Ngày 4/7, Bộ phận Nghiên cứu Kinh tế và Thị trường toàn cầu (Global Economics & Market Research) của Ngân hàng UOB công bố báo cáo tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý 2/2023 đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế cả năm xuống còn 5,2% dựa trên những thách thức phía trước.

Sự suy yếu của nhu cầu bên ngoài

Theo chuyên gia của UOB, tốc độ tăng trưởng GDP thực tế của Việt Nam trong quý 2/2023 đã tăng lên 4,14% so với cùng kỳ từ mức được điều chỉnh 3,28% trong quý 1. Kết quả này vượt xa mức dự báo chung là 3,8%, nhưng thấp hơn kỳ vọng của UOB là 5,9%.

Xét về mức độ tăng trưởng theo ngành, lĩnh vực sản xuất (bao gồm cả xây dựng) vốn chiếm khoảng 34% tỷ trọng của nền kinh tế, đã đạt mức tăng trưởng khoảng 1,1% so với cùng kỳ và đóng góp tích cực trong nửa đầu năm 2023, sau khi giảm lần đầu tiên kể từ quý 3/2021.

Trong khi đó, ngành dịch vụ (chiếm 43% tỷ trọng nền kinh tế) đã cố gắng bù đắp một số tổn thất từ khu vực bên ngoài, tăng 6,1% so với cùng kỳ trong quý 2/2023 và kéo dài mức tăng trưởng 6,6% so với cùng kỳ trong quý 1/2023. Lĩnh vực dịch vụ đóng góp 2,7%, tương đương hơn 60% mức tăng trưởng chung trong nửa đầu năm 2023.

Nguyên nhân chính khiến lĩnh vực sản xuất hoạt động kém hiệu quả chủ yếu đến từ nhu cầu bên ngoài sụt giảm, vốn đã xảy ra kể từ đầu năm 2023 và ở khắp các nền kinh tế xuất khẩu chủ chốt ở châu Á khi chính sách thắt chặt ở các thị trường phát triển siết chặt nhu cầu, cộng với căng thẳng Mỹ-Trung đang diễn ra gây khó khăn lên các hoạt động của chuỗi cung ứng.

Trong nửa đầu năm nay, xuất khẩu đã giảm hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái do không có tháng nào tăng kể từ cuối năm 2022. Tổng cục Thống kê cũng công bố sản lượng điện thoại thông minh, mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, đã giảm 27,1% so với cùng kỳ xuống còn 39,8 triệu chiếc, trong khi sản lượng hàng may mặc giảm 2,9% và sản lượng giày dép giảm 4,1% trong quý.

Ngược lại, ở trong nước, doanh thu bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ trong nửa đầu năm nay tăng 10,9% so với cùng kỳ, trong khi giá tiêu dùng bình quân trong kỳ tăng 3,29%. Tốc độ lạm phát đã giảm bớt mặc dù nhu cầu trong nước còn mạnh mẽ.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tiếp tục giảm sâu, xuống 2,4% so với cùng kỳ trong quý 2 từ 4,18% so với cùng kỳ trong quý 1, đạt mức dưới mục tiêu của Chính phủ là 4,5%. Lạm phát cơ bản (không bao gồm giá thực phẩm, năng lượng và các dịch vụ công khác) đã giảm xuống 4,48% trong quý 2, từ mức 5,01% của quý 1, tạo cơ hội cho Ngân hàng Trung ương nới lỏng lập trường chính sách của mình trong nửa đầu năm.

Lãi suất có thể sẽ giảm thêm

Chuyên gia UOB nhấn mạnh: “Với tốc độ tăng trưởng trong 6 tháng đầu năm 2023 thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng chính thức trong năm, sẽ rất khó để đạt được mức dự báo 6,0% của chúng tôi. Mặc dù các lĩnh vực trong nước đã hoạt động tốt lên, đặc biệt với các biện pháp tích cực gần đây bao gồm cắt giảm lãi suất cơ bản và thuế giá trị gia tăng nhưng những biện pháp này vẫn chưa đủ. Những yếu tố thúc đẩy chẳng hạn như lĩnh vực sản xuất và ngoại thương sẽ cần trở lại bình thường để đóng góp mạnh mẽ hơn cho tăng trưởng.”

Dựa trên các yếu tố trên UOB đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng cả năm của Việt Nam xuống 5,2% (trước đó là 6,0%). Cũng theo UOB, triển vọng phía trước sẽ đầy thách thức, đặc biệt là trong quý 4 với mức cơ sở cao trong một năm trước đó. Quý 3 sẽ là thời điểm quan trọng vì đây là những tháng thường chứng kiến hoạt động sản xuất và xuất khẩu tăng mạnh trước nhu cầu lễ hội cuối năm tại các thị trường phát triển. Do đó, rủi ro suy giảm vẫn còn ở phía trước, đặc biệt nếu xuất khẩu hoặc sản xuất không có bất kỳ cải thiện đáng kể nào trong những tháng tới.

“Trước đà tăng trưởng yếu của nền kinh tế Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã hành động quyết liệt hơn chúng tôi dự đoán, bằng cách cắt giảm lãi suất tái cấp vốn tổng cộng 150 điểm cơ bản vào tháng Sáu xuống còn 4,50%. Trước đó, chúng tôi đã dự kiến việc cắt giảm lãi suất 100 điểm cơ bản trong nửa đầu năm 2023. Với những hành động này, Ngân hàng Nhà nước đã thiên về chính sách nới lỏng hơn và nhiều khả năng sẽ có thể tiếp tục hạ lãi suất trong quý 3/2023,” chuyên gia UOB nhận định.

Cũng theo chuyên gia UOB, hoạt động xuất khẩu yếu với khả năng ảnh hưởng đến nhu cầu trong nước, việc Fed tạm dừng tăng lãi suất vào tháng Sáu và có thể giảm lãi suất vào năm 2024, cũng như niềm tin vào tỷ giá hối đoái VND ổn định bất chấp các đợt giảm lãi suất trước đó đã thúc đẩy triển vọng cắt giảm lãi suất tiếp theo của Việt Nam trong năm nay.

Do đó, UOB dự đoán lãi suất sẽ giảm thêm 100 điểm cơ bản trong quý 3/2023 trước khi Ngân hàng Nhà nước tạm dừng để đánh giá các tác động./.