Kỳ vọng NIM phục hồi từ đáy

Trong báo cáo triển vọng ngành ngân hàng 2025, chứng khoán Tiên Phong (TPS) dự báo trong những tháng cuối năm 2024, biên lãi thuần (NIM) ngân hàng dự kiến sẽ đi ngang hoặc giảm nhẹ.

Quay lại thời điểm quý III/2024, NIM của các ngân hàng tiếp tục suy giảm, NIM toàn ngành giảm 0,2% xuống còn 3,25%. NIM ngân hàng thu hẹp xuất phát từ các nguyên nhân từ lợi suất sinh lời trên tài sản giảm, nhu cầu tín dụng chậm, chi phí vốn tăng và cạnh tranh gay gắt về lãi suất cho vay.

Bước sang 2025, NIM được kỳ vọng có thể phục hồi từ đáy nhờ vào các chính sách của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và sự cải thiện của thị trường bất động sản khi nguồn cung 2025 của ngành này cao hơn đáng kể so với 2024.

Động lực cải thiện đến từ các yếu tố đơn cử như lãi suất cho vay ở mức thấp nhất trong 20 năm qua, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tăng trưởng tín dụng và cải thiện NIM. Lãi suất cho vay các ngân hàng thương mại hiện dao động từ 6,7% đến 9,1% đối với các khoản vay mới và dư nợ cũ. Đặc biệt, lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND dành cho các lĩnh vực chỉ khoảng 3,7%/năm, thấp hơn mức trần 4%/năm do NHNN quy định.

Giới chuyên gia đánh giá nhiều khả năng lãi suất cho vay của hệ thống ngân hàng sẽ tăng nhẹ trong năm 2025 để tiếp tục thúc đẩy nền kinh tế, trước bối cảnh nhu cầu tín dụng có mức tăng đáng kể. Các ngân hàng quy mô lớn và chất lượng tài sản tốt sẽ có lợi thế trong việc duy trì NIM, báo cáo TPS cho hay.

Ở chiều lãi suất huy động, lãi suất đã giảm mạnh từ tháng 10/2023 và đạt mức thấp nhất trong vòng ba năm gần nhất. Tính đến cuối tháng 11/2024, lãi suất huy động dao động trong mức 5,2% đến 6%. Song, xu hướng lãi suất thấp khó có khả năng tiếp tục diễn ra trong 2025 do NHNN đã phải giữ nền lãi suất thấp một thời gian dài nhằm kích thích nền kinh tế và đang khiến áp lực tỷ giá quay trở lại sau một vài tháng hạ nhiệt.

Theo đó, TPS nhận định lãi suất huy động có thể tiếp tục tăng đến cuối năm 2024, bước sang 2025 lãi suất huy động sẽ ổn định hoặc tăng nhẹ và có sự phân hoá giữa các ngân hàng. Theo đó, nhóm ngân hàng quy mô nhỏ dự kiến sẽ áp dụng mức lãi suất cao hơn để thu hút nguồn vốn từ khách hàng.

Cẩn trọng với nợ xấu

Theo thống kê của TPS, bức tranh nợ xấu ngân hàng đang có xu hướng xấu đi. Tính đến hết tháng 9/2024, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng đã tăng lên mức 2,3%, tương đương mức cuối năm 2023 nhưng cao hơn nhiều so với mức 1,64% của năm 2022.

TPS cho rằng nguyên nhân khiến nợ xấu gia tăng là nhiều khách hàng gặp khó khăn từ dịch COVID-19 và các yếu tố kinh tế khác dẫn đến việc không thể đáp ứng các điều kiện vay mới. Bộ đệm dự phòng nợ xấu của các ngân hàng cũng đang mỏng dần, khiến các ngân hàng phải duy trì chi phí trích lập dự phòng ở mức cao.

Tuy nhiên, các ngân hàng có xu hướng xử lý nợ xấu vào cuối năm. Do đó, các chuyên viên phân tích dự phóng kết thúc năm 2024, ngành ngân hàng có thể ghi nhận mức nợ xấu giảm nhẹ so với quý III/2024. Sang 2025, tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng có thể giảm xuống 1,8% nhờ vào các biện pháp quản lý rủi ro chặt chẽ hơn và sự cải thiện trong chất lượng tài sản.

Đồng thời các chuyên gia cũng lưu ý chi phí tín dụng dự kiến sẽ tăng nhẹ do bộ đệm dự phòng hiện không còn dày. Theo đánh giá, hệ thống ngân hàng sẽ tiếp tục đối mặt với thách thức trong việc xử lý nợ xấu, đặc biệt là các khoản vay liên quan đến bất động sản.

TPS nhận định triển vọng nợ xấu trong năm 2025 là tích cực, song vẫn cần sự quản lý rủi ro chặt chẽ và các biện pháp hỗ trợ từ chính phủ để đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng.

Tăng trưởng tín dụng giữ mức khoảng 15%

Theo số liệu từ NHNN, tính ngày 13/12/2024, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt khoảng 12,5% so với cuối năm 2023, với tổng dư nợ toàn nền kinh tế đạt trên 12,8 triệu tỷ đồng.

Giới chuyên gia nhận định còn nhiều khó khăn để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế ở mức 15% vào năm 2024, tuy nhiên con số này phản ánh những nỗ lực của NHNN trong việc duy trì thanh khoản và điều chính chính sách tín dụng hợp lý, đặc biệt là trong bối cảnh áp lực từ tỷ giá và lạm phát.

Trong năm 2025, Thống đốc NHNN cho biết dự kiến tăng trưởng tín dụng năm 2025 sẽ vẫn giữ mức khoảng 15%. Bên cạnh đó, ngày 14/11/2024, NHNN đã ban hành văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng tập trung hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh; các giải pháp bao gồm tiết giảm chi phí, miễn giảm phí không cần thiết, công khai mức phí, đơn giản hóa thủ tục cho vay, và ứng dụng công nghệ để giảm lãi suất.

Các chuyên gia TPS phân tích có thể thấy quyết tâm của NHNN để đạt được mức tăng trưởng tín dụng trong năm tới là rất lớn. Ngoài ra, triển vọng tăng trưởng tín dụng trong 2025 là tích cực khi Việt Nam đang trở thành điểm đến của các doanh nghiệp đa quốc gia như NVIDIA sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế và nhu cầu vốn trong năm sau.

Đồng quan điểm, Chứng khoán ACBS cũng dự báo tăng trưởng tín dụng toàn ngành ngân hàng ở mức 15% trong năm 2025, tương đương mục tiêu năm 2024 và cao hơn tăng trưởng GDP danh nghĩa.