Thông thường, sau khi doanh nghiệp công bố báo cáo tài chính kiểm toán, kết quả kinh doanh sẽ có sự chênh lệch so với báo cáo tự lập trước đó. Trong đó, doanh thu và lợi nhuận thường là đối tượng có sự thay đổi nhiều nhất. Khoản mục này cũng là điều được nhiều nhà đầu tư quan tâm, bởi nó phần nào phản ánh khả năng thanh toán, tiềm năng hay hiệu năng kinh doanh, triển vọng phát triển cũng như rủi ro tiềm tàng trong tương lai.

Sau khi công bố báo cáo kiểm toán năm 2023, nhiều doanh nghiệp đã “bốc hơi” mạnh lợi nhuận, thậm chí có đơn vị giảm tới 94%.

Theo báo cáo tài chính kiểm toán năm 2023, CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã: HBC) ghi nhận lỗ sau thuế công ty mẹ năm 2023 lên tới 1.111 đồng, tăng thêm 333 tỷ đồng so với báo cáo tự lập. Biến động này do chi phí quản lý doanh nghiệp tăng từ 482,9 tỷ trong báo cáo của HBC lên 757,7 tỷ trong báo cáo kiểm toán (cao hơn 57%). Ngoài ra, các khoản mục khác trong báo cáo tự lập và báo cáo đã kiểm toán không có sự chênh lệch lớn.

Nguyên nhân khiến hai báo cáo có sự chênh lệch lớn là bởi tại báo cáo tự lập, Xây dựng Hòa Bình đã hoàn nhập hơn 310 tỷ đồng từ trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi. Tuy nhiên báo cáo kiểm toán lại không không ghi nhận khoản hoàn nhập trên mà vẫn thống kê chi phí dự phòng 417,5 tỷ đồng.

Theo công ty kiểm toán AASC, Xây dựng Hòa Bình đang trong quá trình làm các thủ tục đảm bảo cho một số khoản tạm ứng để bổ sung các bằng chứng thích hợp và đầy đủ về giá trị có thể thu hồi.

Tính đến thời điểm phát hành báo cáo, AASC chưa thể xác định được liệu có cần thiết phải điều chỉnh các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính hợp nhất có liên quan đến các khoản tạm ứng này hay không.

Cũng tiếp tục tăng lỗ sau kiểm toán, CTCP Đầu tư LDG (mã: LDG) ghi nhận lỗ ròng được đẩy lên hơn 527 tỷ đồng, tăng thêm 153 tỷ so với số lỗ trước đó. Nguyên nhân chủ yếu do giá vốn hàng bán và chi phí quản lý lần lượt tăng 41% và 222% so với báo cáo tự lập, lên 80 tỷ đồng và 248 tỷ đồng.

Trong giải trình, LDG cho biết đơn vị kiểm toán đã thực hiện điều chỉnh trích lập dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi và dự phòng giảm giá hàng tồn kho so với báo cáo tài chính quý IV/2023 công ty công bố trước đó.

Dù chấp nhận toàn phần nhưng đơn vị kiểm toán Moore AISC đã đưa ra một số vấn đề cần nhấn mạnh đối với báo cáo tài chính của LDG, bao gồm các vấn đề liên quan đến khu dân cư Tân Thịnh, cựu Chủ tịch Nguyễn Khánh Hưng và thông tin giả định hoạt động liên tục cùng các cam kết về hoạt động liên tục của Ban điều hành công ty. Công ty kiểm toán cho rằng sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của công ty LDG. 

Giảm 94% lợi nhuận sau kiểm toán, CTCP Tập đoàn Lộc Trời (mã: LTG) ghi nhận lợi nhuận vỏn vẹn 17 tỷ đồng, so với 265 tỷ trong báo cáo tự lập. Nguyên nhân do doanh thu điều chỉnh giảm hơn 19 tỷ đồng, còn giá vốn hàng bán tăng gần 16 tỷ đồng. 

Đặc biệt, khoản lãi từ công ty liên kết giảm 315 tỷ đồng đến từ việc loại trừ lãi từ giao dịch giá rẻ, do ảnh hưởng của việc xác định giá trị hợp lý tài sản thuần của công ty liên kết tại ngày mua chưa được phản ánh phù hợp trong báo cáo tự lập, và phần loại trừ lãi chưa thực hiện phát sinh từ các giao dịch trong nội bộ Tập đoàn.

Điểm tích cực là chi phí quản lý doanh nghiệp giảm 77 tỷ đồng sau kiểm toán, góp công lớn giúp Lộc Trời thoát lỗ trong năm 2023.

CTCP Đầu tư Năm Bảy Bảy (mã: NBB) chỉ lãi sau thuế 1,1 tỷ đồng năm 2023. Trước đó, doanh nghiệp báo lãi hơn 8 tỷ đồng trong báo cáo tự lập. Theo giải trình, lãi sau thuế sau kiểm toán giảm 87% là do chi phí quản lý tăng 1,1 tỷ và chi phí khác tăng 5,8 tỷ (trích lãi chậm nộp thuế).

Chuyển lãi thành lỗ, CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (mã: TTF) ghi nhận lỗ sau thuế cổ đông công ty mẹ 134 tỷ đồng, trong khi ở báo cáo tự lập có lãi 11 tỷ đồng. Trước đó, trong năm 2022, công ty có lãi 3,4 tỷ đồng.

Nguyên nhân TTF chuyển từ lãi sang lỗ chủ yếu vì khoản lợi nhuận khác từ 18 tỷ đồng ở báo cáo tự lập thành lỗ 70 tỷ đồng sau kiểm toán, do tăng mạnh chi phí phạt thuế cùng khoản lỗ từ xoá sổ và thanh lý tài sản.