Tiếp nối xu hướng của năm 2020, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam duy trì xu hướng tăng trưởng rất mạnh mẽ từ đầu năm đến nay. Tuy nhiên, song song với đó là tình trạng nghẽn lệnh trên HOSE (Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh) khiến hệ thống đứng trước nguy cơ rủi ro lớn.

Đề cập tới tình trạng này, ông Phạm Hồng Sơn – Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) trả lời trên Thời báo Tài chính Việt Nam.

Theo vị lãnh đạo UBCK, hệ thống giao dịch trên HOSE đã xảy ra từ cuối năm 2020 và đến nay vẫn là một vấn đề quan trọng được toàn ngành đặc biệt quan tâm. Với nhiều giải pháp cấp bách được triển khai như tăng lô từ 10 lên 100, chuyển giao dịch tự nguyện, dừng giao dịch cổ phiếu niêm yết mới trên HOSE và nhất là cải biến kỹ thuật,… đã giúp hệ thống hoạt động khá ổn định trong thời gian qua.

Ông Phạm Hồng Sơn – Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Tuy nhiên, trong những phiên cuối tháng 5, đầu tháng 6, khi thanh khoản và lượng lệnh vào thị trường tăng đột biến, đã khiến hiện tượng nghẽn lệnh tái diễn thậm chí xuất hiện rủi ro lớn đối với hệ thống giao dịch của HOSE, buộc HOSE phải chủ động ngừng giao dịch phiên chiều 01/6 để đảm bảo an toàn chung cho toàn hệ thống. Đến nay, hệ thống đã trở lại hoạt động bình thường, có tiến triển tốt khi HOSE và các thành viên công ty chứng khoán cũng nỗ lực đưa ra giải pháp mới.

Ông Phạm Hồng Sơn cho biết, song song công việc đối với hệ thống hiện tại, HOSE và các đơn vị liên quan cũng đã tích cực triển khai đồng thời hệ thống giao dịch phối hợp với FPT và hệ thống công nghệ thông tin cho toàn thị trường KRX. Tất cả công tác vẫn tiến hành khẩn trương, đảm bảo đúng tiến độ, lộ trình. Hệ thống phối hợp FPT đã vào giai đoạn kiểm thử diện rộng sẽ xử lý vấn đề nghẽn lệnh

Tuy nhiên, từ nay đến khi hệ thống phối hợp với FPT xây dựng đi vào vận hành, việc đảm bảo cho hệ thống hiện tại của HOSE giao dịch không bị gián đoạn vẫn là ưu tiên hàng đầu. Đây là công tác được Bộ Tài chính đặc biệt quan tâm và Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng đã có chỉ đạo quyết liệt. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổ công tác xử lý dứt điểm tình trạng nghẽn lệnh, các đơn vị liên quan đã họp để vừa tiến hành rà soát vừa đưa ra các giải pháp cấp bách sẽ áp dụng khi cần thiết, nhằm đảm bảo tốt nhất có thể cho hệ thống giao dịch hiện tại của HOSE.

Trước đó, Chính phủ đã đồng ý cho phép Công ty CP FPT tham gia xử lý tình trạng nghẽn lệnh trên TTCK như đề xuất của Chủ tịch HÐQT Trương Gia Bình tại sự kiện Ðối thoại 2045, giao Bộ Tài chính phối hợp thực hiện. Về phía Bộ Tài chính đã thành lập Tổ công tác do Thứ trưởng Huỳnh Quang Hải làm tổ trưởng nhằm xử lý dứt điểm tình trạng này.

Tại phiên làm việc đầu tiên của Bộ Tài chính với FPT để bàn giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong giao dịch chứng khoán diễn ra ngày 9/3, đồng chí Ðinh Tiến Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Tài chính khẳng định, tình trạng tắc nghẽn giao dịch trên HOSE trong thời gian qua phải sớm được xử lý dứt điểm. Các đơn vị thuộc Bộ Tài chính đã xây dựng đồng thời nhiều giải pháp trước mắt cũng như lâu dài để bảo đảm vận hành an toàn hệ thống.

Trong số các giải pháp do Bộ Tài chính xây dựng, có giải pháp khá phù hợp với quan điểm của FPT. Tại buổi làm việc, Bộ Tài chính và FPT cùng nhận định, giải pháp áp dụng hệ thống phần mềm đang được vận hành tại HNX cho hệ thống giao dịch tại HOSE là hoàn toàn khả thi, chỉ mất từ ba đến bốn tháng để triển khai và hoàn thiện, do đó có thể xử lý dứt điểm tình trạng nghẽn lệnh. Ðồng chí Ðinh Tiến Dũng yêu cầu các đơn vị liên quan thuộc Bộ Tài chính và Sở Giao dịch Chứng khoán chủ động phối hợp FPT triển khai phương án giải quyết, bảo đảm không làm gián đoạn thị trường và ảnh hưởng nhà đầu tư.

Trước mắt, không áp dụng đề xuất nâng lô giao dịch chứng khoán tối thiểu lên 1.000 nhưng khuyến khích việc chuyển đổi giao dịch một số cổ phiếu từ HOSE sang HNX trên tinh thần tự nguyện nhằm giảm tải hệ thống giao dịch của HOSE, bảo đảm vận hành an toàn hệ thống giao dịch chứng khoán. Bộ Tài chính sẽ sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án xử lý tình trạng nghẽn lệnh chứng khoán.

Theo đại diện FPT, tập đoàn này có thể khắc phục lỗi hiện tại của HOSE trong thời gian ba tháng kể từ khi chính thức bắt tay vào công việc. Giải pháp về công nghệ được FPT đưa ra gồm hai phương án: Rà soát phần mềm hiện tại để xử lý kỹ thuật hoặc triển khai hệ thống thay thế tạm thời cho đến khi hệ thống của KRX vận hành chính thức. Trong đó, FPT nghiêng về phương án thứ hai.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt nam (VAFI) Nguyễn Hoàng Hải cho rằng, tình trạng nghẽn lệnh chứng khoán là do năng lực quản trị điều hành yếu kém của HOSE. Cụ thể là yếu kém về quản lý công nghệ, khi dự án xây dựng hệ thống giao dịch mới đã được triển khai từ năm 2012 nhưng đến nay vẫn chưa xong và không biết thời điểm hoàn thành. Bên cạnh đó là những tồn tại, hạn chế trong khâu giám sát thị trường, ảnh hưởng chất lượng hàng hóa trên sàn.

Nhiều ý kiến lo ngại, đây là hệ quả của việc thị trường đã tăng trưởng nhanh hơn nhiều so với khả năng phát triển của hệ thống trong những năm qua, trong khi vấn đề kỹ thuật quá phụ thuộc vào đối tác nước ngoài, không làm chủ được công nghệ vận hành. Do đó, để giải quyết triệt để, không thể chỉ là những giải pháp một sớm một chiều.

Theo thông tin được Ủy ban CKNN đưa ra, hệ thống giao dịch mới của HOSE chỉ có thể đưa vào vận hành sớm nhất vào quý 4/2021.

PV (t/h)