Bộ luật Lao động năm 2019 chính thức có hiệu lực từ 2021, trong đó quy định thưởng là số tiền hoặc tài sản hoặc bằng các hình thức khác mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động.

 

Như vậy, từ năm tới, thưởng Tết không nhất thiết phải bằng tiền, mà doanh nghiệp có thể thưởng cho người lao động bằng hiện vật. Quy chế thưởng sẽ do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.

 

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính chung 11 tháng, cả nước có gần 124,3 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng số vốn là 1.878,9 nghìn tỷ đổng và tổng số lao động đăng ký là 970 nghìn lao động, giảm 1,9% về số doanh nghiệp và 14,7% về số lao động so với cùng kỳ năm trước. Cũng trong 11 tháng, doanh nghiệp tạm ngừng có thời hạn là 44,4 nghìn, tăng 59,7% so với cùng kỳ.

 

Với bức tranh chung kém khởi sắc như trên, năm 2020 là một năm khá khó khăn với hầu hết các doanh nghiệp, nhiều dự báo cho rằng, mức thưởng Tết Tân Sửu năm nay khó có thể đạt được như mọi năm.

 

Thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, năm 2018, tiền thưởng dịp Tết Dương lịch bình quân là 1,1 triệu đồng/người. Tết Nguyên đán bình quân cả nước là 5,5 triệu đồng/người (tương đương 1 tháng lương), tăng 13% so với Tết năm 2017.

 

 

Trong đó, công ty do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, mức thưởng bình quân người lao động nhận được là 5,02 triệu đồng/người; Công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của nhà nước, mức thưởng bình quân 6,21 triệu đồng/người; Doanh nghiệp khối dân doanh mức thưởng 5,09 triệu đồng/người; Nhóm doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thưởng bình quân cho người lao động là gần 5,68 triệu đồng/người.

 

Năm 2019, mức thưởng bình quân Tết Dương lịch là 1,42 triệu đồng/người, tăng 23,3% so với năm 2018. Thưởng Tết Âm lịch bình quân bằng khoảng 1 tháng lương (6,31 triệu đồng/người), tăng 11,4% so với năm 2018.

 

Năm 2020, Theo Báo cáo của Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội, có khoảng 85,6% doanh nghiệp thưởng Tết Dương lịch với mức thưởng bình quân 930.000 đồng/người, bằng 73,2% so với thưởng dịp Tết Dương lịch 2019. Trong đó, doanh nghiệp 100% vốn nhà nước là 2,14 triệu đồng/người; Công ty cổ phần có vốn góp chi phối của nhà nước là 1,36 triệu đồng/người; Doanh nghiệp dân doanh có mức thưởng 790.000 đồng/người; Doanh nghiệp FDI 800.000 đồng/người.

 

Khoảng 89,3% doanh nghiệp báo cáo có thưởng Tết Nguyên đán 2020 với mức bình quân khoảng 1 tháng lương (6,71 triệu đồng/người), tăng 7,1% so với thưởng dịp Tết Nguyên đán 2019, cụ thể: Công ty TNHH một thành viên 100% vốn Nhà nước 6,12 triệu đồng/người; Công ty cổ phần có vốn góp chi phối của Nhà nước 7,53 triệu đồng/người; Doanh nghiệp dân doanh 6,27 triệu đồng/người; Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 6,91 triệu đồng/người.

Từ thực tế của nền kinh tế, mới đây Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) vừa có công văn yêu cầu các sở LĐ-TB&XH chủ động phối hợp với Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, liên đoàn lao động và các cơ quan liên quan nắm bắt tình hình sản xuất, kinh doanh, đời sống công nhân lao động trong các doanh nghiệp.

 

Qua đó, các sở LĐ-TB&XH cần kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, người sử dụng lao động trên địa bàn thực hiện đúng các chế độ chính sách đối với người lao động theo quy định của pháp luật, nhất là trong dịp tết Dương lịch và Tết Nguyên đán năm 2021.

 

Chia sẻ về chuyện thưởng Tết năm nay của doanh nghiệp, bà Tống Thị Minh - nguyên Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và Tiền lương (Bộ LĐ-TB&XH) nhận định, mức lương thưởng Tết năm 2021 khó tăng so với năm 2020. Nhiều doanh nghiệp sẽ cố gắng giữ ở mức như những năm trước hoặc giảm nhẹ.

 

 

Tuy nhiên, chắc chắn các doanh nghiệp vẫn sẽ có thưởng Tết để động viên, khuyến khích người lao động.Bà Minh cho hay: “Mức thưởng tết năm nay có thể giữ nguyên hoặc giảm. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, đây là năm khó khăn chung của toàn bộ nền kinh tế thế giới cũng như trong nước. Do đó, người lao động và doanh nghiệp cần cùng nhau chia sẻ để vượt qua khó khăn".

 

Mặc dù thời hạn báo cáo là 27/12, tuy nhiên  ông Nguyễn Huy Hưng, Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và Tiền lương (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) cho biết, tình hình chung năm nay do ảnh hưởng của dịch Covid 19 nên chắc chắn báo cáo thưởng Tết sẽ bị chậm hơn so với mọi năm.

 

Năm nay tình hình các doanh nghiệp rất khó khăn, bản thân chúng tôi khi yêu cầu các doanh nghiệp báo cáo lương, thưởng Tết ở thời điểm này cũng cảm thấy rất chia sẻ nên năm nay chắc chắn có báo cáo muộn hơn các năm", ông Hưng thông tin.

 

 

Bên cạnh do ảnh hưởng của dịch Covid-19, sở dĩ năm 2021 báo cáo thưởng Tết muộn hơn theo ông Hưng lý giải là cơ quan chức năng cũng muốn nắm bắt tình hình chung của cả hai đợt thưởng là Tết Âm lịch cà Tết Dương lịch vì năm nay thời điểm cách nhau chỉ khoảng một tháng.

 

Liên quan đến quy định thưởng Tết ngoài tiền có thể bằng hiện vật theo Bộ luật Lao động 2019 chính thức có hiệu lực vào đầu năm sau, ông Hưng cho rằng, trên thực tế thưởng là khoản thỏa thuận của hai bên, không giống như tiền lương là khoản trả bắt buộc. Do đó, bằng hình thức nào là do người sử dụng lao động và người lao động đồng thuận mà thấy hợp lý thì sẽ thưởng như vậy.

 

Thực tế, theo quy định của Bộ luật Lao động thì thưởng cuối năm cho người lao động do doanh nghiệp quyết định, căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động và quy chế thưởng của doanh nghiệp.

 

Do đó, nếu tình hình sản xuất kinh doanh tốt, lợi nhuận cao thì mức thưởng sẽ cao hơn. Tiền thưởng dù không phải là khoản tiền bắt buộc phải trả cho người lao động, nhưng đến nay, hầu hết các doanh nghiệp đều có thưởng Tết cho người lao động, chỉ trừ một số trường hợp cực kỳ khó khăn.

 

Xem Thêm: Lương thưởng ngành ngân hàng vẫn đạt cả trăm triệu mỗi người, bất chấp một năm đói kém vì đại dịch