Theo Bộ Tài chính, tại Việt Nam, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước đã bước đầu khẳng định vai trò, vị trí đối với thị trường ô tô trong nước và đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về lượng và chất, đóng góp hàng tỷ USD vào ngân sách nhà nước.

Tính đến hết năm 2022, cả nước có hơn 40 doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô với tổng công suất của các nhà máy ô tô tại Việt Nam theo thiết kế khoảng 755.000 xe/năm, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 35%, doanh nghiệp trong nước chiếm khoảng 65%, đáp ứng khoảng 70% nhu cầu xe dưới 9 chỗ trong nước. Đến năm 2025, dự kiến nhu cầu thị trường trong nước đạt khoảng 800.000 - 900.000 xe/năm.

Tuy nhiên, doanh số toàn thị trường ô tô 3 tháng đầu năm 2024 (bao gồm cả xe du lịch và xe thương mại) sụt giảm đáng kể. Theo báo cáo bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), doanh số bán hàng các doanh nghiệp thuộc VAMA đạt 58.165 xe, giảm 17% so với cùng kỳ năm 2023.

Do đó, để góp phần kích thích tiêu dùng, hỗ trợ tài chính cho người dân, doanh nghiệp, tạo đà để phục hồi tăng trưởng cho ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, thách thức, Bộ Tài chính cho rằng, việc tiếp tục thực hiện giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước là một trong những giải pháp cần thiết.

Theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính trình Chính phủ tiếp tục giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/1/2025. Từ ngày 1/2/2025 trở đi mức thu lệ phí trước bạ tiếp tục thực hiện theo quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ quy định về lệ phí trước bạ

Đánh giá tác động đối với thu ngân sách nhà nước, theo tính toán của Bộ Tài chính, việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước vào giai đoạn hiện nay thì việc tăng thu từ thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng có thể sẽ không đủ để bù đắp cho việc giảm lệ phí trước bạ. Dự kiến, việc giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể làm giảm thu ngân sách nhà nước về lệ phí trước bạ bình quân khoảng 867 tỷ đồng/tháng.

Ngoài ra, việc giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể tác động đến cân đối thu ngân sách nhà nước của các địa phương bởi theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, khoản thu lệ phí trước bạ thuộc ngân sách địa phương.

Song Bộ Tài chính cho biết, việc giảm 50% mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô, sản xuất lắp ráp trong nước khả năng sẽ làm tăng số lượng xe ô tô tiêu thụ và đăng ký nên số thu từ lệ phí trước bạ, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng có thể tăng.

Tuy nhiên, số thu thực tế từ thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng chỉ tập trung ở 8 địa phương nơi có các công ty sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, còn các địa phương khác đều giảm thu ngân sách địa phương từ chính sách này. Do đó, địa phương đã có yêu cầu ngân sách trung ương cấp bù khoản hụt thu này để đảm bảo cân đối ngân sách địa phương.

Trước đó, để hỗ trợ phát triển kinh tế, kể từ năm 2020 đến 2023, Bộ Tài chính đã xây dựng, trình Chính phủ, trình Quốc hội ban hành nhiều chính sách giảm, giãn, hoãn nhiều loại thuế, phí và tiền thuê đất cho người dân và doanh nghiệp; trong đó, riêng mức thu lệ phí trước bạ được ban hành quy định giảm phí tại 3 Nghị định giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước với mức giảm lên tới 50%, mỗi lần giảm trong thời gian khoảng 6 tháng.

Bộ Tài chính nhận định quá trình triển khai thực hiện chính sách giảm mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước về cơ bản đã đạt được các mục tiêu đề ra khi ban hành, có tác động tích cực đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất và phân phối ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước nói riêng và đối với nền kinh tế nói chung.