Lãi suất trái phiếu Chính phủ tăng nhẹ, thanh khoản sụt giảm

Theo báo cáo tháng 9/2025 của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), thị trường trái phiếu Chính phủ ghi nhận hoạt động phát hành ổn định, song thanh khoản thứ cấp giảm so với tháng trước. Kho bạc Nhà nước tổ chức 16 phiên đấu thầu với tổng giá trị gọi thầu 54.000 tỷ đồng, nhưng tỷ lệ trúng thầu chỉ đạt 31,4%, phản ánh sự thận trọng của nhà đầu tư trong bối cảnh lãi suất có xu hướng tăng.

Kỳ hạn 10 năm tiếp tục chiếm ưu thế, với 15.730 tỷ đồng trúng thầu, tương đương 92,7% tổng giá trị. Kỳ hạn 5 năm và 30 năm đạt lần lượt 1.150 tỷ đồng và 95 tỷ đồng, trong khi kỳ hạn 15 năm không có kết quả trúng thầu. Lãi suất trúng thầu bình quân tăng lên 3,52%/năm, kỳ hạn phát hành bình quân đạt 9,77 năm.

Tính lũy kế 9 tháng đầu năm, Kho bạc Nhà nước đã phát hành 255,7 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, tương đương 51,1% kế hoạch năm 2025 (500 nghìn tỷ đồng). Trên thị trường thứ cấp, tổng giá trị giao dịch outright đạt 240,6 nghìn tỷ đồng, giảm 18,9% so với tháng 8, trong khi repo đạt 94,8 nghìn tỷ đồng, tăng nhẹ 1,4%.

Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng 676 tỷ đồng trong tháng, khiến giá trị mua ròng lũy kế từ đầu năm giảm còn 2.458 tỷ đồng. Lợi suất trái phiếu Chính phủ tăng ở hầu hết các kỳ hạn, trừ kỳ hạn 7 năm giảm nhẹ 1,8 điểm cơ bản. Chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục thu hẹp, hiện ở mức 68,3 điểm cơ bản với kỳ hạn 5 năm và 53,7 điểm cơ bản với kỳ hạn 10 năm.

Doanh nghiệp thận trọng phát hành, giao dịch thứ cấp khởi sắc

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong tháng 9 tiếp tục diễn biến phân hóa. Theo thống kê của VBMA từ HNX và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, có 26 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị 23.204 tỷ đồng và một đợt phát hành ra công chúng trị giá 499 tỷ đồng. Lũy kế 9 tháng, giá trị phát hành riêng lẻ đạt 349,6 nghìn tỷ đồng và phát hành ra công chúng đạt 48,3 nghìn tỷ đồng.

Doanh nghiệp mua lại trước hạn 19.509 tỷ đồng trái phiếu trong tháng, giảm 8% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến trong quý IV, có khoảng 48.080 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn, trong đó nhóm bất động sản chiếm tỷ trọng lớn nhất với 38%, tương đương 18.331 tỷ đồng. Thị trường ghi nhận 5 mã trái phiếu chậm thanh toán gốc, lãi với tổng giá trị khoảng 150 tỷ đồng.

Trái ngược với sự trầm lắng ở khâu phát hành, thị trường thứ cấp lại sôi động hơn. Tổng giá trị giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đạt 150.766 tỷ đồng, bình quân 7.538 tỷ đồng mỗi phiên, tăng 45% so với tháng 8. Sự cải thiện về thanh khoản phản ánh tâm lý tích cực hơn của nhà đầu tư trước triển vọng kinh tế và nỗ lực minh bạch hóa thị trường.

Theo VBMA, dù thị trường còn nhiều yếu tố thách thức, các tín hiệu tích cực đang dần xuất hiện. Một số doanh nghiệp lớn như Vingroup dự kiến phát hành tối đa 2.500 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ trong quý III/2025 và Vietjet có kế hoạch phát hành 3.000 tỷ đồng trong giai đoạn quý III–IV/2025. Những kế hoạch này cho thấy niềm tin của doanh nghiệp đối với kênh huy động vốn qua trái phiếu đang phục hồi sau thời gian trầm lắng.

VBMA nhận định, đường cong lợi suất trái phiếu Chính phủ có xu hướng đi lên nhẹ do tác động từ kỳ vọng lãi suất quốc tế và nhu cầu huy động vốn tăng vào cuối năm tài khóa. Mặc dù thanh khoản thị trường thứ cấp giảm, tổng thể thị trường vẫn duy trì trạng thái ổn định. Trong bối cảnh lạm phát được kiểm soát, chính sách tiền tệ tiếp tục duy trì định hướng hỗ trợ tăng trưởng, thị trường trái phiếu được kỳ vọng sẽ ổn định hơn trong quý IV/2025 và từng bước phục hồi trong năm 2026, khi niềm tin của nhà đầu tư và doanh nghiệp được củng cố trở lại.