Tham dự Hội thảo có Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam Deborah Paul, đại diện một số bộ, ngành, các tổ chức quốc tế, nhà tài trợ, hiệp hội doanh nhân nữ…

Doanh nghiệp do nữ làm chủ gặp nhiều rào cản

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng cho rằng: Sau hơn 30 năm kể từ khi thực hiện chính sách Đổi mới, Việt Nam đã có bước phát triển khá nhanh và đạt được những thành tựu quan trọng về kinh tế, xã hội. GDP bình quân đầu người của Việt Nam tăng lên đáng kể và Việt Nam đã trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình vào năm 2011.

Theo số liệu thống kê cuối năm 2019 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm còn dưới 4%, cách đây 10 năm con số này là trên 10%. Những thành tựu này có sự đóng góp quan trọng của khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các doanh nghiệp do nữ làm chủ.

Trong thời gian qua, với những cải cách đổi mới mạnh mẽ trong chính sách phát triển kinh tế tư nhân của Đảng và Nhà nước, khu vực doanh nghiệp đã có sự phát triển vượt bậc trong suốt hơn 1 thập kỷ qua về số lượng và chất lượng. Hiện có gần 800.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó gần 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, đóng góp khoảng 40% GDP, 50% tổng số lao động trong nền kinh tế. Đây chính là lực lượng quan trọng giúp xóa đói, giảm nghèo, cải thiện đời sống người dân và phát triển bền vững.

Mặc dù vậy, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp do nữ làm chủ vẫn đang gặp nhiều khó khăn, rào cản trong quá trình phát triển kinh doanh, hạn chế trong tiếp cận các nguồn lực như tín dụng, đất đai, công nghệ, thông tin, trình độ quản trị và năng lực cạnh tranh còn thấp.

Tỷ lệ doanh nghiệp do nữ làm chủ chiếm chưa đến 30% tổng số doanh nghiệp ở Việt Nam, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ. Khoảng 60% doanh nghiệp do nữ làm chủ có quy mô siêu nhỏ, dưới 10 lao động.

Bên cạnh những khó khăn hạn chế chung của khu vực doanh nghiệp, các doanh nghiệp do nữ làm chủ còn phải đối diện với những rào cản lớn xuất phát từ định kiến xã hội.

Đại diện cho cộng đồng doanh nhân nữ, bà Từ Thu Hiền - Nhà sáng lập kiêm Giám đốc Công ty Cổ phần Xã hội hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp và kinh doanh (WISE) chia sẻ về khó khăn và tiềm năng của nữ doanh nhân.

Bà Hiền cho biết: Nếu tiềm năng của phụ nữ trên toàn thế giới được phát huy tối đa thì GDP toàn cầu sẽ tăng 26%. Ngoài ra, các doanh nghiệp có nữ giới trong ban lãnh đạo sẽ hoạt động hiệu quả hơn 15% và tạo ra giá trị nhiều hơn 13 – 16% so với doanh nghiệp chỉ có nam giới.

“Tuy nhiên, tình trạng phân biệt vẫn diễn ra phổ biến. Chỉ 3% công ty gọi vốn thành công có CEO là nữ, 85% công ty có vốn đầu tư mạo hiểm hoàn toàn không có nữ trong ban điều hành, và lượng vốn trung bình phụ nữ có thể huy động chỉ bẳng 1/36 lượng vốn của nam giới. Ngoài ra, số lượng nữ giới có khả năng tiếp cận tài chính chỉ chiếm 37%, trong khi với nam giới là 47%”, bà Hiền nhấn mạnh.

Nguyên nhân chính của tình trạng trên là do phụ nữ Việt Nam vẫn gặp phải những định kiến xã hội, đặc biệt là vấn đề liên quan tới gia đình. Một người phụ nữ trẻ sẽ phải dành nhiều thời gian vào việc chăm lo cuộc sống sau hôn nhân, trong khi nam giới có nhiều điều kiện hơn. Do đó, phụ nữ thường ít tạo được niềm tin cho các tổ chức tài chính, đối tác hoặc gia đình để vay vốn đầu tư kinh doanh. Bất cập trên cũng dẫn đến những hạn chế đối với nữ giới trong tiếp cận kiến thức, xu thế và công nghệ mới.

Kiến tạo hệ sinh thái phát triển

Một trong những yếu tố góp phần kiến tạo hệ sinh thái phát triển cho doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ chính là Dự án CWE.

“Đây là chương trình được chính phủ Canada tài trợ nhằm giải quyết những vấn đề bình đẳng giới tại nước ngoài. Hiện nay, Dự án CWE đã triển khai tại 6 quốc gia, bao gồm Bangladesh, Cam-pu-chia, Fiji, Nê-pan, Samoa và Việt Nam. Dự án có 3 hợp phần chính, gồm hỗ trợ xây dựng và hoàn thiện chính sách; nâng cao khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính, hỗ trợ huy động vốn; và tăng cường khả năng ứng dụng công nghệ thông tin và viễn thông (ICT). Tại Việt Nam, chương trình dự kiến sẽ kéo dài trong 4 năm (2020 – 2023)”, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Canada tại Việt Nam Deborah Paul chia sẻ.

Những việc làm trên đã và đang tạo cơ hội trao đổi về vai trò, hiệu quả của việc trao quyền năng kinh tế cho phụ nữ thông qua hỗ trợ tinh thần khởi nghiệp của phụ nữ trong việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo, phát triển bền vững và phúc lợi xã hội ở Việt Nam.

Đồng thời, hướng đến xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo và bình đẳng giới, thúc đẩy phụ nữ khởi nghiệp, kinh doanh, trong đó có các trở ngại, nhu cầu, các hoạt động cần thiết để tạo lập môi trường kinh doanh thúc đẩy phụ nữ khởi nghiệp, kinh doanh, khai thác các lợi thế của công nghệ số, công nghệ thông tin để tiếp sức cho doanh nhân nữ tại Việt Nam, cải thiện khả năng tiếp cận tài chính cho doanh nhân nữ ở Việt Nam.

“Đây cũng sẽ là nguồn lực quan trọng giúp Việt Nam tiếp tục thực hiện hiệu quả hơn các chính sách, hoạt động thúc đẩy phát triển doanh nghiệp do nữ làm chủ thông qua việc kiến tạo môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi cho các doanh nhân nữ”, Thứ trưởng Vũ Đại Thắng nhấn mạnh.

Tại Hội thảo, đại diện cục Phát triển doanh nghiệp – Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng giải thích về cơ hội mà doanh nhân nữ có thể tiếp cận được vốn vay qua Quỹ Hỗ trợ DNNVV. Đây là vốn vay gián tiếp qua VietinBank và BIDV – hai ngân hàng được Quỹ ủy thác cho vay.

Cùng chung tay kiến tạo hệ sinh thái phát triển cho cộng đồng doanh nhân nữ, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cũng chia sẻ một số giải pháp hỗ trợ như khuyến khích nữ doanh nhân tham gia vào các tổ chức Hội thông qua nền tảng số để tăng cường kết nối; thúc đẩy số hóa mọi hoạt động trong xã hội để phụ nữ có thể tiếp cận các dịch vụ nhanh và tiện lợi hơn…

Bên cạnh đó, đại diện WISE cho biết đã xây dựng một cổng thông tin mang tên Her Venture - cho phép phụ nữ giao lưu, kết bạn và lắng nghe các bài giảng kinh doanh trực tuyến chỉ từ 5-7 phút. Điều này đã và đang góp phần giúp doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ từng bước vượt qua rào cản.