Tại buổi Họp báo, bà Vũ Thị Thu Thủy – Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động, TCTK công bố tổng quan về tình hình lao động việc làm quý I và 4 tháng đầu năm 2020. Theo báo cáo, tình hình lao động việc làm quý I và 4 tháng đầu năm 2020 chịu ảnh hưởng, tác động của nhiều yếu tố như thay đổi chính sách quản lý rủi ro về thiên tai, dịch bệnh. Trong đó, sự bùng phát của dịch bệnh COVID-19 trên toàn cầu không chỉ tạo ra sự khủng hoảng về y tế mà còn là nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đối với kinh tế và thị trường lao động trên toàn cầu. Tại Việt Nam, dịch COCID-19 xuất hiện từ cuối tháng 01/2020 đã gây tác động lớn đến tình hình sản xuất kinh doanh và việc làm của người lao động dẫn đến tình trạng tham gia thị trường lao động giảm, thất nghiệp và thiếu việc làm tăng lên. Lao động có việc làm phi chính thức, lao động không có hợp đồng, lao động có thu nhập thấp, lao động trẻ tuổi và lao động cao tuổi là những nhóm dễ bị tổn thương do dịch COVID-19.

Theo kết quả Điều tra lao động việc làm quý I năm 2020, tỉ lệ tham gia lực lượng lao động ghi nhận mức thấp kỷ lục trong vòng 10 năm qua với khoảng 75.4% dân số từ 15 tuổi trở lên tham gia lực lượng lao động, giảm từ 1,2 đến 1,3 điểm phần trăm so với quý trước và so với cùng kỳ năm trước. Thất nghiệp tăng lên, tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi ở mức cao nhất trong vòng 5 năm gần đây. Tốc độ tăng thu nhập của người lao động so với cùng kỳ năm trước chưa bằng một nửa so với tốc độ tăng thu nhập của quý I năm 2019 so với quý I năm 2018. Lực lượng lao động giảm, tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ vẫn ở mức thấp. Lao động có việc làm giảm so với quý trước và cùng kỳ năm trước, giảm chủ yếu ở khu vực nông thôn. Tỉ lệ thất nghiệp, tỷ lệ thiếu việc làm và tỉ lệ thanh niên không đi học và không đi làm có xu hướng tăng. Thu nhập của người lao động tăng nhưng tốc độ tăng so với cùng kỳ năm trước sụt giảm đáng kể.

Cũng trong kết quả điều tra doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và báo cáo đánh giá của các địa phương về tình hình lao động việc làm, tính đến giữa tháng 4 năm 2020, có gần 5 triệu lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Có khoảng 84.8% doanh nghiệp được khảo sát cho biết gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Còn về cơ cấu, lao động khu vực dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất với 36%, tương đương gần 20 triệu người. Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm khoảng 34%, tương đương hơn 18 triệu người. Khu vực công nghiệp, xây dựng chiếm hơn 30%, tương đương khoảng 17 triệu người. So với năm ngoái, khu vực dịch vụ, công nghiệp – xây dựng đều có số lượng lao động tăng, lần lượt 0,5-1,3 điểm phần trăm.

Về nhóm nghề, “lao động giản đơn” dù thu hút nhiều lao động nhất với hơn 18 triệu người nhưng so với cùng kỳ năm ngoái thì nhóm này giảm 1 triệu người và nhóm "chuyên môn kỹ thuật bậc trung" cũng giảm 320.000 lao động. Cùng với đó, nhóm lao động gia đình và tự làm cũng ghi nhận đà giảm, nhưng không nhiều hơn 1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoài ra, lao động nữ thuộc nhóm lao động có gia đình thì nguy cơ mất việc cao hơn gấp 2 lần so với lao động nam.

Cũng theo báo cáo, với tác động của dịch bệnh đến tình hình sản xuất kinh doanh và người lao động, các khó khăn vẫn có thể sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới. Do vậy, việc triển khai thực hiện hiệu quả các gói hỗ trợ của Chính phủ cho doanh nghiệp và người lao động là cấp thiết giúp vực dậy nền kinh tế nói chung, thị trường lao động và doanh nghiệp nói riêng.