Tính đến 10/6, trong danh sách các công ty bị hủy niêm yết do Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) nắm giữ, có khoảng 60% là công ty Trung Quốc. Con số này khả năng sẽ tiếp tục tăng.

Các công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Mỹ bắt buộc phải có kiểm toán viên được kiểm tra bởi Ban Giám sát Kế toán Công ty Đại chúng (PCAOB) do SEC chỉ định. Theo Đạo luật về trách nhiệm của công ty nước ngoài thông qua vào năm 2020, những công ty không tuân thủ quy định trong 3 năm tài chính liên tiếp bắt đầu từ ngày 18/12/2020 sẽ bị hủy niêm yết. Trung Quốc trong nhiều năm đã từ chối các cuộc thanh tra, kiểm toán nước ngoài, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.

Cơ quan giám sát chứng khoán đã cập nhật các quy tắc về niêm yết cần phải đáp ứng vào tháng 12/2021 và bắt đầu công bố danh sách các công ty bị “gắn cờ” theo luật của Mỹ vào tháng 3 vừa qua.

Các cuộc đàm phán giữa SEC và Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) gần đây đã cho thấy tính cấp thiết của vấn đề. CSRC hồi tháng 4 đã đề xuất cho phép các cơ quan quản lý nước ngoài kiểm tra kết quả kiểm toán đối với các công ty Trung Quốc. Một quan chức CSRC bày tỏ tin tưởng rằng một thỏa thuận không còn quá xa vời.

Trong một diễn biến gần đây, Didi Global đã ngừng giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán New York từ ngày 10/6 để kết thúc cuộc điều tra liên quan đến vi phạm an ninh mạng sau khi được sự đồng tình từ đa số cổ đông. Các nhà chức trách Trung Quốc cũng yêu cầu các công ty xử lý thông tin nhạy cảm như Didi phải ngừng giao dịch ở Mỹ.

Tuy nhiên, SEC không có đấu hiệu sẽ giảm bớt áp lực khi phía Trung Quốc nhượng bộ. YJ Fischer, giám đốc Văn phòng Các vấn đề Quốc tế của SEC, cho biết trong một bài phát biểu vào cuối tháng 5 rằng một số tiến bộ đang được thực hiện. “Nhưng ngay cả khi một thỏa thuận được ký kết giữa PCAOB và chính quyền Trung Quốc, đó sẽ chỉ là bước đầu tiên", bà nói.

Fischer cho biết PCAOB đã bắt đầu kiểm tra thí điểm một công ty kiểm toán Trung Quốc vào năm 2016, nhưng không thể hoàn thành do chính quyền Trung Quốc giữ lại và xử lý thông tin. "PCAOB phải có khả năng tiếp cận các giấy tờ công việc kiểm toán từ tất cả công ty, chứ không phải chỉ một số công ty Trung Quốc niêm yết ở Mỹ và các công ty kế toán công đã đăng ký", bà nói.
Các nhà lập pháp cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ đang tiếp cận một cách cứng rắn đối với Trung Quốc. Hạ viện và Thượng viện đã thông qua luật hủy hiêm yết đối với các công ty không đáp ứng yêu cầu kiểm toán sau 2 năm thay vì 3 năm. Nếu Tổng thống Mỹ Joe Biden ký vào phiên bản điều chỉnh của các dự luật, các công ty không tuân thủ có thể bị loại khỏi thị trường chứng khoán Mỹ sớm nhất là vào năm 2023.

Theo nhà cung cấp dữ liệu Dealogic, các quy định khắt khe hơn ở cả Mỹ và Trung Quốc đã đóng chặt cánh cửa niêm yết mới của các công ty Trung Quốc tại Mỹ. Các tập đoàn hàng đầu của Trung Quốc được niêm yết tại Mỹ đã tìm kiếm cơ hội niêm yết lần hai ở những nơi khác. Chẳng hạn, nhà sản xuất ô tô điện Nio bắt đầu kinh doanh tại Hồng Kông vào tháng 3 và Singapore vào tháng 5 cùng với New York.