Sau ba phiên giao dịch đầu tiên của tháng 8, thị trường Việt Nam đón nhận các đợt gió ngược trên thị trường thế giới gây nên hiện tượng biển “đỏ” lan rộng đến gần như toàn bộ các thị trường chứng khoán lớn trên toàn cầu. Chỉ riêng phiên 5/8, VN-Index ghi nhận giảm gần 50 điểm (-3,92% so với phiên trước đó. 

Cùng thời điểm này, tại thị trường Nhật Bản, chỉ số Nikkei 225 giảm gần 22% chỉ sau ba phiên giao dịch đầu tháng dù phần nào ghi nhận tín hiệu phục hồi vào những phút cuối cùng của ngày 5/8. Chỉ số KOSPI của Hàn Quốc giảm gần 15% trong cùng thời điểm; Nasdaq tại Mỹ giảm hơn 11%. 

Thị trường trái phiếu toàn cầu cũng ghi nhận nhiều tín hiệu trái chiều, tiêu biểu như lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ giảm sâu về vùng 3,8% - mức thấp nhất kể tháng 12/2023, sau thông tin tỷ lệ thất nghiệp tăng cao khiến Mỹ có khả năng sẽ bước vào suy thoái. 

Trong nhận định mới nhất về triển vọng thị trường chứng khoán cuối năm, Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MAS) cho rằng diễn biến giao dịch ở những phiên đầu tháng 8 đang phản ánh sự e ngại rủi ro của nhà đầu tư, đặc biệt là nhóm nhà đầu tư cá nhân trong nước. 

“Rủi ro giảm điểm vẫn còn hiện hữu khi áp lực giảm điểm chung trên các nền thị trường chứng khoán lớn sẽ góp phần tác động tiêu cực đến diễn biến giao dịch tại thị trường Việt Nam”, nhóm phân tích nhận định.

Theo đó, MAS chỉ ra một số yếu tố tác động đến TTCK cũng như rủi ro cần theo dõi.

Đầu tiên là nguy cơ thị trường lao động suy yếu tại Mỹ sẽ khiến Fed phải hành động nhanh hơn cùng với các đợt cắt lãi suất có quy mô lớn và liên tục. Thị trường tương lai nhanh chóng phản ứng với thông tin trên khi kỳ vọng chung cho rằng Fed sẽ giảm tổng cộng 125 điểm cơ bản trong quý IV từ vùng lãi suất 5,25% - 5,5% ở hiện tại, tăng mạnh so với kỳ vọng chỉ có 2 lần cắt lãi suất (khoảng 50 điểm cơ bản) vào tuần trước. 

Cùng đó là lo ngại sự bất đối xứng trong chính sách tiền tệ có khả năng sẽ khiến Mỹ rơi vào tình trạng lạm phát đình trệ. 

Cụ thể, Fed đã giảm tốc độ thu hẹp bảng cân đối tài sản từ 60 tỷ USD về 25 tỷ USD mỗi tháng trong khi có khả năng rằng cơ quan này sẽ buộc phải cắt lãi suất sớm và theo sát với diễn biến thị trường khi rủi ro suy thoái dần hiện hữu. Điều này dẫn đến tình trạng bất đối xứng trong chính sách tiền tệ trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ vẫn ghi nhận rủi ro chính trị đến từ cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 sắp tới khi chính sách kinh tế của cả hai ứng viên Tổng thống đều đang nghiêng về viễn cảnh gia tăng thâm hụt tài khóa, dẫn đến áp lực lạm phát trở lại.

Trong khi đó, ở khu vực châu Á Thái Bình Dương, nền kinh tế Nhật Bản đang bước ra khỏi giai đoạn tiền rẻ và chính sách lãi suất âm, và đồng thời đưa ra tín hiệu về việc kết thúc kỷ nguyên Carry Trade. Điều này làm gia tăng nhu cầu nắm giữ đối với đồng yên Nhật tăng cao trong thời gian qua – USD/JPY giảm hơn 12% trong hai tháng gần nhất kể từ mức đỉnh lịch sử. 

Cùng lúc, cuộc chiến tranh thương mại giữa Mỹ - Trung có nguy cơ làm kéo dài thời gian phục hồi của giao thương toàn cầu. Trong bối cảnh cả hai quốc gia này đều đồng thời là đối tác thương mại chủ chốt của Việt Nam nhưng cũng đều đang gặp khó khăn trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhóm phân tích MAS cho rằng điều này có khả năng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam trong tương lai.

Một yếu tố rủi ro khác là sự dần hạ nhiệt của làn sóng đầu tư vào nhóm cổ phiếu công nghệ tại Mỹ khi nhà đầu tư lo sợ rằng thị trường sẽ bước qua giai đoạn tương tự với sự kiện bong bóng Dotcom ở năm 2000 khi công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) dù sở hữu rất nhiều tiềm năng song đi kèm với chi phí đầu tư rất lớn nhưng khả năng sinh ra lợi nhuận ở hiện tại vẫn còn là một ẩn số trong khi các công ty công nghệ vẫn đang tăng tốc trong quá trình cắt giảm chi phí thông qua tối ưu nguồn nhân lực. Tiêu biểu như Intel, cổ phiếu này đã giảm hơn 31% sau khi đưa ra thông báo cắt giảm 15% lượng nhân sự hiện tại. 

Cuối cùng, rủi ro chiến tranh leo thang và toàn diện giữa Israel và Iran cùng các đồng minh tại khu vực Trung Đông cũng có thể tác động tiêu cực đến TTCK toàn cầu cũng như chỉ số tại Việt Nam.

Trong viễn cảnh kém khả quan nhất, MAS kỳ vọng thị trường sẽ tìm thấy lực cầu tại các vùng định giá hấp dẫn của VN-Index, tiêu biểu như vùng -1 đến -2 lần độ lệch chuẩn so với P/E bình quân 10 năm gần nhất, kéo dài trong khoảng 1.050 điểm đến 1.150 điểm. Kỳ vọng vùng hỗ trợ này dựa trên đánh giá sự cải thiện kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm và xu hướng phục hồi lợi nhuận của doanh nghiệp trong nửa đầu năm.