Các chuyên gia nhận định căng thẳng địa chính trị thế giới ngày càng leo thang, bao gồm cả cuộc xung đột ở Trung Đông và Ukraine (U-crai-na), kết hợp với triển vọng hạ lãi suất của Mỹ đang ngày càng xa hơn đã góp phần làm tăng sức hấp dẫn của vàng, loại tài sản trú ẩn an toàn trước các rủi ro địa chính trị và kinh tế. Tuy nhiên, lực lượng chính đẩy giá vàng liên tục cao hơn là nhu cầu không ngừng từ Trung Quốc, bao gồm cả người mua sắm lẻ, nhà đầu tư quỹ, nhà giao dịch trên các thị trường tương lai và thậm chí cả từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, tức ngân hàng trung ương).

Người mua lớn nhất

Trung Quốc và Ấn Độ trong nhiều năm qua lần lượt thay nhau nắm giữ vị trí là người mua vàng lớn nhất thế giới. Nhưng tình hình đã thay đổi vào năm ngoái, khi mức tiêu thụ đồ trang sức, vàng miếng và tiền xu của Trung Quốc đã đạt mức kỷ lục. Nhu cầu vàng trang sức của Trung Quốc đã tăng lên 10%, trong khi Ấn Độ giảm 6%. Tương tự, đầu tư tiền xu và vàng miếng của Trung Quốc tăng 28%.

Chuyên gia Philip Klapwijk, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Precious Metals Insights Ltd có trụ sở tại Hong Kong (Trung Quốc), nhận định: “Vẫn còn không gian cho nhu cầu tăng trưởng”. Trong bối cảnh các lựa chọn đầu tư tại Trung Quốc tương đối hạn chế, khi cuộc khủng hoảng bất động sản vẫn tiếp tục kéo dài, thị trường chứng khoán liên tục biến động và đồng nhân dân tệ suy yếu đã thúc đẩy người dân Trung Quốc chuyển tiền vào các tài sản được coi là an toàn hơn.

Bước nhảy nhập khẩu

Mặc dù,Trung Quốc khai thác vàng nhiều nhất thế giới, nhưng nước này vẫn phải nhập khẩu rất nhiều và số lượng ngày càng lớn. Trong hai năm qua, lượng mua vàng từ nước ngoài của Trung Quốc đạt tổng cộng 2.800 tấn, nhiều hơn tổng số kim loại mà các quỹ giao dịch hoán đổi trên toàn cầu nắm giữ, bằng khoảng 1/3 tổng lượng vàng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ dự trữ.

Đặc biệt, khối lượng nhập khẩu vàng của Trung Quốc tăng mạnh trong thời gian cận Tết Nguyên đán, mùa cao điểm của quà tặng. Trong hai tháng đầu năm nay,lượng nhập khẩu vàng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cao hơn 53% so với cùng kỳ năm 2023.

Yếu tố ngân hàng trung ương

PBoC đã tăng cường mua vàng trong 17 tháng liên tiếp. Đây là đợt mua dài nhất từ trước đến nay, nhằm đa dạng hóa nguồn dự trữ của cơ quan này, giảm thiểu nguy cơ bị phụ thuộc vào đồng USD và phòng ngừa sự mất giá của đồng nội tệ.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc là người mua “nhiệt tình” nhất trong số các ngân hàng trung ương. Trong năm 2023, cơ quan này đã mua vào khối lượng vàng ở mức gần kỷ lục và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì lượng mua vào đó trong năm 2024.

Thị trường bán lẻ

Nhu cầu mua vàng từ người mua tư nhân, vàng trang sức của Trung Quốc cũng rất cao, bất chấp giá vàng đã tăng lên mức kỷ lục và đồng nhân dân tệ yếu hơn khiến cho giá vàng càng trở nên đắt đỏ hơn.

Là nước nhập khẩu lớn, người mua vàng ở Trung Quốc thường phải trả giá cao hơn giá bán hàng trên thị trường quốc tế. Vào đầu tháng này, mức chênh lệnh giá bán vàng trong nước của Trung Quốc so với thế giới là 89 USD/ounce. Mức trung bình trong cả năm 2023, khoảng cách giá này là 35 USD/ounce, cao hơn nhiều so với mức trung bình lịch sử là 7 USD/ounce.

Chắc chắn, mức giá cao “ngoài sức tưởng tượng” có thể sẽ làm giảm bớt sự nhiệt tình của người mua Trung Quốc đối với vàng miếng, nhưng thị trường nước này đang chứng tỏ khả năng phục hồi một cách bất thường. Người tiêu dùng Trung Quốc thường mua vàng khi giá giảm, điều này giúp thiết lập mức sàn cho thị trường trong thời kỳ suy thoái. Nhưng mọi chuyện lần này không như vậy, vì nhu cầu của Trung Quốc đang giúp đẩy giá vàng thậm chí lên cao hơn nhiều.

Chuyên gia Nikos Kavalis, Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn Metals Focus Ltd, nói điều đó cho thấy đà tăng là bền vững và người mua vàng ở khắp mọi nơi sẽ được hưởng lợi nhờ nhu cầu bùng nổ của Trung Quốc.

Dòng vốn từ các quỹ hoán đổi

Mặc dù ít nhộn nhịp hơn, nhưng luồng vốn đầu tư vào vàng thông qua các quỹ giao dịch hoán đổi (ETF) cũng tăng đáng kể trong thời gian gần đây. Theo Bloomberg Intelligence, tiền chảy vào các quỹ ETF vàng ở Trung Quốc đại lục đều đặn hàng tháng kể từ tháng 6/2023. Trong khi dòng vốn chảy ra mạnh mẽ từ các quỹ ETF vàng ở phần còn lại của thế giới.

Ước tính, dòng tiền đổ vào các quỹ ETF vàng của Trung Quốc đã đạt tổng cộng 1,3 tỷ USD từ đầu năm đến nay và 4 tỷ USD dòng tiền đã chảy ra từ các quỹ ETF vàng ở nước ngoài. Những hạn chế trong việc đầu tư vào Trung Quốc là một yếu tố hạn chế đà tăngthu mua vàng từ các quỹ ETF trong nước, do người Trung Quốc có ít lựa chọn hơn ngoài tài sản và cổ phiếu trong nước.

Nhà phân tích Rebecca Sin của Bloomberg Intelligence cho biết trong một lưu ý rằng nhu cầu của Trung Quốc có thể tiếp tục tăng khi các nhà đầu tư tìm cách đa dạng hóa việc nắm giữ tài sản của họ.