Sáng 15/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì phiên họp thứ nhất của Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải để chỉ đạo tiến độ triển khai các công trình, dự án đường sắt đô thị Hà Nội và TP HCM.

Theo Quy hoạch được duyệt, Hà Nội sẽ xây dựng 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417,8 km, TP HCM sẽ xây dựng 11 tuyến đường sắt đô thị với chiều dài khoảng 229,1 km. Hiện hai thành phố đang triển khai xây dựng Đề án tổng thể đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị.

Đến nay, Hà Nội hoàn thành xây dựng đưa vào khai thác vận hành tuyến Cát Linh - Hà Đông dài 13 km và đang thi công xây dựng 2 tuyến Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo và Nhổn - Ga Hà Nội, tổng chiều dài 24 km.

Trong đó, dự án Nhổn - Ga Hà Nội đã hoàn thành, đang trong giai đoạn nghiệm thu, hoàn thiện thủ tục để vận hành thương mại đoạn trên cao. Còn dự án Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đang điều chỉnh chủ trương đầu tư.

TP HCM đang thi công xây dựng hai tuyến Bến Thành - Suối Tiên và Bến Thành - Tham Lương với tổng chiều dài 20,74 km. Các tuyến còn lại đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, tuy nhiên rất chậm.

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, theo quy hoạch, Hà Nội và TP HCM cần xây thêm 18 tuyến đường sắt đô thị.

Ông Trần Sỹ Thanh đánh giá đây là khối lượng công việc rất lớn, cần có gói giải pháp tổng thể, đột phá, đồng bộ về công nghệ xây dựng, quản lý, vận hành cho hệ thống đường sắt đô thị cho Hà Nội và TP HCM, đặt nền móng cho ngành công nghiệp đường sắt đô thị.

Về phía TP HCM, Phó Chủ tịch UBND thành phố Bùi Xuân Cường cho biết việc triển khai dự án đường sắt đô thị tuyến Bến Thành – Suối Tiên đã đạt 98% khối lượng, đang tiến hành công tác thử nghiệm liên động toàn tuyến.

Dự án đường sắt đô thị tuyến Bến Thành – Tham Lương đã bàn giao mặt bằng 92,14%, dự kiến giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng cuối quý II/2024, đồng thời di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật đồng bộ (hoàn thành quý II/2025).

Lãnh đạo TP HCM kiến nghị Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công an, Bộ Xây dựng hỗ trợ nhà thầu đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các thủ tục đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống, an toàn phòng cháy, chữa cháy, nghiệm thu công trình, hoàn thiện hồ sơ cấp giấy phép môi trường.

Liên quan đến tuyến đường sắt đô thị Bến Thành – Suối Tiên, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng đề nghị TP HCM tập trung giải quyết những tồn tại liên quan đến nhà thầu nhằm hoàn thành nốt khối lượng công việc còn lại của dự án.

Trong quá trình xây dựng đề án tổng thể phát triển đường sắt đô thị, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải và hai thành phố phối hợp chặt chẽ. Việc phát triển các tuyến đường sắt đô thị phù hợp với chiến lược, quy hoạch đô thị, hài hoà với các phương thức giao thông trong kết nối hạ tầng.

Bộ Giao thông vận tải phải khẩn trương xây dựng cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý trong công tác quản lý, vận hành hệ thống đường sắt đô thị; ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn công nghệ, máy móc trang thiết bị, đường sắt trên cao và chạy ngầm, các ga hành khách; bộ máy tổ chức, đào tạo nguồn nhân lực cho đường sắt đô thị.

Phó Thủ tướng lưu ý, cần quan tâm phát triển ngành xây dựng giao thông đô thị với những doanh nghiệp chủ lực trong nước trong quá trình đầu tư các dự án đường sắt đô thị.

Cùng với đó, đề án tổng thể cần đánh giá tác động đầy đủ, kỹ lưỡng, tính khả thi, khả năng huy động nguồn lực đầu tư từ Trung ương, địa phương và xã hội hoá với các hình thức BT (Xây dựng - chuyển giao), PPP (Hợp tác công - tư)…; đồng thời phát huy được nguồn lực từ đất đai thông qua phát triển đô thị theo các ga, tuyến đường sắt đô thị.