sẽ làm thay đổi thỏa thuận một cách căn bản. Ông khẳng định đây là điều mà Washington không thể chấp nhận. Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cũng khẳng định các cuộc đàm phán đã hoàn tất đến 90%, nhưng những ngày gần đây đã "thụt lùi đáng kể."

Tổng thống Trump được cho là đã lưu ý các cố vấn rằng ông sẽ không ký thỏa thuận với Trung Quốc nếu văn bản đó không đủ mạnh.

Theo giới phân tích quốc tế, nguyên nhân khiến Tổng thống Trump và quan chức Mỹ đưa ra động thái trên là do kinh tế Trung Quốc vẫn đang khởi sắc, tăng trưởng ổn định trong quý I năm nay bất chấp xuất khẩu sang Mỹ giảm.

Các nhà kinh tế thuộc Citigroup nhận định Trung Quốc sẽ ít có khả năng đưa ra thêm các nhượng bộ và lời đe dọa trên của Tổng thống Trump phù hợp với việc Mỹ gia tăng sức ép đối với Trung Quốc để đạt được những nhượng bộ này.

Trung Quốc đang gần đến giới hạn cuối cùng

Bộ Thương mại Trung Quốc đã ra thông báo Phó Thủ tướng Lưu Hạc sẽ thăm Mỹ từ ngày 9-10/5 để đàm phán thương mại song phương, trong bối cảnh trước đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng bày tỏ hy vọng Mỹ có thể nỗ lực phối hợp với Trung Quốc để tìm điểm chung và đạt một thỏa thuận cùng thắng, đôi bên cùng có lợi, dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Trung Quốc tại Đại học Phúc Đán Thượng Hải, ông Trương Quân nhận định: "Trung Quốc đang gần đến giới hạn cuối cùng của mình. Nếu Tổng thống Trump đưa ra thêm nhiều yêu sách, Trung Quốc khó thay đổi giới hạn cuối cùng."

Chuyên gia tài chính tại Đại học Nhân dân ở thành phố Bắc Kinh, ông Triệu Tích Quân thì khẳng định: Trung Quốc từ trước đến nay luôn giữ lập trường là tìm cách đạt một thỏa thuận có lợi cho hai bên thông qua đàm phán. Tuy nhiên, nếu những đòi hỏi của Mỹ vượt quá giới hạn cuối cùng của Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ không chấp nhận điều có thể gây hại cho họ.

Với những khẳng định trên từ phía quan chức Mỹ và Trung Quốc, cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung còn nhiều bất đồng rất khó vượt qua.