Sức mua giảm đang tác động đến nhiều ngành hàng bán lẻ, trong đó có các doanh nghiệp phân phối ô tô. Trước áp lực doanh số xuống thấp, các đại lý bán lẻ đang phải chấp nhận hy sinh lợi nhuận nhằm kích cầu người dùng.

Đại lý phân phối xe lao đao

Công ty Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn (Savico- Mã: SVC) - đơn vị phân phối ô tô lớn nhất Việt Nam - ghi nhận doanh thu quý cuối năm giảm 6% so với cùng kỳ về dưới mức 6.600 tỷ đồng. Chi phí tăng cao và giảm lợi nhuận từ các đơn vị thành viên khiến lãi sau thuế lao dốc 97% xuống dưới 5 tỷ đồng.

Tính chung cả năm 2023, quy mô doanh thu của Savico giảm nhẹ 2% còn gần 20.900 tỷ đồng và biên lãi gộp thu hẹp 1 điểm phần trăm về mức 6,8%. Lợi nhuận sau thuế giảm 93% về mức 38 tỷ đồng, thấp nhất kể từ năm 2006 đến nay.

Với kết quả này, công ty chỉ hoàn thành khoảng 70% chỉ tiêu doanh thu và gần 9% kế hoạch lợi nhuận năm. Savico hiện là đại lý phân phối đa dạng các dòng xe Volvo, Toyota, Ford, Honda, VinFast, Hyundai, Suzuki, Mitsubishi...

Công ty Dịch vụ ô tô Hàng Xanh (Haxaco - Mã: HAX) - nhà phân phối lớn nhất thương hiệu xe sang Mercedes Benz Việt Nam - cũng trong tình trạng tương tự. Quý cuối năm ngoái chứng kiến doanh thu giảm 33% về mốc hơn 1.000 tỷ và lợi nhuận giảm hơn một nửa còn 22 tỷ đồng.

Doanh thu cả năm theo đó giảm 41% để mất mốc 4.000 tỷ đồng, mức thấp nhất từ 2018 đến nay. Lợi nhuận trước thuế lao dốc 84% còn 48 tỷ đồng, chỉ hoàn thành 15% kế hoạch năm. Lãi sau thuế giảm về 37 tỷ đồng, con số thấp nhất tính từ năm 2016 đến nay.   

City Auto (Mã: CTF) - đại lý lớn nhất của thương hiệu Ford Việt Nam - cũng không thể hoàn thành mục tiêu kinh doanh năm vừa qua. Dù doanh thu tăng 13% lên mức kỷ lục 7.100 tỷ đồng, nhưng lãi ròng cả năm lại giảm 61% xuống 43 tỷ đồng.

Nhà phân phối xe hơi này đặt mục tiêu doanh thu gần 9.000 tỷ và lợi nhuận trước thuế hơn 170 tỷ đồng. Như vậy, công ty mới thực hiện được 82% kế hoạch doanh thu và 32% mục tiêu lợi nhuận năm ngoái.

Công ty Đầu tư Dịch vụ Hoàng Huy (mã: HHS) là đơn vị chuyên về lĩnh vực sản xuất, nhập khẩu xe tải hạng trung và hạng nặng mang nhãn hiệu Dongfeng. Mảng kinh doanh ô tô trong quý IV/2023 ghi nhận doanh thu 307 tỷ và lãi gộp gần 12 tỷ đồng, lần lượt giảm 15% và 62% so với cùng kỳ.

Nhập khẩu xe giảm

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, Việt Nam nhập khẩu tổng cộng 118.942 ô tô nguyên chiếc với giá trị kim ngạch đạt 2,83 tỷ USD. Số liệu này tương ứng giảm 32% về số lượng và thấp hơn đến 26% về giá trị kim ngạch.

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tổng sản lượng xe ô tô được các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước ước đạt 347.400 chiếc, giảm 12,3% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, thị trường trong nước được bổ sung khoảng 466.342 chiếc xe mới trong năm ngoái.

Sự đi xuống của toàn ngành ô tô đã được dự báo từ giữa năm do kinh tế suy yếu và lãi suất ngân hàng thiếu ổn định làm ảnh hưởng đến sức mua. Bên cạnh việc Chính phủ cho phép giảm 50% lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất lắp ráp trong nước, các doanh nghiệp cũng tham gia hỗ trợ 50% lệ phí còn lại hoặc ưu đãi 100% lệ phí đối với xe nhập khẩu, nhưng chưa giúp doanh số bứt phá.

Số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam cho thấy lượng ô tô tiêu thụ đạt gần 302.000 xe, giảm 25% theo năm. Hầu hết hãng cũng như top 10 xe bán chạy nhất thị trường đều ghi nhận doanh số giảm so với cùng kỳ.

Lãnh đạo City Auto nhận định thị trường kinh doanh ô tô sụt giảm do suy thoái toàn cầu, qua đó ảnh hưởng mạnh đến sức mua, sức tiêu dùng đối với mặt hàng ô tô, các doanh nghiệp trong ngành đều bị ảnh hưởng chung.

Tổng Giám đốc CTF Nguyễn Đăng Hoàng nói rằng chính sách giảm 50% thuế trước bạ vẫn chưa đủ để thúc đẩy tăng trưởng, cạnh tranh khốc liệt khiến giá bán giảm mạnh hơn các năm trước, tác động đến lợi nhuận toàn ngành.

Savico chung nhận định tình hình quý cuối năm vẫn gặp nhiều khó khăn, các đơn vị thành viên trong hệ thống phải tăng chi phí kinh doanh nhằm duy trì sản lượng bán hàng. Điều này khiến chi phí bán hàng tăng lên và lợi nhuận đi xuống.

Lãnh đạo Haxaco đưa quan điểm 2023 có nhiều thách thức cho nền kinh tế, đặc biệt là ngành kinh doanh ô tô. Doanh thu giảm nhưng chi phí cố định tương đương cùng kỳ làm lợi nhuận giảm mạnh.

Dù kết quả kinh doanh chưa mấy khả quan, nhiều doanh nghiệp phân phối ô tô với tiềm lực tài chính tốt vẫn đang chuẩn bị nguồn lực nhằm tăng độ phủ hệ thống cũng như mở rộng sang các ngành hàng mới.

Chẳng hạn, City Auto mới đây đã vận hành thêm showroom Ford Tân Thuận có quy mô lớn nhất Đông Nam Á. Công ty có kế hoạch tiếp tục khai trương showroom Ford tại Dĩ An (Bình Dương) và nghiên thêm điểm bán tại Kiên Giang.

Haxaco cũng đang chuyển sang chiến lược "đi bằng 2 chân" khi nhảy sang phân khúc mới là phân phối xe MG có giá bình dân. Công ty mở thêm 4 đại lý MG tại TP HCM, Cần Thơ, Hà Nội trong 3 năm và vừa ra mắt thêm đại lý Premium MG Bắc Giang cuối tháng 1.