Giải pháp nào cho rau quả Việt Nam khi Trung Quốc siết kiểm soát chất lượng?
13:58 | 25/09/2020
Doanh Nhân Việt Nam trên
Trung Quốc đang siết chặt kiểm soát chất lượng, đóng gói và truy xuất nguồn gốc sản phẩm khiến các loại trái cây Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang thị trường này đã gặp nhiều khó khăn.
Số liệu thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan VN cho biết tổng kim ngạch xuất khẩu của VN sang thị trường Trung Quốc trong 8 tháng đầu năm nay chỉ đạt 27,35 tỷ USD, trong đó nhóm hàng rau quả có kim ngạch xuất khẩu đạt 1,31 tỷ USD, giảm 25,25% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo các doanh nghiệp, kim ngạch xuất khẩu rau quả VN sang Trung Quốc bị giảm đáng kể trong thời gian qua là do ảnh hưởng của dịch Covid-19. TTrung Quốc cũng đang thực hiện các biện pháp kiểm soát hàng hóa nhập khẩu của VN với yêu cầu nghiêm ngặt hơn về kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc, vệ sinh an toàn thực phẩm...
Một cơ sở đóng gói sản phẩm thanh long trong nước để cung ứng cho các đầu mối phía Trung Quốc đặt mua. Ảnh: Tuổi trẻ
Tại hội nghị trực tuyến Giao thương sản phẩm hoa quả Việt Nam - Trung Quốc, do Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) tổ chức ngày 24/9, với sự tham gia của hơn 40 doanh nghiệp hai nước cho thấy, việc Trung Quốc đang siết chặt kiểm soát chất lượng, đóng gói và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, các loại trái cây Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang thị trường này đã gặp nhiều khó khăn, kim ngạch giảm mạnh trong những tháng đầu năm.
Trợ lý Tổng giám đốc quản lý chợ đầu mối rau quả Long Ngô (Thượng Hải, Trung Quốc) cho biết, nhu cầu về trái cây chất lượng cao đang ngày càng tăng ở Trung Quốc. Riêng trong 7 tháng đầu năm, đã có 2,2 triệu tấn được nhập khẩu với kim ngạch 1,6 tỷ USD.
Tuy vậy, do ảnh hưởng dịch bệnh, Chính phủ Trung Quốc đặt ra những yêu cầu khắt khe về quy định sản xuất, chế biến và đóng gói như tăng cường truy xuất vùng trồng, đóng gói nông sản, đặt ra tiêu chuẩn cao hơn cho các nhà máy trái cây nhập khẩu.
Trong khi đó, theo ông Hoàng Văn Hoàng, Giám đốc điều hành Công ty cổ phần TMS thương mại, dù chất lượng trái cây VN ngày càng được nâng cao, nhưng vẫn bị thua thiệt ở thị trường này do những đầu mối thu mua của Trung Quốc quyết định giá cả.
Chẳng hạn, đối diện với cửa khẩu Tân Thanh (Việt Nam) - địa chỉ xuất khẩu chủ lực của nhiều loại hoa quả VN (dưa hấu, thanh long...) - là chợ đầu mối nông sản Pò Chài (Trung Quốc), chuyên thu gom các loại hoa quả và trái cây của Việt Nam.
Các đầu nậu tại chợ này sẽ nhận thông tin từ thương lái đang thu mua tại VN, rồi phân quyền và phát giá tới các chủ vựa và nhà máy tại VN. Do vậy, các loại trái cây VN được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường này đều bị thương lái Trung Quốc khống chế.
Hải quan Tân Thanh (Lạng Sơn) kiểm tra quy cách đóng gói đối với mặt hàng hoa quả, nông sản xuất khẩu. Ảnh: Tuổi trẻ
Ông Viện Á Tường, Tổng thư ký Hiệp hội trái cây Thượng Hải, cũng cho hay dù có lợi thế là đa dạng các loại hoa quả và vận chuyển thuận tiện, trái cây Việt Nam lại đang kém cạnh tranh hơn, do chi phí nhân công và vận chuyển tăng cao, tổn thất lớn. Thậm chí có những loại trái cây được phát hiện có vi khuẩn gây hại nên hải quan không thông quan.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN cho hay, để đáp ứng được yêu cầu của nhà nhập khẩu Trung Quốc, các doanh nghiệp phải đầu tư vùng trồng đạt chứng chỉ VietGap ít nhất 10ha trở lên.
Việc cấp mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói đạt chứng chỉ vệ sinh an toàn thực phẩm phải do chính bên nước bạn cấp mới được xuất khẩu.
Tuy vậy, do doanh nghiệp có quy mô nhỏ, tập quán sản xuất nhỏ lẻ, trồng theo kinh nghiệm nên để hình thành các vùng trồng đáp ứng yêu cầu cần phải có thời gian và đòi hỏi chi phí.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp, các nhà sản xuất cũng như xuất khẩu rau quả của VN cần tận dụng triệt để cơ hội giao thương trực tuyến để tiếp cận với các nhà nhập khẩu Trung Quốc nói chung và Thượng Hải nói riêng. Tuy nhiên, để nâng cao kim ngạch xuất khẩu hàng rau quả VN sang Trung Quốc, doanh nghiệp VN cần thay đổi cách tiếp cận thị trường, tăng cường xuất khẩu chính ngạch với sản phẩm có chất lượng cao và có thể truy xuất nguồn gốc.
Hải Yến
