Chiều 14/9, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống dịch COVID-19 đã làm việc với Bộ Y tế, cùng các nhà khoa học, các chuyên gia về nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thử nghiệm lâm sàng, sản xuất thuốc, vaccine phòng, chống dịch COVID-19.

Tại cuộc làm việc, các chuyên gia tiếp tục khẳng định, trong điều kiện cấp thiết cần phải có vaccine cho nhu cầu phòng, chống đại dịch COVID-19, hướng tới có vaccine cho trẻ em.

Báo cáo của Bộ Y tế cho biết, hiện Việt Nam có 3 ứng viên vaccine phòng COVID-19 đang triển khai nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng. Dự kiến, đến cuối năm 2021 sẽ có kết quả phục vụ đăng ký lưu hành vaccine trong nước, ít nhất có 1 vaccine được cấp phép lưu hành.

Thông tin tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, Việt Nam là nước đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 vaccine COVID-19 tự nghiên cứu và phát triển. 

Song song với các nỗ lực đàm phán mua vaccine từ các nhà sản xuất nước ngoài, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về nghiên cứu, phát triển vaccine phòng COVID-19 trong nước, Bộ Y tế đã tạo mọi điều kiện thuận lợi trong việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, thử nghiệm lâm sàng vaccine COVID-19 cho các nhà sản xuất và doanh nghiệp trong nước. 

Thông tin cụ thể về các ứng viên vaccine tiềm năng, TS. Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) cho biết, từ nay đến cuối năm 2021, Việt Nam sẽ có ít nhất có 1 vaccine được cấp phép khẩn cấp và triển khai tiêm trong nước từ đầu năm 2022. 

Ông Quang thông tin, trong chiều 14/9, Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen và nhóm nghiên cứu sẽ nộp bổ sung báo cáo thử nghiệm lâm sàng vaccine Nanocovax, dự kiến ngày 15/9, Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học quốc gia sẽ họp thẩm định kết quả; sau đó Hội đồng tư vấn cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc sẽ xem xét hồ sơ.

Các vaccine chuyển giao công nghệ hiện có vaccine ARCT-154 của Công ty Acturus Mỹ đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng. Ông Nguyễn Ngô Quang cho biết, cuối tuần qua, lãnh đạo Bộ Y tế đã có văn bản cho phép triển khai cuốn chiếu giai đoạn 2 và giai đoạn 3 của vaccine này. 

Sau khi họp với nhóm nghiên cứu, việc triển khai thử nghiệm lâm sàng vaccine ARCT-154 không chỉ thực hiện tại Hà Nội và TP.HCM, mà sẽ được mở rộng địa bàn nghiên cứu ở khu vực phía Bắc gồm Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên; ở phía Nam gồm Đồng Nai, Tiền Giang, An Giang, Long An để đảm bảo tiến độ triển khai.

Bên cạnh đó, là thỏa thuận đóng ống vaccine Sputnik-V của Nga và Bộ Y tế cũng đang hỗ trợ các đơn vị đàm phán nhận chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine COVID-19 từ các đối tác của Nhật Bản, Tây Ban Nha và Cuba.

Liên quan vaccine chuyển giao công nghệ, ông Bộ Y tế cho biết hiện Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC) và Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vắcxin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) đã ký thỏa thuận bảo mật thông tin với Công ty Shionogi (Nhật Bản) để tiếp cận hồ sơ chuẩn bị triển khai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 tại Việt Nam và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine Recombinant SARS-CoV-2 Spike Protein (BaculovirusExpression Vector System).

Các chuyên gia, nhà khoa học lưu ý những dự án sản xuất vaccine tại Việt Nam rất khả quan và đến năm 2022 sẽ đi vào hoạt động. Vì thế, chúng ta cần tính toán chiến lược mua, nhập khẩu và thậm chí tiến tới xuất khẩu vaccine.

Đối với vaccine cho trẻ em, theo PGS.TS Lê Văn Truyền, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn cấp giấy đăng ký thuốc, nguyên liệu làm thuốc, do liên quan đến vấn đề đạo đức nên trong điều kiện bình thường việc thử nghiệm vaccine không huy động trẻ em tham gia. Do vậy, những vaccine ban đầu chỉ dành cho người lớn, sau một thời gian sử dụng, bảo đảm an toàn, hiệu quả thì mới xem xét cho trẻ em sử dụng.

Vì vậy, hiện nay vaccine phòng COVID-19 đa phần để dành cho người lớn và một số hãng mới bắt đầu nghiên cứu để sản xuất vaccine cho trẻ em. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết về nguyên tắc các loại vaccine phòng COVID-19 có cơ chế hoạt động, tác động đối với người lớn, trẻ em giống nhau.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giao Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Quốc phòng khẩn trương thử nghiệm, đánh giá những sinh phẩm khử khuẩn bớt độc hại, để mở rộng phạm vi sử dụng nếu đạt kết quả tốt.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của hệ thống ôxy tập trung trong điều trị COVID-19, các ý kiến tại cuộc họp đánh giá cao sự phối hợp của Đại học Bách khoa Hà Nội, Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam trong việc nghiên cứu thành công trạm tạo ôxy di động (đặt trong container) với giá thành hợp lý, hoạt động tốt.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giao cho Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương đánh giá, xem xét và có kế hoạch hướng dẫn các địa phương chủ động đầu tư các trạm tạo oxy để ứng yêu cầu điều trị COVID-19 trên địa bàn.