Trao đổi với VietNamNet, bà Tạ Thị Yên, Vụ trưởng Vụ Công tác đại biểu, Thường trực Văn phòng Hội đồng bầu cử quốc gia cho biết, theo quy định của Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND, việc niêm yết danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND phải được Tổ bầu cử thực hiện chậm nhất là 20 ngày trước ngày bầu cử.

Như vậy, đối với kỳ bầu cử này, ngày 3/5 là ngày cuối cùng để niêm yết danh sách chính thức những người ứng cử ở các khu vực bỏ phiếu, tạo thuận lợi để cử tri tìm hiểu, nắm bắt thông tin để lựa chọn những người thực sự tiêu biểu, xứng đáng, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân.

Số người ứng cử ĐBQH vẫn có thể thay đổi

Đến nay danh sách người ứng cử ĐBQH khóa XV có gì thay đổi so với con số 868 ứng cử viên được Hội đồng Bầu cử quốc gia công bố, thưa bà?

Như báo chí đưa tin trong những ngày qua, có 1 trường hợp ứng cử viên ĐBQH khóa XV tham gia ứng cử tại tỉnh Kiên Giang có đơn xin rút khỏi danh sách ứng cử vì những yếu tố cá nhân, trong đó có vấn đề về sức khỏe. Đơn xin rút của ứng cử viên đã được Ủy ban bầu cử tỉnh Kiên Giang xem xét và đề nghị Hội đồng bầu cử quốc gia chấp thuận.

So với con số 868 ứng cử viên được công bố theo Nghị quyết số 559 ngày 27/4 của Hội đồng bầu cử quốc gia, đến nay đã giảm 1 ứng cử viên. Như vậy, tổng số ứng cử viên ĐBQH khóa XV đến thời điểm hiện nay trên cả nước là 867 người, được phân bổ tại 184 đơn vị bầu cử để bầu 500 đại biểu tham gia Quốc hội khóa XV.

Vậy con số 867 đã là số ứng cử viên được chốt để đến ngày 23/5 cử tri bầu?

Luật đã quy định số người ứng cử ĐBQH ở mỗi đơn vị bầu cử phải nhiều hơn số ĐBQH được bầu đã ấn định cho đơn vị bầu cử đó ít nhất là 2 người. Trong trường hợp khuyết người ứng cử ĐBQH vì lý do bất khả kháng sẽ do Hội đồng bầu cử quốc gia xem xét, quyết định.

Từ nay đến ngày bầu cử, nếu có những tình huống phát sinh với các ứng cử viên thì Hội đồng bầu cử quốc gia sẽ quyết định cụ thể đối với số dư tại đơn vị bầu cử.

Như vậy, từ nay đến ngày bầu cử vào 23/5, nếu có phát sinh tình huống mới, tổng số ứng cử viên ĐBQH khóa XV trong phạm vi cả nước vẫn có thể thay đổi.

Hiện có một số ý kiến thắc mắc về việc xóa tên ứng cử viên trong danh sách đã được công bố. Bà có thể cho biết, những trường hợp nào, ứng viên bị xóa tên khỏi danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH?

Việc này đã quy định rõ tại Điều 60 Luật bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND. Theo đó, người có tên trong danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH đã được Hội đồng bầu cử quốc gia công bố mà đến thời điểm bắt đầu bỏ phiếu bị khởi tố bị can, bị bắt, giữ vì phạm tội quả tang, bị mất năng lực hành vi dân sự, chết hoặc vi phạm nghiêm trọng pháp luật về bầu cử thì Hội đồng bầu cử quốc gia xóa tên người đó trong Danh sách chính thức những người ứng cử ĐBQH.

Đưa hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến tận tay cử tri

Thời điểm này dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, bà có thể cho biết đợt bầu cử lần này sẽ có những điểm gì đáng lưu ý để cuộc bầu cử thành công tốt đẹp, đồng thời vừa bảo đảm phòng chống dịch?

Để ngày bầu cử thành công tốt đẹp, vừa bảo đảm công tác phòng chống dịch, Hội đồng bầu cử quốc gia đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn về các tình huống mới phát sinh trong công tác chuẩn bị bầu cử.

Ví dụ việc lập danh sách cử tri và phương án thực hiện bỏ phiếu đối với các trường hợp đang cách ly y tế phòng, chống dịch Covid-19 và tại các địa phương có dịch bệnh phát sinh; việc tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử phù hợp với yêu cầu phòng, chống dịch Covid-19….

Ngoài ra, Thông tư số 01/2021 của Bộ Nội vụ hướng dẫn nghiệp vụ công tác tổ chức bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã quy định: Nếu tình hình dịch bệnh bùng phát, Ủy ban bầu cử cấp tỉnh báo cáo UBND tỉnh xem xét chỉ đạo, hướng dẫn phương án tổ chức bầu cử đảm bảo phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.

Trong đó nhấn mạnh đến tinh thần, địa phương chủ động xây dựng các phương án tốt nhất để có kế hoạch đưa hòm phiếu phụ và phiếu bầu đến cho những cử tri này nhận phiếu bầu và thực hiện việc bầu cử. Đồng thời, UBND cấp tỉnh chủ động chỉ đạo các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 theo các Chỉ thị của Thủ tướng.

Trên cơ sở chỉ đạo chung đó, để bảo đảm an toàn cho ngày bầu cử, các địa phương đặc biệt lưu ý công tác thực hiện đúng thông điệp 9K của Bộ Y tế trong công tác phòng chống dịch. Cụ thể như đeo khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tập trung….

Các tổ bầu cử phải chủ động trong việc bổ sung hòm phiếu phụ, bổ sung dấu “đã bỏ phiếu”, thậm chí bổ sung cả điểm bỏ phiếu và lên phương án phân công các thành viên phục vụ tại các điểm bỏ phiếu bổ sung, khi cần có thể huy động thêm nhân sự có kiến thức, hiểu biết về pháp luật để hỗ trợ các tổ bầu cử.

Theo bà, để kết quả bầu cử đảm bảo khách quan, trung thực và chọn được người đại biểu dân cử xứng đáng, cử tri cần lưu ý những điều gì và các cơ quan phụ trách công tác bầu cử, kiểm phiếu cần phải làm gì?

Để kết quả bầu cử đảm bảo khách quan, cử tri cần bám sát các quy định của Luật để lựa chọn được các ứng cử viên có đầy đủ các điều kiện, tiêu chuẩn và có khả năng thực hiện được các nhiệm vụ ĐBQH tốt nhất.

Bên cạnh đó, cử tri cũng cần lưu ý đến các tiêu chuẩn được hướng dẫn cụ thể cho từng kỳ bầu cử. Cụ thể như việc lựa chọn nhân sự tham gia Quốc hội khóa XV, ngoài các tiêu chuẩn được quy định trong pháp luật bầu cử, các ứng cử viên còn phải đáp ứng được các quy định tại Hướng dẫn số 36 ngày 20/1 của Ban Tổ chức Trung ương về công tác nhân sự ĐBQH XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-20026.

Đối với các tổ chức phụ trách bầu cử và các thành viên tham gia tổ chức phụ trách bầu cử cần bám sát các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ bầu cử của Hội đồng bầu cử quốc gia và các cơ quan chức năng để hướng dẫn cử tri bỏ phiếu và việc kiểm phiếu. Tránh trường hợp để cử tri bỏ phiếu không hợp lệ hoặc công tác tổng hợp, kiểm phiếu sai.

Các tổ bầu cử cần chủ động phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên. Trong công tác kiểm phiếu cần có sự phân loại phiếu theo từng cấp đại biểu được bầu để không lúng túng, khó khăn trong công tác kiểm phiếu.

Trường hợp các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương có thành viên là người tiếp xúc gần với trường hợp xác định mắc Covid-19 (F1, F2) dẫn đến phải cách ly tập trung hoặc cách ly tại nhà thì tùy tình hình, điều kiện thực tế và nhân sự cụ thể, các địa phương chủ động rà soát, bổ sung, thay thế.

Xem thêm: Thủ tướng chỉ đạo quan trọng về công tác bầu cử sắp tới

Theo Vietnamnet