Đưa Hòa Lạc trở thành điểm sáng vế công nghệ trong cả nước
Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang thay đổi một cách căn bản các ngành nghề khác nhau và đặt ra bài toán cho các quốc gia trong việc thích nghi và giải quyết các ảnh hưởng tiêu cực cho nền kinh tế. Cùng lúc đó, cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng đem đến cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam, cơ hội có một không hai để vượt lên và đưa nền kinh tế theo hướng phát triển mới dựa trên khoa học công nghệ.
Đảng và Nhà nước đã xác định Việt Nam cần có chiến lược để nhanh chóng nắm bắt cơ hội này và đưa đất nước lên tầm phát triển mới để bắt kịp các nước trong một số ngành hiện đang đi chậm hơn; đi cùng và vượt lên trong một số ngành khác mà quốc gia có lợi thế so sánh tương đối. Bộ Kế hoạch và Đầu tư được sự tin tưởng và giao phó của Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện nghiên cứu về chiến lược quốc gia trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và việc xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia là hạt nhân cho việc thúc đẩy việc phát triển kinh tế dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ KH&ĐT được giao thực hiện nghiên cứu về chiến lược quốc gia trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, việc xây dựng NIC là hạt nhân cho việc thúc đẩy phát triển kinh tế dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Mục tiêu là xây dựng một mạng lưới các NIC giúp kết nối các nhà khoa học, các chuyên gia công nghệ để phục vụ cho phát triển khoa học công nghệ. Trước mắt, sẽ thành lập NIC đầu tiên tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội). Để xây dựng NIC, Bộ KH&ĐT đã kết hợp với một trong những tập đoàn tư vấn lớn nhất thế giới là Tập đoàn tư vấn Boston (Boston Consulting Group-BCG). Qua đó, sẽ rút kinh nghiệm từ các trung tâm đổi mới sáng tạo của thế giới, đưa ra đâu là mô hình tốt nhất áp dụng vào Việt Nam. Bộ trưởng Bộ KH&ĐT đề nghị, NIC của Việt Nam phải đạt tiêu chí khác biệt mang tính cạnh tranh, hấp dẫn trong khu vực để thu hút các chuyên gia, nhà khoa học.
Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cho biết thêm, Bộ KH&ĐT chọn xây dựng Trung tâm Đổi mới, sáng tạo Quốc gia tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc nhằm tận dụng khu vực này đã có quy hoạch hệ thống giao thông, cơ sở vật chất và hạ tầng hoàn chỉnh.
"Trung tâm Đổi mới, sáng tạo Quốc gia phải gắn kết với các cơ sở khoa học, thực nghiệm và triển khai ý tưởng, lý thuyết vào thực tế của các doanh nghiệp khoa học. Đây là lý do Khu Công nghệ cao Hòa Lạc được lựa chọn thay vì Trục đô thị tương lai Hồ Tây - Nhật Tân - Nội Bài", ông Dũng nói.
Cũng tại hội nghị, đại diện của BCG đã giới thiệu một số bài học thành công trong việc xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo trên thế giới. Những trung tâm này có tác động kinh tế rất lớn với việc hình thành và tập trung các công ty công nghệ tỷ đô và hàng chục ngàn việc làm chất lượng cao điển hình như: Trung Quan Thôn tại Bắc Kinh (Trung Quốc); thành phố truyền thông số tại Seoul (Hàn Quốc) hay CyberSpark tại Beer Sheva (Israel) chuyên về An ninh mạng. Điểm chung của các trung tâm này là việc tập trung các thành phần của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong một hoặc một vài lĩnh vực được lựa chọn vào một môi trường phù hợp cho hệ sinh thái phát triển.
Điều tiên quyết là các trung tâm này phải là nơi có môi trường kinh doanh rất tốt và các chính sách cạnh tranh (với các trung tâm đổi mới sáng tạo tập trung vào cùng lĩnh vực ở cùng quốc gia hay ở quốc gia khác) để thu hút các công ty đến đặt trụ sở cũng như thu hút nhân tài đến làm việc. Ngoài ra, trung tâm cần là nơi để các công ty với quy mô khác nhau có thể tiếp cận các nguồn lực cần thiết (như nhân tài, vốn hoặc cơ sở hạ tầng quan trọng) cũng như tiếp cận với thị trường.
Theo đó, có 4 lĩnh vực mà Trung tâm NIC có thể lựa chọn tập trung vào, bao gồm: Là hạt nhân đổi mới cho lĩnh vực sản xuất thông minh; trở thành nơi thúc đẩy ứng dụng và phát triển sản phẩm/ dịch vụ cho các thành phố thông minh với môi trường bền vững; là tụ điểm mới thúc đẩy ngành truyền thông số, đặc biệt là trò chơi điện tử kỹ thuật số (digital games) dựa trên thị trường nội địa có sẵn cũng như các kỹ năng liên quan như phát triển phần mềm sẵn có; và là nơi phát triển các ứng dụng an ninh mạng cho cả các cơ quan chính phủ cũng như các công ty, doanh nghiệp hoặc sử dụng cho cá nhân.
Tuy nhiên theo các chuyên gia tư vấn, việc chuyển hướng kinh tế để mang hàm lượng khoa học công nghệ nhiều hơn sẽ là một quá trình dài và khó khăn. Do đó đòi hỏi phải có sự phối hợp và hỗ trợ của nhiều bên như: các bộ, ban, ngành cũng như các công ty, cộng đồng, tổ chức giáo dục, các nhà đầu tư…