Tại Hội nghị Triển khai nhiệm vụ phát triển thị trường chứng khoán năm 2019 vừa được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức, dưới góc nhìn của người đứng đầu một cơ quan kiểm toán và tư vấn uy tín, bà Hà Thị Thu Thanh cho rằng, Dự  thảo sửa đổi Luật Chứng khoán đã và đang đặt ra câu chuyện về tính minh bạch và thế nào là minh bạch đầy đủ về các thông tin báo cáo của các công ty tài chính và các công ty niêm yết.

Các công ty thường có cả báo cáo minh bạch và báo cáo thường niên, mà trong đó có rất nhiều các công ty phi tài chính và các thông tin phi tài chính trình bày trên báo cáo minh bạch thực ra mới là lõi số liệu tài chính đề ra.

Bởi vì, theo bà Thanh, thông tin tài chính đã được kiểm toán là thông tin tài chính một năm trước. Còn thông tin trên bản báo cáo minh bạch và thông tin trên báo cáo thường niên là hiện tại và có thể có cả tương lai.

“Cho nên, chúng tôi kiến nghị các thông tin trên bảng báo cáo cũng nên và rất cần được kiểm toán, bởi đó là bức tranh tổng thể tạo tin cậy hơn đối với người sử dụng báo cáo không chỉ là các nhà đầu tư, các cơ quan quản lý nhà nước”, bà Thanh đề xuất.

Về việc kiểm toán bản báo cáo minh bạch, Chủ tịch Hội đồng thành viên của Công ty Deloitte Việt Nam cho rằng, kiểm toán không chỉ đối với công ty niêm yết mà cho cả các công ty đại chúng, không chỉ kiểm toán về một năm hiện tại mà cả một năm trước đó. Điều này đặc biệt quan trọng đối với công ty mới IPO hoặc lên đại chúng trên thị trường thị trường giao dịch cổ phiếu của các công ty đại chúng chưa niêm yết UPCoM.

“Một trong những điều kiện rất quan trọng để nâng bậc xếp hạng lên thị trường tài chính mới nổi là tính minh bạch, công khai, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của các nhà đầu tư. Chúng tôi có đặt vấn đề báo cáo tài chính phải khuyến khích dịch sang tiếng Anh. Nhưng trong quan điểm của chúng tôi là ngôn ngữ trong báo cáo tài chính không phải là tiếng Việt hay tiếng Anh, mà nó là chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế, dù bạn có để tiếng Việt hay tiếng Anh thì nhà đầu tư đều hiểu. Còn nếu báo cáo còn khoảng cách rất lớn thì dù có dịch sang Tiếng Anh cũng không có tác dụng đối với nhà đầu tư”, bà Thanh chỉ rõ.

Theo bà Thanh, việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính nên triển khai thí điểm và khuyến khích áp dụng đối với các công ty niêm yết trên TTCK. 

Hoạt động quản trị công ty niêm yết trên TTCK cũng phải hướng tới quản trị thực chất. Vai trò của hội đồng quản trị phải được tăng lên. Trách nhiệm của doanh nghiệp khi công bố thông tin tài chính và liên quan đến báo cáo tài chính là công việc đầu tiên, trước hết là trách nhiệm của các doanh nghiệp tuyên bố niêm yết.

Trách nhiệm của các kiểm toán viên, của các công ty kiểm toán cũng cần được quy định rõ trên Luật Chứng khoán sửa đổi, dựa trên trách nhiệm của luật doanh nghiệp, vai trò của công ty trên thị trường.

“Trách nhiệm của chúng tôi không chỉ đào tạo cho các nhân viên mà còn đào tạo cho các công ty trên thị trường thông qua Hiệp hội kiểm toán viên hành nghề, đặc biệt là tiếp tục nâng cao và hoàn thiện đạo đức hành nghề của các kiểm toán viên. Các chế tài xử phạt cần nghiêm minh hơn để đội ngũ các kiểm toán viên hoặc một số công ty kiểm toán có trách nhiệm với đạo đức hành nghề của mình”, bà Thanh đề xuất.