Tại báo cáo gửi Quốc hội về thực hiện Nghị quyết về chất vấn của Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, năm 2024, cơ quan này triển khai đồng bộ các giải pháp tăng cường quản lý thị trường vàng, xử lý tình trạng chênh lệch ở mức cao giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, theo Báo Đầu tư.

Cụ thể, NHNN đã thực hiện cung vàng miếng ra thị trường thông qua đấu thầu bán vàng miếng và bán vàng miếng trực tiếp, giúp thu hẹp đáng kể chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC trong nước và giá vàng thế giới.

Đồng thời, phối hợp các bộ, ngành chức năng thanh tra hoạt động kinh doanh vàng của một số đơn vị, doanh nghiệp để từng bước chấn chỉnh hoạt động này.

NHNN cũng đã chuyển thông tin về kết quả thanh tra có liên quan đến cơ quan có thẩm quyền để xác minh, điều tra, xử lý theo quy định và hiện đang hoàn thiện kết luận thanh tra.

Kết quả, đến cuối năm 2024, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và giá thế giới đã được kiểm soát và duy trì ở biên độ phù hợp, từ mức chênh lệch khoảng 25% tại thời điểm cao nhất xuống còn khoảng 3 - 5 triệu đồng/lượng (tương đương khoảng 5-7%).

Tuy nhiên, những tháng đầu năm 2025, giá vàng thế giới liên tục phá vỡ mức kỷ lục trước đó. Ngày 4/5, 121,3 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới quy đổi khoảng 18 triệu đồng/lượng. Chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới lại quay về mức cao kỷ lục như trước thời điểm NHNN tung ra các giải pháp can thiệp thị trường vàng.

Ba nguyên nhân khiến giá vàng tăng đầu năm 2025

Chỉ ra ba nguyên nhân khiến giá vàng quốc tế tăng, NHNN cho biết, thứ nhất, bất ổn chính trị, xung đột quân sự, cạnh tranh chiến lược gia tăng trên phạm vi toàn cầu như xung đột quân sự Nga - Ukraine kéo dài, kéo theo đó là các biện pháp trừng phạt, trả đũa lẫn nhau về kinh tế, chính trị giữa Nga với Mỹ và đồng minh; xung đột quân sự giữa Israel và các quốc gia, lực lượng Hồi giáo tại Trung Đông.

Thứ hai, nhiều ngân hàng trung ương và quỹ đầu tư đẩy mạnh mua vào vàng để bổ sung dự trữ ngoại hối cũng là lý do quan trọng khiến giá vàng tăng.

Thứ ba, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế đối ứng cao với các quốc gia trên thế giới đã tác động tiêu cực đến tâm lý nhà đầu tư và tăng trưởng kinh tế thế giới, khiến dòng tiền của nhà đầu tư có xu hướng đổ vào vàng…

Từ đầu năm cho đến hết tháng 3/2025, chênh lệch giá vàng trong nước và giá thế giới tiếp tục được kiểm soát và duy trì ở biên độ khoảng 3 - 5 triệu đồng/lượng (tương đương 5% - 7%); có thời điểm chỉ còn trên dưới 1 triệu đồng/lượng (tương đương 1% - 2%) vào đầu năm 2025.

Tuy vậy, đến ngày 23/4/2025, chênh lệch giá vàng miếng SJC trong nước và thế giới quy đổi ở mức khoảng 14,48 triệu đồng/lượng, tương đương chênh lệch 13,62%.

Nguyên nhân khiến mức chênh lệch giá vàng giữa trong nước và quốc tế được NHNN lý giải là do tâm lý kỳ vọng việc giá vàng thế giới tiếp tục tăng trong bối cảnh các chính sách thuế quan của Chính quyền Tổng thống Trump dự kiến tác động tiêu cực đến kinh tế toàn cầu.

Bên cạnh đó, lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed); diễn biến địa chính trị thế giới căng thẳng; các cú sốc giá cả hàng hóa có thể phát sinh cũng khiến nhu cầu mua vàng tăng.

Hai là, nguồn cung vàng miếng trên thị trường chưa được tăng thêm từ đầu năm 2025 đến nay, thị trường ngoại hối và thị trường vàng tương đối ổn định nên từ đầu năm 2025 đến nay Ngân hàng Nhà nước không phải can thiệp thị trường.

Ngoài các nguyên nhân trên, không loại trừ nguyên nhân có một số doanh nghiệp, cá nhân lợi dụng tình hình biến động của thị trường để đầu cơ, thổi giá, trục lợi.

Sẽ sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP

Báo cáo Quốc hội, NHNN cho biết mặc dù giá vàng trong nước tăng cao, song những biến động này trước mắt chưa ảnh hưởng tới việc điều hành chính sách tiền tệ và ổn định kinh tế vĩ mô.

NHNN khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường vàng trong nước và quốc tế, phối hợp với các cơ quan hữu quan để tăng cường công tác quản lý và có biện pháp ổn định thị trường vàng theo thẩm quyền.

NHNN nhận định thị trường vàng trong thời gian tới vẫn chịu tác động bởi yếu tố tâm lý, kỳ vọng, tiềm ẩn rủi ro tác động đến thị trường tiền tệ, ngoại hối. Vì vậy, bên cạnh các giải pháp từ phía NHNN, cơ quan này đề nghị để ổn định thị trường vàng một cách bền vững cần có sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.

Định hướng của Ngân hàng Nhà nước thời gian tới là sẽ tiếp tục làm tốt công tác truyền thông để kịp thời cung cấp các thông tin về chủ trương, giải pháp, chính sách quản lý thị trường vàng, ổn định tâm lý thị trường.

Cũng như, khẩn trương xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành liên quan (Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Tài chính…) để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng và các chủ thể khác tham gia thị trường. Kịp thời phát hiện những sơ hở, bất cập, vi phạm để xử lý nghiêm theo thẩm quyền và báo cáo các cấp có thẩm quyền các biện pháp xử lý phù hợp.  ​